Konferencja "Tożsamość narodowa w Europie" (12.02.2019)
Konferencja: „Tożsamość narodowa w Europie”
Termin: 12 luty 2019 r.
Miejsce: Instytut Kultury Polskiej w Berlinie
Organizator: Instytut Zachodni w Poznaniu
Wydarzenie towarzyszące: Wystawa obrazów Zbigniewa Herberta
Rok 1918 stanowi zasadniczą cezurę w historii Europy. Wówczas runął w gruzach po-wiedeński porządek międzynarodowy i społeczny, postrzegany przez wielu jako niewzruszony. Cześć społeczeństw europejskich odbierała nowy ład jako katastrofę, wyłaniającą się z chaosu lat powojennych. Jednakże Litwa, Łotwa, Estonia, Finlandia, Czechosłowacja czy Irlandia witały rozpad porządku przedwojennego entuzjastycznie, gdyż temu procesowi zawdzięczały swoją niepodległość. Do państw tych zalicza się również Polska, której niepodległość przez 123 lata trwania rozbiorów pozostawała niewzruszonym celem Polaków. Dzięki upartemu trwaniu przy języku polskim, swojej religii i polskiej kulturze zachowali własną tożsamość.
Z perspektywy XXI w. obstawianie przy państwie narodowym w Europie może wydawać się anachroniczne. Wydaje się, że globalizacja, multikulturowość, czy organizacje międzynarodowe takie jak UE i ONZ tworzą całkiem nowe uwarunkowania polityczne. Jednocześnie ruchy na rzecz ustanowienia własnego państwa są ciągle obecne (Katalonia, Flandria, Włochy Północne), a obecność silnego patriotyzmu w wielu społeczeństwach wskazuje na to, iż państwo narodowe nie jest koncepcją przestarzałą. Biorąc ponadto pod uwagę stan Unii Europejskiej i jej trwanie pomiędzy związkiem państw a państwem federalnym, powstają naglące pytania, jaką rolę pełni i jaką rolę powinno pełnić państwo narodowe w ramach postępującej integracji europejskiej? Jaką rolę powinny pełnić instytucje międzyrządowe w UE, która przejmuje coraz więcej kompetencji państwa? Jaką wartość wnosi tożsamość narodowa do tożsamości europejskiej? Wreszcie jaka jest rola Polski w stosunku do wiele państw europejskich, dla których wzorce federalistyczne i multikulturalne nie stanowią akceptowalnej propozycji.
Powyższe pytania będą punktem wyjścia dla wystąpień i dyskusji w ramach trzech paneli, w której wezmą udział czołowi intelektualiści i politycy europejscy. Konferencję rozpocznie panel na temat europejskich koncepcji państwa narodowego i tożsamości narodowej. Kolejny panel poświęcony będzie polskiej idei państwa i polskiej tożsamości narodowej. Konferencję zakończy dyskusja na temat roli państw narodowych jako struktury organizującej w ramach Unii Europejskiej.
Planowani referenci:
- Panel: Europejskie koncepty państwa narodowego (Jacques Dewitte, David Engels, Frank Füredi, Monika Maron; moderator: Magdalena Bainczyk)
- Panel: Polska tożsamość narodowa na tle europejskim (Andrzej Bryk, Jacek Dehnel, Zdzisław Krasnodębski; moderator: Justyna Schulz)
- Panel: Rola państw narodowych w Unii Europejskiej (Izabela Kloc, posłanka na Sejm; Frédéric Petit, deputowany do Assemblée Nationale, Manuel Sarrazin, deputowany do Bundestagu; moderator: David Engels)