Oprac. Karol Marian Pospieszalski.
Poznań: Instytut Zachodni, 1945
Przedrukowany w tomie memoriał z 1944 r. dotyczy położenia robotników polskich oraz ich wykorzystania w produkcji zbrojeniowej III Rzeszy. Przedstawiono w nim: miejsce ludności polskiej w strukturze gospodarczej i zawodowej Górnego Śląska; warunki życia i pracy ludności polskiej, położenie prawne Polaków oraz ich dostęp do systemu ubezpieczeń. Osobne miejsce poświęcono możliwościom zwiększenia wydajności pracy rekomendując m.in. poprawienie zaopatrzenia w żywność, zmiany w wynagrodzeniach, wprowadzenie systemu premii etc.
