Author

Adel im Grenzraum
Historia Niemiec, Historia Polski,

Adel im Grenzraum. Transkulturelle Verflechtungen (...)

  • Redakcja:  Miłosława  Borzyszkowska-Szewczyk,  Sabine  Jagodzinski,  Miloš  Řeznik
  • Wydawca:  Peter  Lang,  Berlin  2021
  • Seria:  „Studien  zum  Mitteleuropäischen  Adel”,  Bd. 8
  • ISBN:  978-3-631-85020-6
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  293, [5]

Historyczne Prusy od średniowiecza cechowały się konfliktami, koegzystencją i wzajemnym przenikaniem się języków, kultur, wyznań i tradycji. W tych okolicznościach tworzyły się regionalne środowiska szlacheckie. Od XVIII wieku ulegały one silnym przeobrażeniom wskutek rozkładu ustroju stanowego oraz wyłaniania się nowoczesnych państw i narodów. Te burzliwe niekiedy przemiany polityczne i społeczne zderzały się z ukształtowanymi tradycjami regionalnymi, stanowymi i społecznymi.

Zawarte w książce artykuły opisują wzajemne oddziaływanie tradycji i transformacji w kontekście rozmaitych pograniczy, umieszczając temat w kontekście środkowoeuropejskim widzianym z perspektywy historii, historii sztuki i literaturoznawstwa.

Auerbach
Historia Niemiec, Niemcoznawstwo,

Auerbach. Eine jüdisch-deutsche Tragödie oder wi(...)

  • Autor:  Hans-Hermann  Klare
  • Wydawca:  Aufbau  Verlag,  Berlin  2022
  • ISBN:  978-3-351-03896-0
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  471, [8]

W kwietniu 1952 roku przed sądem okręgowym w Monachium rozpoczął się proces Philippa Auerbacha, niemieckiego Żyda. Auerbach, który przeżył Auschwitz, po wojnie działał na korzyść ocalałych z Holokaustu. Jego sędziowie, byli naziści, skazali go za drobne przestępstwa. Auerbach tego samego dnia odebrał sobie życie.

Historia Philippa Auerbacha ukazuje, że po wojnie antysemityzm nadal istniał, a stare elity stały się nowymi. Biografia autorstwa Hansa-Hermanna Klare rzuca nowe światło na okres powojenny, ukazując świat, w którym setki tysięcy przesiedleńców w Niemczech musiały walczyć o godne życie.

Anders
Historia Polski, Historia powszechna,

Generał broni Władysław Anders 1892-1970. Czyny(...)

  • Autorzy:  Jerzy  Kirszak,  Bogusław  Polak,  Michał  Polak
  • Wydawca:  Instytut  Pamięci  Narodowej,  Warszawa  2022
  • ISBN:  978-83-8229-456-9
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  606, [1]

Generał Władysław Anders zajął trwałe miejsce w panteonie narodowym wśród najwybitniejszych wodzów polskich XX wieku. Sławę przyniosła mu trwająca kilkanaście miesięcy kampania włoska. Droga do chwały wiodła przez I Korpus Polski w Rosji, Powstanie Wielkopolskie, wojnę z bolszewikami i boje Września 1939. Po 1945 roku generał toczył zmagania na emigracji.

Album wydany w ramach projektu Szlaki Nadziei. Odyseja Wolności dokumentuje m. in. starania generała Andersa zmierzające do przywrócenia Polsce po II wojnie światowej prawa do samostanowienia o swoim losie i całkowitego uniezależnienia się od władzy i wpływów ZSRR. Władysław Anders do końca życia pozostał strażnikiem pamięci ofiar zbrodni katyńskiej, a także jednym z symboli walki i niezłomnego trwania przy idei suwerenności Polski.

Deutsche Einigung
Historia Niemiec, Niemcoznawstwo,

Deutsche Einigung 1989/1990. Zeitzeugen aus Ost un(...)

  • Redakcja:  Michael  Gehler,  Oliver  Dürkop
  • Wydawca:  Lau Verlag,  Reinbek  2022 (2. Auflage)
  • Seria:  „Olzog  Edition”
  • ISBN:  978-3-95768-223-9
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  1838

Na przełomie lat 1989/1990 Niemcy stanęli przed szansą, a zarazem wyzwaniem, scalenia dwóch przeciwstawnych ideologicznie i strukturalnie państw – rozpoczęła się transformacja struktur gospodarczych i społecznych, reorganizacja administracji państwowej oraz łączenie różnych tożsamości. Do dziś istnieje w dużej mierze podzielona pamięć o wydarzeniach historycznych ze Wschodu i Zachodu, co wskazuje na rozszczepienie niemieckiej świadomości historycznej.

Michael Gehler i Oliver Dürkop przeprowadzili wywiady z naocznymi świadkami tamtych wydarzeń, reprezentującymi różne dziedziny życia społecznego. Ponad 50 rozmówców opowiada o swoich przeżyciach, omawia podejmowane decyzje i przełomowe działania, ale także błędne osądy i zaniechania. Relacje zebrane przez redaktorów Deutsche Einigung 1989/1990 przekazują nowe spostrzeżenia i pogłębioną wiedzę na temat zjednoczenia Niemiec oraz wzbogacają obraz wydarzeń tej niemiecko-niemieckiej historii.

Poznań Strasburg
Historia Niemiec, Historia Polski, Historia powszechna,

Poznań – Strasburg. Powinowactwa w czasie i(...)

  • Redakcja:  Hanna  Grzeszczuk-Brendel,  Małgorzata  Praczyk
  • Wydawca:  Wydział  Historii  UAM,  Poznań  2022
  • ISBN:  978-83-67284-05-9
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  138, [1]

Dwujęzyczna polsko-angielska publikacja powstała w związku z wystawą Poznań – Strasbourg. From Imperial to European Affinities. Ekspozycja ta była jednym z wydarzeń towarzyszących XXIII. Międzynarodowemu Kongresowi Nauk Historycznych, który odbył się w Poznaniu w sierpniu 2022 roku.

Książka podejmuje zagadnienia związane ze wzajemnymi wpływami i interakcjami przestrzeni miejskich Poznania i Strasburga, które pod koniec XIX wieku znajdowały się na przeciwnych krańcach cesarstwa niemieckiego. Autorzy tekstów analizują kwestie dotyczące rozwoju urbanistycznego obu miast, ich architektury, a także dekoracji przestrzeni miejskiej i historycznych paraleli oraz różnic między dwoma ośrodkami.

Żerko Polityka
Historia Niemiec, Historia powszechna, Najnowsze publikacje Instytutu Zachodniego,

Niemiecka polityka zagraniczna 1933-1939

  • Autor:  Stanisław  Żerko
  • Wydawca:  Instytut  Zachodni,  Poznań  2022  (wyd. 2 uzupełnione)
  • Seria:  „Studium  Niemcoznawcze  Instytutu  Zachodniego”  nr  100
  • ISBN:  978-83-66412-42-2
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  463, [1]

Oparta na wnikliwej kwerendzie źródłowej publikacja ukazuje nazistowskie koncepcje polityki zagranicznej przed dojściem Hitlera do władzy oraz kolejne etapy polityki zagranicznej Trzeciej Rzeszy w latach 1933-1939.

Autor przedstawia główne kierunki aktywności niemieckiej dyplomacji w okresie konsolidacji reżimu hitlerowskiego, a także późniejsze wysiłki budowania mocarstwowej pozycji Rzeszy. Ważne miejsce zajmują relacje z Polską, w tym zabiegi o włączenie naszego kraju do grupy państw-sprzymierzeńców Rzeszy. Szczegółowo zostały też ukazane stosunki Niemiec z mocarstwami, zwłaszcza próby pozyskania Wielkiej Brytanii jako sojusznika, a także polityka Trzeciej Rzeszy wobec mniejszych państw.

Aust Erinnerungs
Historia Niemiec, Historia Polski, Historia powszechna,

Erinnerungsverantwortung. Deutschlands Vernichtung(...)

  • Autor:  Martin  Aust
  • Wydawca:  Bundeszentrale  für  politische  Bildung,  Bonn  2021
  • Seria:  „Schriftenreihe  der  Bundeszentrale  für  Politische  Bildung”,  Bd. 10658
  • ISBN:  978-3-7425-0658-0
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  219 s.,  [3] s. tablic

Niemcy zaatakowały Polskę 1 września 1939 roku, a Związek Radziecki 22 czerwca 1941 roku. Według Martina Austa te dwie daty wyznaczają początek i nasilenie niemieckiej wojny na wyniszczenie w Europie Wschodniej.

W jaki sposób i na jakich ideologicznych podstawach dokonała się radykalizacja narodowosocjalistyczna w Niemczech? Jakie są korzenie przemocy niemieckiej na wschodzie? Jak kształtowały się wspomnienia o tragicznych wydarzeniach wojny? Szukając odpowiedzi na te pytania, historyk oddaje głos m. in. niemieckim krytykom wojny eksterminacyjnej oraz ludziom z krajów okupowanych. Martin Aust podkreśla też kwestię odpowiedzialności Niemiec za pamięć o zbrodniach dokonanych w Polsce, Białorusi, Ukrainie i Rosji i komentuje nowe wyzwania współczesnej kultury pamięci.

Trójkąt Weimarski (2)
Aktualności, Problematyka europejska, Stosunki międzynarodowe,

Współpraca Polski, Niemiec i Francji w ramach Tr(...)

  • Redakcja  naukowa:  Józef  M.  Fiszer
  • Wydawca:  Dom  Wydawniczy  Elipsa,  Warszawa  2022
  • ISBN:  978-83-8017-440-5
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  284

Najważniejszym celem polskiej polityki zagranicznej na początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku było zapewnienie Polsce suwerenności i bezpieczeństwa poprzez włączenie do NATO i Unii Europejskiej. Dzięki utworzeniu w 1991 roku Trójkąta Weimarskiego Polska uzyskała możliwość spotkań trilateralnych z przedstawicielami Niemiec i Francji – dwu dominujących sił Europy Zachodniej, co ułatwiło późniejsze procesy integracyjne.

Publikacja pod redakcją Józefa M. Fiszera prezentuje genezę Trójkąta Weimarskiego oraz analizę jego działalności, sukcesów i porażek, ale przede wszystkim szuka odpowiedzi na pytanie, czy formuła Trójkąta Weimarskiego już się wyczerpała. Autorzy sugerują konieczność intensyfikacji współpracy pomiędzy trzema państwami, co w przyszłości będzie miało wpływ nie tylko na relacje pomiędzy Polską, Niemcami i Francją, ale również na funkcjonowanie Unii Europejskiej i NATO.

Braunes Erbe
Historia Niemiec, Niemcoznawstwo,

Braunes Erbe. Die dunkle Geschichte der reichsten (...)

  • Autor:  David  de  Jong
  • Wydawca:  Verlag  Kiepenheuer  &  Witsch,  Köln  2022  (2. Auflage)
  • ISBN:  978-3-462-05228-2
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  495, [1]

Na początku 1933 roku narodowi socjaliści zaprosili do Berlina odnoszących sukcesy przedstawicieli biznesu, prosząc o datki na nadchodzącą kampanię wyborczą. Przemysłowcy i bankierzy po zmianie władzy wstąpili do partii. Dzięki podjęciu współpracy z reżimem mogli zarabiać na zbrojeniach, wykorzystywaniu robotników przymusowych oraz rabunku.

Dziennikarz, politolog i historyk David de Jong opowiada, skąd wzięło się bogactwo niektórych z największych niemieckich dynastii przedsiębiorców. Autor publikacji Braunes Erbe (w oryginale: Nazi billionaires. The dark history of Germany’s wealthiest dynasties, London 2022) ukazuje, jak niemieccy biznesmeni wzbogacili się w czasach narodowego socjalizmu.

Osteuropa_a
Historia powszechna, Problematyka europejska, Stosunki międzynarodowe,

Osteuropa zwischen Mauerfall und Ukrainekrieg. Bes(...)

  • Autorzy:  Martin  Aust,  Andreas  Heinemann-Grüder,  Angelika  Nußberger,  Ulrich  Schmid
  • Wydawca:  Suhrkamp  Verlag,  Berlin  2022
  • Seria:  „edition suhrkamp”,  2777
  • ISBN:  978-3-518-12777-3
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  254

Wraz z upadkiem muru berlińskiego na horyzoncie pojawiła się nowa era, która oprócz  liberalizacji w gospodarce miała nieść demokrację, wolność i rządy prawa dla całej Europy. Jednak od czasu agresji Rosji na Ukrainę wszystko się zmieniło. 24 lutego 2022 roku stał się punktem zwrotnym, który nie tylko ma konsekwencje dla przyszłości, ale skłania do ponownej oceny niedawnej przeszłości.

Trzydzieści lat po zakończeniu konfliktu Wschód-Zachód, przepaść dzieląca Rosję od jej zachodnich sąsiadów jest głębsza niż kiedykolwiek. Także w Unii Europejskiej bardziej widoczne stają się linie podziałów. Spoglądający krytycznie w przeszłość autorzy publikacji  Osteuropa zwischen Mauerfall und Ukrainekrieg  analizują najważniejsze aspekty epoki, która w 2022 roku dobiegła końca.