Author

Poznań Strasburg
Historia Niemiec, Historia Polski, Historia powszechna,

Poznań – Strasburg. Powinowactwa w czasie i(...)

  • Redakcja:  Hanna  Grzeszczuk-Brendel,  Małgorzata  Praczyk
  • Wydawca:  Wydział  Historii  UAM,  Poznań  2022
  • ISBN:  978-83-67284-05-9
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  138, [1]

Dwujęzyczna polsko-angielska publikacja powstała w związku z wystawą Poznań – Strasbourg. From Imperial to European Affinities. Ekspozycja ta była jednym z wydarzeń towarzyszących XXIII. Międzynarodowemu Kongresowi Nauk Historycznych, który odbył się w Poznaniu w sierpniu 2022 roku.

Książka podejmuje zagadnienia związane ze wzajemnymi wpływami i interakcjami przestrzeni miejskich Poznania i Strasburga, które pod koniec XIX wieku znajdowały się na przeciwnych krańcach cesarstwa niemieckiego. Autorzy tekstów analizują kwestie dotyczące rozwoju urbanistycznego obu miast, ich architektury, a także dekoracji przestrzeni miejskiej i historycznych paraleli oraz różnic między dwoma ośrodkami.

Żerko Polityka
Historia Niemiec, Historia powszechna, Najnowsze publikacje Instytutu Zachodniego,

Niemiecka polityka zagraniczna 1933-1939

  • Autor:  Stanisław  Żerko
  • Wydawca:  Instytut  Zachodni,  Poznań  2022  (wyd. 2 uzupełnione)
  • Seria:  „Studium  Niemcoznawcze  Instytutu  Zachodniego”  nr  100
  • ISBN:  978-83-66412-42-2
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  463, [1]

Oparta na wnikliwej kwerendzie źródłowej publikacja ukazuje nazistowskie koncepcje polityki zagranicznej przed dojściem Hitlera do władzy oraz kolejne etapy polityki zagranicznej Trzeciej Rzeszy w latach 1933-1939.

Autor przedstawia główne kierunki aktywności niemieckiej dyplomacji w okresie konsolidacji reżimu hitlerowskiego, a także późniejsze wysiłki budowania mocarstwowej pozycji Rzeszy. Ważne miejsce zajmują relacje z Polską, w tym zabiegi o włączenie naszego kraju do grupy państw-sprzymierzeńców Rzeszy. Szczegółowo zostały też ukazane stosunki Niemiec z mocarstwami, zwłaszcza próby pozyskania Wielkiej Brytanii jako sojusznika, a także polityka Trzeciej Rzeszy wobec mniejszych państw.

Aust Erinnerungs
Historia Niemiec, Historia Polski, Historia powszechna,

Erinnerungsverantwortung. Deutschlands Vernichtung(...)

  • Autor:  Martin  Aust
  • Wydawca:  Bundeszentrale  für  politische  Bildung,  Bonn  2021
  • Seria:  „Schriftenreihe  der  Bundeszentrale  für  Politische  Bildung”,  Bd. 10658
  • ISBN:  978-3-7425-0658-0
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  219 s.,  [3] s. tablic

Niemcy zaatakowały Polskę 1 września 1939 roku, a Związek Radziecki 22 czerwca 1941 roku. Według Martina Austa te dwie daty wyznaczają początek i nasilenie niemieckiej wojny na wyniszczenie w Europie Wschodniej.

W jaki sposób i na jakich ideologicznych podstawach dokonała się radykalizacja narodowosocjalistyczna w Niemczech? Jakie są korzenie przemocy niemieckiej na wschodzie? Jak kształtowały się wspomnienia o tragicznych wydarzeniach wojny? Szukając odpowiedzi na te pytania, historyk oddaje głos m. in. niemieckim krytykom wojny eksterminacyjnej oraz ludziom z krajów okupowanych. Martin Aust podkreśla też kwestię odpowiedzialności Niemiec za pamięć o zbrodniach dokonanych w Polsce, Białorusi, Ukrainie i Rosji i komentuje nowe wyzwania współczesnej kultury pamięci.

Trójkąt Weimarski (2)
Aktualności, Problematyka europejska, Stosunki międzynarodowe,

Współpraca Polski, Niemiec i Francji w ramach Tr(...)

  • Redakcja  naukowa:  Józef  M.  Fiszer
  • Wydawca:  Dom  Wydawniczy  Elipsa,  Warszawa  2022
  • ISBN:  978-83-8017-440-5
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  284

Najważniejszym celem polskiej polityki zagranicznej na początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku było zapewnienie Polsce suwerenności i bezpieczeństwa poprzez włączenie do NATO i Unii Europejskiej. Dzięki utworzeniu w 1991 roku Trójkąta Weimarskiego Polska uzyskała możliwość spotkań trilateralnych z przedstawicielami Niemiec i Francji – dwu dominujących sił Europy Zachodniej, co ułatwiło późniejsze procesy integracyjne.

Publikacja pod redakcją Józefa M. Fiszera prezentuje genezę Trójkąta Weimarskiego oraz analizę jego działalności, sukcesów i porażek, ale przede wszystkim szuka odpowiedzi na pytanie, czy formuła Trójkąta Weimarskiego już się wyczerpała. Autorzy sugerują konieczność intensyfikacji współpracy pomiędzy trzema państwami, co w przyszłości będzie miało wpływ nie tylko na relacje pomiędzy Polską, Niemcami i Francją, ale również na funkcjonowanie Unii Europejskiej i NATO.

Braunes Erbe
Historia Niemiec, Niemcoznawstwo,

Braunes Erbe. Die dunkle Geschichte der reichsten (...)

  • Autor:  David  de  Jong
  • Wydawca:  Verlag  Kiepenheuer  &  Witsch,  Köln  2022  (2. Auflage)
  • ISBN:  978-3-462-05228-2
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  495, [1]

Na początku 1933 roku narodowi socjaliści zaprosili do Berlina odnoszących sukcesy przedstawicieli biznesu, prosząc o datki na nadchodzącą kampanię wyborczą. Przemysłowcy i bankierzy po zmianie władzy wstąpili do partii. Dzięki podjęciu współpracy z reżimem mogli zarabiać na zbrojeniach, wykorzystywaniu robotników przymusowych oraz rabunku.

Dziennikarz, politolog i historyk David de Jong opowiada, skąd wzięło się bogactwo niektórych z największych niemieckich dynastii przedsiębiorców. Autor publikacji Braunes Erbe (w oryginale: Nazi billionaires. The dark history of Germany’s wealthiest dynasties, London 2022) ukazuje, jak niemieccy biznesmeni wzbogacili się w czasach narodowego socjalizmu.

Osteuropa_a
Historia powszechna, Problematyka europejska, Stosunki międzynarodowe,

Osteuropa zwischen Mauerfall und Ukrainekrieg. Bes(...)

  • Autorzy:  Martin  Aust,  Andreas  Heinemann-Grüder,  Angelika  Nußberger,  Ulrich  Schmid
  • Wydawca:  Suhrkamp  Verlag,  Berlin  2022
  • Seria:  „edition suhrkamp”,  2777
  • ISBN:  978-3-518-12777-3
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  254

Wraz z upadkiem muru berlińskiego na horyzoncie pojawiła się nowa era, która oprócz  liberalizacji w gospodarce miała nieść demokrację, wolność i rządy prawa dla całej Europy. Jednak od czasu agresji Rosji na Ukrainę wszystko się zmieniło. 24 lutego 2022 roku stał się punktem zwrotnym, który nie tylko ma konsekwencje dla przyszłości, ale skłania do ponownej oceny niedawnej przeszłości.

Trzydzieści lat po zakończeniu konfliktu Wschód-Zachód, przepaść dzieląca Rosję od jej zachodnich sąsiadów jest głębsza niż kiedykolwiek. Także w Unii Europejskiej bardziej widoczne stają się linie podziałów. Spoglądający krytycznie w przeszłość autorzy publikacji  Osteuropa zwischen Mauerfall und Ukrainekrieg  analizują najważniejsze aspekty epoki, która w 2022 roku dobiegła końca.

Nigdy więcej
Historia Niemiec, Historia Polski,

“Nigdy więcej wojny!” 1 września w k(...)

  • Autorzy:  Waldemar  Czachur,  Peter  Oliver  Loew
  • Wydawca:  Wydawnictwo  Naukowe  Scholar,  Warszawa  2022
  • Seria:  „Współczesne  Społeczeństwo  Polskie  Wobec  Przeszłości”,  t. 14
  • ISBN:  978-83-66849-80-8
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  375

Hasło „Nigdy więcej wojny” w istotny sposób współtworzyło pamięć o 1 września w Polsce, NRD i RFN. W każdym z tych krajów stało się jednak nośnikiem odmiennych treści.

Autorzy publikacji “Nigdy więcej wojny!” pokazują, jak w Polsce oraz w obu państwach niemieckich od 1945 do 1989 roku media kształtowały pamięć zbiorową o ataku Niemiec na Polskę i o wybuchu II wojny światowej. Badacze poszukują odpowiedzi na pytanie, kto upamiętniał 1 września 1939 roku, jakie rozwijały się rytuały związane z obchodami tej rocznicy, a także co symbolizowała ona w pamięci zbiorowej Polaków i Niemców. Czachur i Loew próbują ustalić, czy upamiętnianie wybuchu II wojny światowej wykorzystywano do rozwijania wspólnej pamięci opartej na dialogu i czy wpłynęło ono na proces zbliżenia między Polakami i Niemcami.

Machtwechsel
Aktualności, Niemcoznawstwo,

Machtwechsel. Wie eine neue Politikergeneration da(...)

  • Autor:  Anna  Sauerbrey
  • Wydawca:  Rowohlt  Verlag,  Berlin  2022
  • ISBN:  978-3-7371-0144-8
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  320

Skończyła się epoka, w której urząd kanclerza sprawowała Angela Merkel. Na scenę polityczną wkroczyło pokolenie reprezentujące nowy styl polityki. Anna Sauerbrey zadaje pytanie, co to oznacza dla demokracji w RFN.

Niemiecka dziennikarka przygląda się politykom nowego pokolenia, którzy obecnie wyznaczają kurs. Sauerbrey próbuje wyjaśnić, co nimi kieruje, co ich łączy, a co dzieli. Pokazując w książce Machtwechsel, jak działa nowa elita polityczna, autorka stawia diagnozy, które sięgają w przyszłość Niemiec.

Mit Ziem
Historia Polski, Książki,

Mit Ziem Odzyskanych w literaturze. Postkolonialny(...)

  • Autor:  Arkadiusz  Kalin
  • Wydawca:  Akademia  im.  Jakuba  z  Paradyża,  Gorzów  Wielkopolski  2019
  • ISBN:  978-83-65466-84-6
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  628

Praca habilitacyjna Arkadiusza Kalina poświęcona jest problematyce kulturowej mitu politycznego Ziem Odzyskanych i jego reprezentacji w twórczości literackiej. Po II wojnie światowej mit Ziem Odzyskanych stał się oficjalną narracją. W początkach Polski Ludowej ukazywanie w literaturze procesów kolonizacyjnych odnoszących się do Ziem Odzyskanych miało wywierać istotny wpływ na kształtowanie postaw społecznych w państwie.

Wskazany przez autora przykład Ziemi Lubuskiej reprezentuje założenia politycznego mitu Ziem Odzyskanych. Zagospodarowanie terenów leżących w ujściu Warty i w środkowym biegu Odry wymagało wysiłków w celu kolonizacji kulturowej – procesu budowy świadomości polskości tego regionu, co znalazło swoje odzwierciedlenie m. in. w literaturze.

Global gescheitert
Aktualności, Historia powszechna, Stosunki międzynarodowe,

Global gescheitert? Der Westen zwischen Anmaßung (...)

  • Autor:  Susanne  Schröter
  • Wydawca:  Verlag  Herder,  Freiburg – Basel – Wien  2022
  • ISBN:  978-3-451-39367-9
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  234

Zachód rzadko wydawał się tak zjednoczony, jak na początku wojny w Ukrainie, gdy wolności i demokracji trzeba było bronić przed autokratycznym systemem. Ale za początkową jednością szybko ujawniły się pierwsze pęknięcia.

Jak pogodzić ograniczenia ekonomiczne z celami politycznymi? Ile warte są własne ideały Zachodu? W swojej książce politolog, etnolog i znawczyni islamu Susanne Schröter pokazuje, że jest to poważny problem.