Author

XX-lecie wojny
Aktualności, Historia powszechna,

XX-lecie wojny z terroryzmem. Bilans i konsekwencj(...)

  • Redakcja  naukowa:  Barbara  Wiśniewska-Paź,  Damian  Szlachter
  • Wydawca:  Wydawnictwo  Adam  Marszałek,  Toruń  2022
  • Seria:  „Przestrzeń  Publiczna,  Terroryzm,  Bezpieczeństwo”
  • ISBN:  978-83-8180-643-5 ; 978-83-8180-644-2
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  307 + 244

Zamachy z 11 września 2001 r. w USA były katalizatorem procesów społecznych i politycznych, które doprowadziły do zupełnej przemiany środowiska bezpieczeństwa. Dwadzieścia lat po tych wydarzeniach na Uniwersytecie Wrocławskim zorganizowano konferencję naukową „20-lecie wojny z terroryzmem – bilans i perspektywy”.

Dwutomowa publikacja XX-lecie walki z terroryzmem – bilans i konsekwencje  komentuje aktualne wyzwania związane z bezpieczeństwem państwa, które omawiano na konferencji 10 września 2021 r.  Autorzy tekstów, m. in. prof. Sebastian Wojciechowski z Instytutu Zachodniego, ukazują współczesne zagrożenia oraz podejmowane rozwiązania w zakresie zapobiegania aktom terrorystycznym, a także przyglądają się edukacji do bezpieczeństwa.

Brunner Einheit
Historia Niemiec, Niemcoznawstwo,

Einheit und Transformation. Deutschland in den 199(...)

  • Autor:  Detlev  Brunner
  • Wydawca:  Verlag  W. Kohlhammer,  Stuttgart  2022
  • Seria:  „Geteilte  Geschichte : Deutschland  1945-2000”
  • ISBN:  978-3-17-033244-7
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  213

W 1990 roku Niemcy stanęli przed szansą, a zarazem wyzwaniem, scalenia dwóch przeciwstawnych ideologicznie i strukturalnie państw. U progu lat dziewięćdziesiątych XX wieku rozpoczęła się transformacja struktur gospodarczych i społecznych, reorganizacja administracji państwowej oraz łączenie różnych tożsamości, które wyrosły w demokracji i dyktaturze.

Detlev Brunner podsumowuje pierwszą dekadę po zjednoczeniu. Niemiecki historyk skupia się nie tylko na gospodarce, społeczeństwie i kulturze, ale także na ówczesnych wyzwaniach polityki wewnętrznej i zagranicznej RFN, ukazując m. in. różnice w przebiegu procesu zjednoczenia w różnych regionach Niemiec.

Historia Ełku
Historia Niemiec, Historia Polski,

Historyczne opisanie miasta Ełku i jego herbów

  • Autor:  Ludewig  Reinhold  von  Werner  (1722-1756)
  • Przekład:  Andrzej  Szymański
  • Wydawca:  Wydawnictwo  Prymat,  Białystok – Ełk  2021
  • Seria:  „Colloquia  Orientalia  Bialostocensia : literatura,  historia”,  t. 32
  • ISBN:  978-83-7657-423-3
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  144, [4]

Niemiecko-polska edycja dziełka osiemnastowiecznego autora przedstawia partykularną faktografię, w której współczesny badacz Mazur znajdzie materiał obejmujący dzieje do połowy XVIII stulecia. Niemiecki historyk zebrał dane dotyczące lokalnej geografii, dziejów religii, administracji, gospodarki, szkolnictwa, ruchu wydawniczego, literatury, erudycji warstw wykształconych oraz przedstawicieli innych dziedzin życia społeczno-państwowego, związanych z Ełkiem i Mazurami.

Tom zawiera tłumaczenie dzieła na język polski oraz podobiznę jego niemieckiego pierwodruku, a także szkic o Wernerze i jego uprawianiu historii. Niemiecki historyk zgłębiał przeszłość bez włączania jej w narrację – zamieszczał zestawienia chronologiczne, listy osób pełniących funkcje urzędnicze czy kościelne, daty i kronikarskie opisy wydarzeń oraz stosował piętrowe przypisy. Poruszanie się w gąszczu zebranych przez Wernera faktów ułatwiają indeksy nazw geograficznych i nazwisk.

Zwycięski pokój
Historia Polski, Historia powszechna,

Zwycięski pokój czy rozejm na pokolenie? Traktat(...)

  • Redakcja  naukowa:  Zbigniew  Girzyński,  Jarosław  Kłaczkow
  • Wydawca:  Instytut  De  Republica,  Warszawa  2022
  • Seria:  „Monografie  Instytutu  De  Republica. Historia”
  • ISBN:  978-83-67253-22-2
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  510, [1] s., 1 k. tabl. złożona

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 roku odrodzone po 123 latach niewoli państwo stanęło przed szeregiem wyzwań. Jednym z nich była wojna z Rosją bolszewicką. Zakończył ją traktat ryski zawarty 18 marca 1921 roku.

Traktat ryski, który stanowił naturalne przedłużenie traktatu wersalskiego z czerwca 1919 roku, miał przede wszystkim charakter graniczny, ale jego skutki polityczne były dalece szersze. Autorzy publikacji  Zwycięski pokój czy rozejm na pokolenie  szukają odpowiedzi na pytania dotyczące traktatu z 1921 r. Jak zapatrywał się na traktat Zachód, a jak odbierano go w Polsce? Czy konsekwencje zawartego wówczas pokoju skończyły się w roku 1939?

Hoffmann Alles
Historia Niemiec, Historia Polski,

Alles, was wir nicht erinnern. Zu Fuß auf dem Flu(...)

  • Autor:  Christiane  Hoffmann
  • Wydawca:  Verlag  C.H. Beck,  München  2022
  • ISBN:  978-3-406-78493-4
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  274, [5]

22 stycznia 2020 roku Christiane Hoffmann wyruszyła ze wsi Różyna na Dolnym Śląsku. Zamierzała przebyć pieszo drogę, którą odbył jako dziecko jej ojciec, uciekając przed Armią Czerwoną zimą 1945 roku. W drodze Hoffmann prowadziła rozmowy z napotkanymi ludźmi.

Po przebyciu zaplanowanej 550-kilometrowej trasy na zachód Christiane Hoffmann podzieliła się swoimi przemyśleniami w publikacji Alles, was wir nicht erinnern. Napisana przez niemiecką publicystkę książka nie tylko przedstawia dzieje jej rodziny na tle historii, ale także przytacza relacje naocznych świadków wydarzeń wojennych oraz ludzi spotkanych przez autorkę, obrazując nieszczęścia spowodowane przez wojnę.

Słupsk
Historia Polski, Książki,

Słupsk i ziemia słupska od średniowiecza do wsp(...)

  • Redakcja:  Wojciech  Skóra,  Agnieszka  Teterycz-Puzio
  • Wydawca:  Wydawnictwo  Naukowe  Akademii  Pomorskiej  w  Słupsku,  Słupsk  2021
  • ISBN:  978-83-7467-343-3
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  473

Słupsk (Stolp) z 1944 r. i Słupsk obecny to dwa całkowicie odmienne miasta. Wymiana ludności objęła niemal 100%, zaś przekształcenia urbanistyczne nieodwracalnie zmieniły charakter miejscowości.

W  monografii  Słupsk i ziemia słupska  – na okładce której zamieszczono czarno-białe zdjęcie ze zbiorów Instytutu Zachodniego – w 20 tekstach poruszono zróżnicowane tematy poświęcone ziemi słupskiej od średniowiecza do współczesności. Szczególnie uwypuklone zostały powojenne losy miasta i powiatu. Zebrane artykuły są próbą utrwalenia przeszłości w czasach dynamicznych przemian, odzwierciedlając stan badań nad przeszłością regionu.

1989 Jesień
Historia Polski, Historia powszechna,

1989. Jesień Narodów

  • Autorzy:  Adam  Burakowski,  Aleksander  Gubrynowicz,  Paweł  Ukielski
  • Wydawca:  Państwowy  Instytut  Wydawniczy,  Warszawa  2021
  • ISBN:  978-83-8196-327-5
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  695 s., [40] s. tablic

W 1989 roku na oczach zdumionego świata zawalił się system komunistyczny. Od rozpoczęcia rokowań Okrągłego Stołu w Polsce w lutym 1989 r. Europa Środkowo-Wschodnia przeszła przez burzliwy proces wyzwalania się spod reżimu komunistycznego.

Główne wydarzenia analizowane przez autorów książki miały miejsce jesienią 1989 r. Uczestniczyły w nich narody wybijające się na niepodległość po latach zniewolenia. Rozważania dotyczące każdego z omawianych państw: Polski, Czechosłowacji, Węgier, Bułgarii, Rumunii i NRD – zostały podzielone na trzy części, prezentujące ostatnie lata komunizmu, bezpośredni proces upadku reżimu oraz efekty tego procesu z perspektywy 30 lat.

Plunderung Polen
Historia Niemiec, Historia Polski,

Die Plünderung Polens. Die Reichsfinanzverwaltung(...)

  • Autor:  Ramona  Bräu
  • Wydawca:  De  Gruyter  Oldenbourg,  Berlin  2022
  • Seria:  „Das  Reichsfinanzministerium  im  Nationalsozialismus”,  Bd. 4
  • ISBN:  978-3-11-071793-8
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  484, [1]

Publikacja Die Plünderung Polens  ukazuje, jak niemiecka nazistowska administracja finansowa działająca w okupowanej Polsce pomagała systematycznie plądrować podbity kraj. Badania podjęte przez Ramonę Bräu w ramach projektu finansowanego przez Federalne Ministerstwo Finansów dowodzą, że pozornie nieszkodliwi biurokraci byli mocno zaangażowani w okupację i wojnę, umożliwiając rządy terroru III Rzeszy.

Niemieccy urzędnicy podatkowi i celni dokonywali masowych wywłaszczeń, kradnąc majątek państwa polskiego i obywateli polskich na ogromną skalę. Po II wojnie światowej nie ponieśli za to odpowiedzialności – jak wynika z przeprowadzonych badań, w administracji finansowej Niemiec istniał wysoki poziom ciągłości kadrowej przed i po 1945 roku.

Zwei plus Vier
Historia Niemiec, Historia powszechna, Niemcoznawstwo,

Zwei plus Vier. Die internationale Gründungsgesch(...)

  • Redakcja:  Tim  Geiger,  Jürgen  Lillteicher,  Hermann Wentker
  • Wydawca:  De  Gruyter  Oldenbourg,  Berlin,  Boston  2021
  • Seria:  „Schriftenreihe  der  Vierteljahrshefte  für  Zeitgeschichte”,  Bd. 123
  • ISBN:  978-3-11-072790-6
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  VI, 251

12 września 1990 r. w Moskwie został podpisany traktat, który umożliwił zjednoczenie Niemiec. Układ zwany powszechnie traktatem „2+4”, regulował międzynarodowo-prawne ramy włączenia terytorium NRD do Republiki Federalnej Niemiec. Traktat stwierdzał, że zjednoczone Niemcy będą obejmowały obszar RFN, NRD i całego Berlina, a granice te będą ostateczne.

Publikacja  Zwei plus Vier  omawia bezpośrednie warunki zjednoczenia Niemiec w 1990 r., ale także analizuje sposoby radzenia sobie z ciężarami przeszłości, takimi jak problem reparacji i odszkodowań czy sprawa granicy polsko-niemieckiej. Wobec zakończenia konfrontacji Wschód-Zachód postawiona została również kwestia nowego projektu przebudowy Europy oraz podjęta dyskusja nad rolą Niemiec w tym procesie.

Wyższy Sąd Krajowy
Historia Polski, Najnowsze publikacje Instytutu Zachodniego,

Wyższy Sąd Krajowy w Poznaniu 1939-1945. Zarys d(...)

  • Autor:  Bogumił  Rudawski
  • Tłumaczenie dokumentów:  Elżbieta Marszałek
  • Wydawca:  Instytut  Zachodni,  Poznań  2022
  • Seria:  „Documenta Occupationis”,  t. XVIII
  • ISBN:  978-83-66412-37-8
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  514

Wyższy Sąd Krajowy w Poznaniu był najważniejszym sądem powszechnym w Kraju Warty i jedną z głównych instytucji niemieckiego terroru. Pod pozorem czynności prawnych zwalczał on bezwzględnie wrogów III Rzeszy.

Przed sądem odbywały się przede wszystkim rozprawy dotyczące przygotowywania zdrady stanu. Były to sprawy polityczne wymierzone w Polaków, którzy przynależeli do organizacji konspiracyjnych. Drugim ważnym polem orzeczniczej działalności sądu były sprawy o defetyzm, którego dopuszczali się Niemcy. Przed Wyższym Sądem Krajowym stanęło ogółem blisko 1700 osób. 472 oskarżonych skazano na karę śmierci.

Publikacja Wyższy Sąd Krajowy w Poznaniu 1939-1945  wydana przez Instytut Zachodni zawiera m. in. wybór wyroków wydanych przez sąd, a także obszerny aneks z wykazem przeprowadzonych rozpraw oraz alfabetycznym spisem osądzonych osób.