Author

1989 Jesień
Historia Polski, Historia powszechna,

1989. Jesień Narodów

  • Autorzy:  Adam  Burakowski,  Aleksander  Gubrynowicz,  Paweł  Ukielski
  • Wydawca:  Państwowy  Instytut  Wydawniczy,  Warszawa  2021
  • ISBN:  978-83-8196-327-5
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  695 s., [40] s. tablic

W 1989 roku na oczach zdumionego świata zawalił się system komunistyczny. Od rozpoczęcia rokowań Okrągłego Stołu w Polsce w lutym 1989 r. Europa Środkowo-Wschodnia przeszła przez burzliwy proces wyzwalania się spod reżimu komunistycznego.

Główne wydarzenia analizowane przez autorów książki miały miejsce jesienią 1989 r. Uczestniczyły w nich narody wybijające się na niepodległość po latach zniewolenia. Rozważania dotyczące każdego z omawianych państw: Polski, Czechosłowacji, Węgier, Bułgarii, Rumunii i NRD – zostały podzielone na trzy części, prezentujące ostatnie lata komunizmu, bezpośredni proces upadku reżimu oraz efekty tego procesu z perspektywy 30 lat.

Plunderung Polen
Historia Niemiec, Historia Polski,

Die Plünderung Polens. Die Reichsfinanzverwaltung(...)

  • Autor:  Ramona  Bräu
  • Wydawca:  De  Gruyter  Oldenbourg,  Berlin  2022
  • Seria:  „Das  Reichsfinanzministerium  im  Nationalsozialismus”,  Bd. 4
  • ISBN:  978-3-11-071793-8
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  484, [1]

Publikacja Die Plünderung Polens  ukazuje, jak niemiecka nazistowska administracja finansowa działająca w okupowanej Polsce pomagała systematycznie plądrować podbity kraj. Badania podjęte przez Ramonę Bräu w ramach projektu finansowanego przez Federalne Ministerstwo Finansów dowodzą, że pozornie nieszkodliwi biurokraci byli mocno zaangażowani w okupację i wojnę, umożliwiając rządy terroru III Rzeszy.

Niemieccy urzędnicy podatkowi i celni dokonywali masowych wywłaszczeń, kradnąc majątek państwa polskiego i obywateli polskich na ogromną skalę. Po II wojnie światowej nie ponieśli za to odpowiedzialności – jak wynika z przeprowadzonych badań, w administracji finansowej Niemiec istniał wysoki poziom ciągłości kadrowej przed i po 1945 roku.

Zwei plus Vier
Historia Niemiec, Historia powszechna, Niemcoznawstwo,

Zwei plus Vier. Die internationale Gründungsgesch(...)

  • Redakcja:  Tim  Geiger,  Jürgen  Lillteicher,  Hermann Wentker
  • Wydawca:  De  Gruyter  Oldenbourg,  Berlin,  Boston  2021
  • Seria:  „Schriftenreihe  der  Vierteljahrshefte  für  Zeitgeschichte”,  Bd. 123
  • ISBN:  978-3-11-072790-6
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  VI, 251

12 września 1990 r. w Moskwie został podpisany traktat, który umożliwił zjednoczenie Niemiec. Układ zwany powszechnie traktatem „2+4”, regulował międzynarodowo-prawne ramy włączenia terytorium NRD do Republiki Federalnej Niemiec. Traktat stwierdzał, że zjednoczone Niemcy będą obejmowały obszar RFN, NRD i całego Berlina, a granice te będą ostateczne.

Publikacja  Zwei plus Vier  omawia bezpośrednie warunki zjednoczenia Niemiec w 1990 r., ale także analizuje sposoby radzenia sobie z ciężarami przeszłości, takimi jak problem reparacji i odszkodowań czy sprawa granicy polsko-niemieckiej. Wobec zakończenia konfrontacji Wschód-Zachód postawiona została również kwestia nowego projektu przebudowy Europy oraz podjęta dyskusja nad rolą Niemiec w tym procesie.

Wyższy Sąd Krajowy
Historia Polski, Najnowsze publikacje Instytutu Zachodniego,

Wyższy Sąd Krajowy w Poznaniu 1939-1945. Zarys d(...)

  • Autor:  Bogumił  Rudawski
  • Tłumaczenie dokumentów:  Elżbieta Marszałek
  • Wydawca:  Instytut  Zachodni,  Poznań  2022
  • Seria:  „Documenta Occupationis”,  t. XVIII
  • ISBN:  978-83-66412-37-8
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  514

Wyższy Sąd Krajowy w Poznaniu był najważniejszym sądem powszechnym w Kraju Warty i jedną z głównych instytucji niemieckiego terroru. Pod pozorem czynności prawnych zwalczał on bezwzględnie wrogów III Rzeszy.

Przed sądem odbywały się przede wszystkim rozprawy dotyczące przygotowywania zdrady stanu. Były to sprawy polityczne wymierzone w Polaków, którzy przynależeli do organizacji konspiracyjnych. Drugim ważnym polem orzeczniczej działalności sądu były sprawy o defetyzm, którego dopuszczali się Niemcy. Przed Wyższym Sądem Krajowym stanęło ogółem blisko 1700 osób. 472 oskarżonych skazano na karę śmierci.

Publikacja Wyższy Sąd Krajowy w Poznaniu 1939-1945  wydana przez Instytut Zachodni zawiera m. in. wybór wyroków wydanych przez sąd, a także obszerny aneks z wykazem przeprowadzonych rozpraw oraz alfabetycznym spisem osądzonych osób.

Deutsch - Russische
Historia Niemiec, Historia powszechna, Niemcoznawstwo,

Das deutsch-russische Jahrhundert. Geschichte eine(...)

  • Autor:  Stefan  Creuzberger
  • Wydawca:  Rowohlt  Verlag,  Hamburg  2022
  • ISBN:  978-3-498-04703-0
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  670 s., 24 s. tablic

Stefan Creuzberger przedstawia dzieje stosunków niemiecko-rosyjskich od I wojny światowej do czasów współczesnych. Niemiecki historyk ukazuje, w jaki sposób od początku XX wieku tworzyły się trwające do dziś wzajemne połączenia i zależności między Niemcami i Rosją.

Staatsfeinde in Uniform
Aktualności, Niemcoznawstwo,

Staatsfeinde in Uniform. Wie militante Rechte unse(...)

  • Autor:  Dirk  Laabs
  • Wydawca:  Econ,  Berlin  2021  /  Bundeszentrale  für  politische  Bildung,  Bonn  2022
  • ISBN:  978-3-430-21032-4  /  978-3-7425-0803-4
  • Oprawa:  twarda  /  miękka
  • Liczba stron:  445  /  448

Dirk Laabs, który bada terroryzm od prawie 20 lat, analizuje obecność prawicowych ekstremistów w niemieckich służbach mundurowych. Niemiecki dziennikarz zauważa, że ekstremiści stanowią bardzo niewielką mniejszość w organach bezpieczeństwa. Laabs przestrzega jednak przed ryzykiem związanym z dostępem prawicowych radykałów do szkoleń, broni, kontaktów oraz informacji.

Wydarzenia bydgoskie
Historia Niemiec, Historia Polski,

Wydarzenia bydgoskie 1939 roku

  • Redaktor:  Bogusław  Kopka
  • Wydawca:  Instytut  De  Republica,  Warszawa  2022
  • Seria:  „Monografie  Instytutu  De  Republica.  Historia”  nr 1
  • ISBN:  978-83-67253-03-1
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  221, [1] strona, [1] karta tablic

W pierwszych miesiącach II wojny światowej Bydgoszcz i Pomorze stały się poligonem doświadczalnym dla ludobójczych działań wojskowych i policyjnych formacji III Rzeszy. W dokonanej wówczas przez hitlerowców zbrodni pomorskiej zginęło co najmniej 30 tys. osób.

Monografia Wydarzenia bydgoskie 1939 roku  powstała jako pokłosie konferencji naukowej zorganizowanej przez Instytut De Republica 3 września 2021 roku, w rocznicę krwawej niedzieli w Bydgoszczy. Publikacja zawiera referaty wygłoszone przez badaczy reprezentujących różne ośrodki naukowe, a także plansze z wystawy oraz fotoreportaż z konferencji, której celem było upamiętnienie tragicznych wydarzeń, określanych przez propagandę wojenną III Rzeszy jako Bromberger Blutsonntag.

Merkel_Kiwerska
Aktualności, Historia Niemiec, Najnowsze publikacje Instytutu Zachodniego, Niemcoznawstwo,

Interesy – wartości – kompromisy. Pol(...)

  • Redakcja:  Karol  Janoś,  Agata  Kałabunowska,  Jadwiga  Kiwerska,  Tomasz  Morozowski
  • Wydawca:  Instytut Zachodni,  Poznań  2022
  • Seria:  „Studium  Niemcoznawcze”,  nr  99
  • ISBN:  978-83-66412-39-2
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  445

W publikacji podjęto próbę oceny działań kanclerz Angeli Merkel w zakresie niemieckiej polityki zagranicznej. Autorzy zastanawiają się, czy skala i charakter zaangażowania Niemiec na arenie międzynarodowej w latach 2005-2021 odpowiadały potencjałowi państwa niemieckiego oraz czy były one adekwatne do oczekiwań i potrzeb społeczności międzynarodowej.

Analizując różne aktywności RFN w latach 2005-2021, badacze ukazują, jak zmieniała się w tym czasie rola Niemiec w Europie i świecie oraz jaki był w tym udział kanclerz Angeli Merkel.

Niemiecki zbrodniarz
Historia Polski, Książki,

Niemiecki zbrodniarz przed polskim sądem. Krakows(...)

  • Autor:  Joanna  Lubecka
  • Wydawca:  Ośrodek  Myśli  Politycznej ; Instytut  Pamięci  Narodowej,  Kraków  2021
  • Seria:  „Studia i Analizy”,  t. 37
  • ISBN:  978-83-66112-46-9 ; 978-83-8229-303-6
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  392

Joanna Lubecka przedstawia krakowskie procesy przed Najwyższym Trybunałem Narodowym, w których po II wojnie światowej sądzono niemieckich zbrodniarzy wojennych. Autorka ukazuje atmosferę panującą  wokół procesów oraz dylematy prawne, z którymi konfrontowani byli polscy prawnicy.

Publikacja przybliża także sylwetki niemieckich oskarżonych oraz kładzie nacisk na zasługi polskich prawników w kwestii uznania działań okupantów za konsekwentnie realizowany plan eksterminacji narodu polskiego.

Wywiad II RP
Historia Polski, Książki,

Wywiad i kontrwywiad II Rzeczpospolitej w walce o (...)

  • Redakcja  naukowa:  Michał  Polak
  • Wydawca:  Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego; Centralny Ośrodek Szkolenia i Edukacji im. gen. dyw. Stefana Roweckiego „Grota”,  Warszawa, Wiązowna  2021
  • ISBN:  978-83-956907-8-5
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  342

Publikacja ukazuje, w jak niesprzyjających uwarunkowaniach zewnętrznych i wewnętrznych działały nowo powstałe polskie służby wywiadowcze i kontrwywiadowcze oraz formacje graniczne. Źródłem największych trudności były poważne problemy organizacyjno-kadrowe i mocno niestabilna sytuacja polityczna, kształtowana w dużej mierze przez wydarzenia wojny polsko-bolszewickiej.

Autorzy tekstów omawiają szeroki wachlarz zagadnień i tematów: rozwój struktur terenowych polskiego wywiadu i kontrwywiadu wojskowego, początki funkcjonowania służby kontrwywiadowczej i informacyjnej pierwszych formacji granicznych II RP, wywiadowcze przygotowanie ówczesnych operacji  Wojska Polskiego oraz działania Wywiadu Francuskiej Misji Wojskowej w Polsce. W kilku rozdziałach badacze poruszają wątki biograficzne – przedstawiona została m. in. działalność w służbie wywiadu i kontrwywiadu podpułkowników Maksymiliana Ciężkiego i Edmunda Charaszkiewicza, byłych powstańców wielkopolskich.