Author

Kiwerska_Ucieczki
Historia Niemiec, Historia Polski, Historia powszechna, Najnowsze publikacje Instytutu Zachodniego,

Przez Budapeszt, Pragę i Warszawę na Zachód. Uc(...)

  • Autor:  Jadwiga  Kiwerska
  • Wydawca:  Instytut  Zachodni,  Poznań  2020
  • Seria:  „Prace  Instytutu  Zachodniego”,  nr 97
  • ISBN:  978-83-66412-02-6
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  106, [20]

Latem 1989 roku Niemiecką Republikę Demokratyczną ogarnęła fala ucieczek. Tysiące mieszkańców Niemiec Wschodnich próbowało przedostać się na Zachód, wybierając drogę poprzez placówki dyplomatyczne RFN znajdujące się w trzech państwach bloku komunistycznego.

Publikacja  Przez Budapeszt, Pragę i Warszawę na Zachód  ukazuje przyczyny masowych ucieczek obywateli NRD oraz opisuje ich okrężną drogę ku wolności. Autorka książki przedstawia podobieństwa i różnice w traktowaniu problemu uchodźców z Niemiec Wschodnich przez władze Węgier, Czechosłowacji i Polski. J. Kiwerska podkreśla też wielkie zaangażowanie obywateli tych trzech państw w pomoc ponad 120 tysiącom uciekinierów z NRD.

Książka została wydana również w wersji niemieckiej pt. Über Budapest, Prag und Warschau in den Westen. Die Flucht von DDR-Bürgern im Jahre 1989  (Instytut Zachodni, Poznań 2020).

Historia wizualna
Historia Niemiec, Historia powszechna,

Historia wizualna. Obrazy w dyskusjach niemieckich(...)

  • Redakcja naukowa:  Magdalena  Saryusz-Wolska
  • Wydawca:  Niemiecki  Instytut  Historyczny,  Wydawnictwo  Naukowe  Scholar,  Warszawa  2020
  • Seria:  „Klio  w  Niemczech”,  t. 25
  • ISBN:  978-83-65390-56-1
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  411,  [1]

W jaki sposób dostępność źródeł wizualnych wpływa na pracę historyków? Jakie możliwości otwierają przed nimi fotografie, filmy, archiwa cyfrowe? Czy obrazy mają wpływ na narracje historyczne?

Antologia Historia wizualna  przedstawia teksty 10 przedstawicieli różnych pokoleń niemieckiej historiografii, którzy próbują znaleźć odpowiedź na powyższe pytania. Przyglądając się wykorzystywaniu obrazów w pracy historyków, autorzy poszczególnych rozdziałów wskazują na potencjał historii wizualnej i związane z nią zagrożenia.

Zeitung f D_twarda
Historia Niemiec, Niemcoznawstwo, Prasa niemiecka,

Zeitung für Deutschland. Die Geschichte der FAZ

  • Autor:  Peter  Hoeres
  • Wydawca:  Benevento,  München – Salzburg  2019
  • ISBN:  978-3-7109-0080-8
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  596, [1]

„Frankfurter Allgemeine Zeitung” (w skrócie: FAZ) to niemiecki wysokonakładowy dziennik o charakterze liberalno-konserwatywnym. Od 1949 roku FAZ uczestniczy w debatach politycznych, społecznych i gospodarczych Niemiec, mając swój udział w kształtowaniu opinii publicznej w RFN.

Opierając się na materiałach pozyskanych z archiwum FAZ, historyk Peter Hoeres analizuje 70 lat dziejów opiniotwórczego dziennika, ukazując kluczowe postacie i wydarzenia. Autor przedstawia FAZ na tle niemieckiej historii odzwierciedlonej w debatach na temat dziedzictwa narodowo-socjalistycznej przeszłości, lat zimnej wojny, aż po przyszłość Europy, rolę islamu i znaczenie cyfryzacji we współczesnym świecie.

Karl Foster
Historia Niemiec, Niemcoznawstwo,

Karl Forster (1928-1981). Katholizismus in der pol(...)

  • Autor:  Simon  Oelgemöller
  • Wydawca:  Ferdinand Schöningh,  Paderborn  2019
  • Seria:  Veröffentlichungen der Kommission für Zeitgeschichte”,  Reihe B,  „ Forschungen”,  Bd. 137
  • ISBN:  978-3-506-79271-6
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  XIII, [1], 400

Biografia Karla Forstera (1928–1981) ukazuje wybitną postać Kościoła katolickiego w Republice Federalnej Niemiec. Karl Forster, ksiądz katolicki, profesor teologii pastoralnej, a zarazem publicysta, popierający kulturę otwartej rozmowy kościoła ze światem, podczas II Soboru Watykańskiego oraz w czasie zmian społecznych lat 60. i 70. XX wieku zachęcał do otwarcia Kościoła.

K. Forster nieraz spotykał się z nieufnością, a także cierpiał z powodu ataków politycznych, jednak pozostawał zaangażowany w budowanie mostów politycznych w Niemczech, propagując prowadzenie dialogu. Niewątpliwie zasługą Karla Forstera jest  wczesne ustanowienie w Niemczech przełomowej kultury dyskursu politycznego oraz uczynienie z niego fundamentu polityki kościelnej i refleksji teologiczno-duszpasterskiej.

Leonhard_Versailles
Historia powszechna, Stosunki międzynarodowe,

Der überforderte Frieden. Versailles und die Welt(...)

  • Autor:  Jörn  Leonhard
  • Wydawca:  C. H. Beck,  München  2019
  • ISBN:  978-3-406-72506-7
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  1531

Wiosną 1919 roku do Paryża przybyli dyplomaci i mężowie stanu z całego świata, aby zakończyć toczącą się od kilku lat I wojnę światową. Prowadzenie rokowań było jednak niezmiernie trudnym zadaniem wobec sprzecznych oczekiwań różnych stron.

W książce Der überforderte Frieden  Jörn Leonhard ukazuje, jak w latach 1918-1923 świat walczył o nowy porządek pokojowy. Odbywało się to pośród wstrząsów i niepowodzeń, rewolucji i zaciętych bitew. Niemiecki historyk nie ukrywa, że sposób, w jaki zakończyła się I wojna światowa, doprowadził do wielu rozczarowań i licznych konfliktów, które ukształtowały dalsze dzieje Europy i świata.

Wańkowska_Tamte lata
Historia Polski, Książki,

Tamte lata, tamci ludzie = Diese Jahre, diese Leut(...)

  • Autor:  Joanna  Wańkowska-Sobiesiak
  • Tłumaczenie:  André  Schmeier
  • Wydawca:  Olsztyńskie  Stowarzyszenie  Mniejszości  Niemieckiej,  Olsztyn  2019
  • ISBN:  978-63-922509-8-2
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  280

Joanna Wańkowska-Sobiesiak, autorka kilkunastu publikacji dotyczących historii Warmii i Mazur, tym razem przybliża dzieje dwóch szkół utworzonych po II wojnie światowej: Mazurskiego Uniwersytetu Ludowego w Rudziskach Pasymskich oraz Warmińskiego Uniwersytetu Ludowego w Jurkowym Młynie. Szkoły te miały przygotowywać młodych mieszkańców dawnych Prus Wschodnich do życia w polskiej rzeczywistości.

Pisarka rozpoczyna od przytoczenia udokumentowanych faktów związanych z kilkuletnią działalnością obu uniwersytetów ludowych, jednak najważniejszą częścią dwujęzycznej polsko-niemieckiej książki Tamte lata, tamci ludzie = Diese Jahre, diese Leute są rozmowy z ostatnimi żyjącymi świadkami powojennej historii. Dziesięcioro rozmówców opowiada autorce o swoich doświadczeniach związanych z MUL i WUL. W publikacji zawarto też dodatek Zapomniane słowa, słownik mazurskich słów, zwrotów i powiedzonek spisanych wiele lat temu przez Käte Zieziulewicz, Mazurkę z Mikołajek – świadectwo zanikającego na naszych oczach dawnego świata Mazurów.

Uber Warschau
Historia Niemiec, Historia Polski,

Über Warschau in den Westen. Botschaftsfluchten 1(...)

  • Autor:  Cornelia  Klammt
  • Wydawca:  epubli,  Berlin  2019
  • ISBN:  978-3-7485-8220-5
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  [4], 188, [4]

Publikacja autorstwa Cornelii Klammt ukazuje paradoks ucieczki na Zachód przez Wschód. Latem 1989 roku około 6 tysięcy obywateli Niemieckiej Republiki Demokratycznej uciekło do RFN przez ambasadę niemiecką w Warszawie. Niemcy z NRD wykorzystali fakt, że w Polsce po wyborach z 4 czerwca 1989 roku zmieniły się warunki polityczne.

Autorka przedstawia fakty i wydarzenia istotne dla ówczesnej sytuacji w oparciu o materiały archiwalne z RFN, a także przytacza świadectwa osób bezpośrednio zaangażowanych w pomoc uciekinierom.

Finnland 1944
Historia powszechna, Książki,

Finnland 1944. Zwischen Hitlers Deutschland und St(...)

  • Autor:  Henrik  Meinander
  • Wydawca:  Scoventa,  Bad Vilbel  2019
  • ISBN:  978-3-942073-49-3
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  413, [1]

Podczas II wojny światowej Finlandia znajdowała się w szczególnie trudnym położeniu. Państwo graniczące od wschodu z ZSRR, będące obiektem ataku Armii Czerwonej, nie miało możliwości dokonywania dobrych wyborów.

Henrik Meinander w swojej książce podąża chronologicznie za przebiegiem wydarzeń w Finlandii w 1944 roku. Fiński historyk przedstawia fakty z wybranego roku wojny, ukazując je z różnej perspektywy historiograficznej. Autor omawia udział Finów w walkach z ZSRR, a później z Niemcami, nie zapomina też o ludności cywilnej. Opisując trudne życie codzienne w kraju będącym w stanie wojny, Meinander naświetla m.in. kwestię ewakuacji ponad 35 tysięcy fińskich dzieci do Szwecji i problemy, z jakimi musiały się zmierzyć.

Energiewende
Niemcoznawstwo, Problematyka europejska,

Energiewende. Nowe niemieckie imperium / Jakub Wie(...)

  • Autor:  Jakub  Wiech
  • Wydawca:  Defence24,  Warszawa 2019
  • ISBN:  978-83-65960-13-9
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  124

Publikacja  Energiewende. Nowe niemieckie imperium  opisuje niemiecką transformację energetyczną, której celem jest odejście od paliw kopalnych, zamknięcie elektrowni jądrowych i zwrot ku odnawialnym źródłom energii. Do realizacji tych celów w RFN zaprzęgnięto nie tylko mechanizmy państwowe, ale również środki społeczne.

Dla Niemców Energiewende jest powodem do dumy, stawiającym ich w awangardzie krajów działających na rzecz środowiska. Według Jakuba Wiecha Energiewende stała się doktryną, wpływającą na całą Unię Europejską. Transformacja energetyczna ma prowadzić do stworzenia w Niemczech europejskiego energetycznego centrum dyspozycyjnego, czego skutkiem będzie – zdaniem autora publikacji – stopniowe uzależnienie innych państw i budowa nowego niemieckiego imperium w Europie.

Represje
Historia Polski, Książki,

Represje za pomoc Żydom na okupowanych ziemiach p(...)

  • Redakcja:  Martyna  Grądzka-Rejak,  Aleksandra  Namysło
  • Wydawca:  Instytut  Pamięci  Narodowej,  Warszawa  2019
  • ISBN:  978-83-8098-667-1
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  463, [1]

Celem publikacji  Represje za pomoc Żydom  było ustalenie nazwisk obywateli polskich, nieobjętych ustawodawstwem norymberskim, represjonowanych przez Niemców za pomoc udzielaną Żydom podczas II wojny światowej. Tom piewszy zawiera 333 zweryfikowane noty dotyczące 654 osób, opisujące przyczyny, okoliczności i przebieg zdarzeń związanych z zapewnieniem pomocy ludności żydowskiej oraz konsekwencje, jakie spotkały pomagających ze strony organów władzy wojskowej i cywilnej III Rzeszy, włącznie z karą śmierci. Autorzy starali się poznać motywacje osób zaangażowanych w pomoc Żydom oraz okoliczności ujawnienia faktu jej udzielenia, aby zrekonstruować zjawisko zależności „pomoc – represja”.

W książce wykorzystano liczne dokumenty administracji niemieckiej, sądów i aparatu terroru, prasę niemiecką, świadectwa Żydów spisane podczas wojny, a także prasę i materiały wytworzone przez konspirację polską i żydowską. Redaktorki publikacji zapowiadają wydanie kolejnych tomów pracy, w miarę weryfikacji danych ze zgromadzonej kartoteki represjonowanych liczącej ponad 6 tys. nazwisk.