Author

Renovatio polska
Najnowsze publikacje Instytutu Zachodniego, Problematyka europejska,

Renovatio Europæ. O hesperialistyczną reformę E(...)

  • Redaktor:  David  Engels
  • Wydawca:  Instytut  Zachodni,  Poznań  2019
  • ISBN:  978-83-61736-96-7
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  209, [1]

Książka jest owocem inicjatywy badawczej „Renovatio Europae” podjętej w Instytucie Zachodnim w Poznaniu. W jej ramach w latach 2018-2019 międzynarodowe zespoły ekspertów przedmiotem rozważań uczyniły sprawę palącej potrzeby reformy Unii Europejskiej. Jedna z grup, obradująca pod kierownictwem prof. Davida Engelsa, zajmowała się kwestią „Tożsamość i wartości”. Debata na ten temat odbyła się 6 marca 2019 roku w Warszawie.

Autorzy poszczególnych rozdziałów Renovatio Europæ, pochodzący z najróżniejszych kontekstów intelektualnych, politycznych i narodowych, ukazują obraz obecnej sytuacji zachodniej cywilizacji. Według referentów Europa może liczyć się w przyszłości tylko wtedy, gdy nie zapomni o swoich historycznych korzeniach. Teksty zamieszczone w tomie przedstawiają różne punkty widzenia na problem, w jaki sposób powrót do historycznej tożsamości może doprowadzić do wewnętrznego i zewnętrznego wzmocnienia Europy.

Publikacja została również wydana w wersjach językowych niemieckiej oraz angielskiej, które są dostępne w Bibliotece Instytutu Zachodniego: Renovatio Europæ. Plädoyer für einen hesperialistischen Neubau Europas  (Lüdinghausen – Berlin 2019) oraz Renovatio Europae. For a hesperialist renewal of Europe (Groningen 2019).

Literatura a polityka
Historia Niemiec, Niemcoznawstwo,

Literatura a polityka kulturalna w Prusach Wschodn(...)

  • Autorka:  Magdalena Kardach
  • Wydawca:  Wydawnictwo Naukowe UAM,  Poznań 2018
  • Seria: Filologia Germańska  –  Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • ISBN:  978-83-232-3336-7
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  336, [1] strona, [26] stron i [3] karty tablic

Autorka publikacji przedstawia krajobraz kulturowy Prus Wschodnich w latach 1933-1945, analizując oddziaływania między literaturą widzianą jako dziedzinę antropologicznie rozumianej kultury a historią.

Wychodząc z założenia, że literatura stanowi odzwierciedlenie świadomości społeczeństwa, w którym powstaje, Magdalena Kardach bada utwory pisarzy wschodniopruskich, poszukując w nich przejawów mitu niemieckiego wschodu. Według badaczki symbolika wykorzystywana przez twórców oscylowała wokół podstawowych elementów: narodu, ziemi ojczystej, ojcowizny, obowiązku wobec ziemi oraz krajobrazu.

Analiza poszczególnych dzieł ukazuje, w jaki sposób Prusy Wschodnie przekształcały się w mentalności społeczeństwa w bastion i przedmurze niemieckości na Wschodzie. Autorka podkreśla m.in. znaczący wpływ doświadczenia II wojny światowej, odzwierciedlonego w utworach literackich pisarzy wschodniopruskich.

Nekla_obóz
Historia Polski, Książki,

Gemeinschaftslager der DAF Nr 22. Obóz pracy przy(...)

  • Autorzy:  Bogumił Rudawski, Jerzy Osypiuk
  • Wydawcy:  Nekielskie Stowarzyszenie Kulturalne, Wielkopolskie Towarzystwo Genealogiczne „Gniazdo”, Nekla 2018
  • ISBN:  978-83-939-660-5-9
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  240

W latach 1942-1943  w wielkopolskiej Nekli funkcjonował stworzony przez hitlerowskie władze okupacyjne obóz pracy przymusowej dla Żydów wykorzystywanych jako siła robocza przy budowie torów kolejowych. Na podstawie analizy dokumentów archiwalnych z zasobów Instytutu Pamięci Narodowej w Poznaniu oraz Archiwów Państwowych w Poznaniu i Łodzi powstała książka opisująca dzieje tego obozu: Gemeinschaftslager der DAF nr 22. Obóz pracy przymusowej dla Żydów w Nekli w latach 1942-43.

Ważną część publikacji stanowi Imienny wykaz żydowskich pracowników przymusowych w Nekli zestawiony przez dra Bogumiła Rudawskiego z Instytutu Zachodniego. Spis obejmuje 921 ułożonych alfabetycznie nazwisk osób zidentyfikowanych na podstawie źródeł archiwalnych, między innymi korespondencji pomiędzy niemiecką firmą „Otto Trebitz. Tiefbau” prowadzącą prace kolejowe a administracją łódzkiego getta. Inne zamieszczone w książce dokumenty i fragmenty wspomnień również obrazują tragedię ofiar obozu w Nekli, z których zginęła ponad połowa uwięzionych. Publikacja przywraca pamięć o więźniach z Nekli, przypominając ich z imienia i nazwiska.

Jednym z tych, którzy przeżyli, był Arie Goldstein urodzony w 1927 roku w Widawie w Łódzkiem. Trafił on do nekielskiego obozu pracy w wieku 15 lat. Po wielu latach Goldstein zdecydował się spisać swoje drastyczne wspomnienia z czasów okupacji hitlerowskiej. Zostały one wydane w języku polskim jako Wszyscy umrzemy, a ty będziesz żył (Nekla 2019) i są również dostępne w Bibliotece Instytutu Zachodniego.

X_European strategy
Aktualności, Problematyka europejska,

European strategy in the 21st century. New future (...)

  • Autor:  Sven Biscop
  • Wydawca:  Routledge, Taylor & Francis Group, London – New York 2018
  • ISBN:  978-1-138-38472-9
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  XI, [1], 153

Autor książki European strategy in the 21st century przedstawia nową teoretyczną narrację na temat globalnej roli Unii Europejskiej. Sven Biscop stawia pytanie: „Czy Europa, stara potęga, zapomniała, czym jest siła?”, a także próbuje określić, w jaki sposób należy kształtować przyszłą strategię bloku.  

Biscop uważa, że egzekwowanie przez Unię Europejską trwałych modeli pokoju i stabilności w niestabilnych i niepewnych społeczeństwach jest warunkiem wstępnym promowania uniwersalnych wartości, takich jak demokracja, prawa człowieka i dobre rządy. Jednak zasadnicze znaczenie dla konceptualizacji przyszłej strategii dla Europy i Unii Europejskiej ma według autora European strategy określenie związku między wartościami a geopolityką oraz długoterminowej wizji międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa. Publikacja ma zachęcać do nowego spojrzenia na rolę Unii Europejskiej na arenie światowej.

Die vergessene Grenze
Historia Niemiec, Historia Polski,

Die vergessene Grenze. Eine deutsch-polnische Spur(...)

  • Redaktorzy:  Dagmara Jajeśniak-Quast,  Uwe Rada
  • Wydawca:  Be-bra Verlag,  Berlin 2018
  • ISBN:  978-3-86124-718-0
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  256

W latach 1918-1939 Polska i Niemcy były oddzielone granicą, której przebiegu dziś już prawie nikt nie pamięta. Autorzy z obu krajów postanowili poszukać śladów dawnej prawie 2000-kilometrowej granicy w krajobrazie i w pamięci zbiorowej.

Rezultatem poszukiwań jest książka z wieloma zaskakującymi odkryciami dotyczącymi polsko-niemieckiej historii, która zaprasza czytelnika do własnych podróży odkrywczych. Całość uzupełniają liczne kolorowe ilustracje oraz mapy.

Aparat bezpieczeństwa
Historia Polski, Książki,

Aparat bezpieczeństwa wobec mniejszości narodowy(...)

  • Redaktor:  Jarosław  Syrnyk
  • Wydawca:  Instytut  Pamięci  Narodowej,  Warszawa  2019
  • ISBN:  978-83-8098-558-2
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  279

Publikacja zawierająca syntezę działań służb bezpieczeństwa wobec mniejszości narodowych w Polsce w latach 1944-1956 powstała w wyniku realizacji projektu „Aparat bezpieczeństwa wobec mniejszości narodowych, etnicznych oraz cudzoziemców”. Rozdział wstępny książki przypomina główne elementy polityki narodowościowej  prowadzonej w Polsce po II wojnie światowej. W kolejnych artykułach autorzy omawiają działania podejmowane wobec poszczególnych grup narodowościowych: Żydów, Niemców, Ukraińców, Białorusinów, Litwinów, Romów, Greków i Macedończyków.

Oficjalna ideologia władz państwowych sformułowana już w Manifeście Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego w lipcu 1944 roku głosiła, że w stosunkach narodowościowych w Polsce nastąpi „historyczny zwrot”, a konflikty ustąpią „przyjaźni i współpracy, dyktowanej przez obopólne życiowe interesy”. W praktyce władze dążyły do stworzenia państwa jednonarodowego, przy rozumieniu narodu jako kwestii etnicznej. W książce  Aparat bezpieczeństwa wobec mniejszości narodowych w Polsce ukazano, jak wyglądała w rzeczywistości realizacja idei „historycznego zwrotu” w wykonaniu ówczesnych służb bezpieczeństwa.

Raport_Ekthesi_1
Aktualności, Historia powszechna,

Ekthesī tīs Diakommatikīs Koinovouleutikīs Epi(...)

  • Wydawca:  Voulī tōn Ellīnōn (Parlament Greków), Athīna (Ateny) 2016
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  [358]
  • Forma:  wydruk komputerowy

Sprawa uzyskania reparacji wojennych od Niemiec po II wojnie światowej powraca w różnych krajach, m.in. w Grecji. W parlamencie greckim powstał raport na ten temat, przygotowany przez Wielostronny Komitet Parlamentarny.

Oprócz samego tekstu stworzonego przez greckich parlamentarzystów publikacja zawiera wiele załączonych dokumentów w języku greckim oraz angielskim.

Do raportu wydawca dołączył także wydrukowany skan książki o niemieckiej okupacji w Grecji, której treść jest zapisana równolegle w językach greckim i niemieckim: Ī maurī vivlos tīs katochīs = Schwarzbuch der Besatzung, Athīna = Athen 2012 (ISBN załączonej książki: 978-960-89102-1-8).

Documenta Occupationis
Historia Polski, Najnowsze publikacje Instytutu Zachodniego,

Specjalna księga gończa dla Polski. Sonderfahndu(...)

  • Autorki:  Maria Rutowska, Anna Ziółkowska
  • Wydawca:  Instytut Zachodni,  Poznań 2019
  • Seria:  „Documenta Occupationis” XVII
  • ISBN:  978-83-61736-97-4
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  271, [1], [8] s. tablic

W ramach prowadzonych przez Instytut Zachodni badań poświęconych drugiej wojnie światowej w serii „Documenta Occupationis” opublikowano dokument pt. „Sonderfahndungsbuch Polen”. Była to niemiecka lista proskrypcyjna opracowana przez Główny Urząd Policji Kryminalnej Rzeszy w Berlinie we współpracy z działającymi na ziemiach polskich od września 1939 r. grupami operacyjnymi (Einsatzgruppen) policji bezpieczeństwa i SD. Na liście umieszczono nazwiska 8368 osób mieszkających w Polsce, którymi szczególnie interesowała się policja niemiecka. Były to osoby zaliczane – wedle określeń niemieckich – do warstwy przywódczej, wrogo nastawione wobec Niemców, radykalne polskie elementy lub fanatyczni Polacy.

Publikacja Specjalna księga gończa dla Polski. Sonderfahndungsbuch Polen  została przygotowana na bazie mikrofilmu ze zbiorów Archiwum II Wojny Światowej Instytutu Zachodniego w Poznaniu. Listę nazwisk sporządzoną na jego podstawie uzupełnia wprowadzenie zawierające m.in. noty biograficzne wielu pomordowanych Wielkopolan. Książkę ilustrują unikatowe fotografie z okresu okupacji. 

Parkomanie_1
Historia Niemiec, Książki,

Parkomanie. Die Gartenlandschaften des Fürsten P(...)

  • Redakcja:  Agnieszka  Lulińska
  • Wydawca:  Prestel,  München – London – New York  2016
  • ISBN:  978-3-79135529-0
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  319, [1]

Książę Hermann Ludwig von Pückler-Muskau (1785-1871) to jeden z wielkich niemieckich projektantów krajobrazu. Jego szczególną pasją, którą dzielił z żoną Lucie, była sztuka ogrodowa. Pückler – zwany Zielonym Księciem – przekształcił swoje parki w Bad Muskau i Branitz oraz majątek królewski w Babelsbergu w cudowne ogrody, które fascynują do dziś.

W książce Parkomanie połączono pogłębioną wiedzę i atrakcyjne ilustracje, przedstawiając żywą narrację na temat życia i twórczości Pücklera. Zestawienie historycznych grafik i fotografii z aktualnymi zdjęciami lotniczymi pozwala na nowe spojrzenie na trzy wspaniałe parki krajobrazowe, dzieła Zielonego Księcia: poczdamski Babelsberg, Branitz w Cottbus oraz położony na pograniczu polsko-niemieckim Muskau – Park Mużakowski.

Kardynał_Wyszyński_1
Historia Polski, Książki,

Kardynał Stefan Wyszyński 1901-1981

  • Autorzy:  Rafał Łatka, Beata Mackiewicz, ks. Dominik Zamiatała
  • Wydawcy: Instytut Pamięci Narodowej, Instytut Prymasowski Stefana Wyszyńskiego, Warszawa 2019
  • ISBN:  978-83-8098-382-3;  978-83-88202-64-3
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  558

Kolejny z albumów biograficznych wydany przez Instytut Pamięci Narodowej (tym razem we współpracy z Instytutem Prymasowskim Stefana Wyszyńskiego), przedstawia postać ważną dla dziejów Polski najnowszej. Autorzy w szkicu biograficznym ukazali życie i działalność kardynała Stefana Wyszyńskiego, w porządku chronologicznym od dzieciństwa po ostatnie dni. Druga część publikacji ilustruje biografię Stefana Wyszyńskiego fotografiami przedstawionymi w ujęciu problemowym. Układ ten pozwolił autorom na podkreślenie wieloaspektowości działań Prymasa Tysiąclecia.

Materiał źródłowy i ikonograficzny wykorzystany w albumie pochodzi głównie ze zbiorów Archiwum Instytutu Prymasowskiego. Uzupełniają go wypowiedzi kardynała Stefana Wyszyńskiego zaczerpnięte z jego Dzieł zebranych oraz teksty dotąd niepublikowane.

               Niezmiernie doniosłą rzeczą jest, abyśmy dźwigając własny krzyż
               – krzyż godności człowieka – pamiętali o tym, że każdy z ludzi
               nosi w sobie godność i odpowiedzialność za drugiego człowieka.
               We wszystkich sporach społecznych i politycznych, które są toczone,
               nie wolno o tym zapomnieć.
                                                                         (Stefan Wyszyński)

Nowsze
Starsze