Author

Gedachtnis
Aktualności, Historia Niemiec, Historia Polski,

Gedächtnistopografien in Grenzräumen. Das Pommer(...)

  • Redakcja:  Miłosława  Borzyszkowska-Szewczyk,  Gertrude  Cepl-Kaufmann,  Jasmin  Grande,  Eliza  Szymańska
  • Wydawca:  fibre,  Osnabrück  2022
  • Seria:  „Einzelveröffentlichungen  des  Deutschen  Historischen  Instituts  Warschau”,  Bd. 44
  • ISBN:  978-3-944870-78-6
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  393

Obszary przygraniczne charakteryzują się współistnieniem, współzależnością, ale też konfrontacją, stanowiąc przykład, jak ludzkie współistnienie może być ponadnarodowe i międzykulturowe.

W publikacji Gedächtnistopografien in Grenzräumen  dwudziestu autorów przygląda się wybranym regionom przygranicznym, koncentrując się na doniesieniach literaturoznawczych oraz kulturoznawczych dotyczących Gdańska, regionu Pomorza, a także Nadrenii. Badacze analizują porównawczo i w sposób interdyscyplinarny zjawiska kulturowe zachodzące na obszarach granicznych, sięgając do pamięci indywidualnej i zbiorowej.

Streitbar
Aktualności, Historia Niemiec, Niemcoznawstwo,

Streitbar. Was Deutschland jetzt lernen muss

  • Autor:  Marie-Agnes  Strack-Zimmermann
  • Wydawca:  Deutscher  Taschenbuch-Verlag,  München  2022
  • ISBN:  978-3-423-26346-7
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  133, [2]

Niemiecka parlamentarzystka Marie-Agnes Strack-Zimmermann zastanawia się, czego społeczeństwo niemieckie powinno się nauczyć w dzisiejszych trudnych czasach. Przewodnicząca Komisji Obrony Bundestagu zauważa, że Niemcy znajdują się pod presją, zarówno zewnętrzną, jak i wewnętrzną. Jeśli chcą zachować to, co dla nich cenne, nie wystarczy unowocześnienie i rozbudowa armii. Autorka przekonuje, że potrzebne jest także przebudzenie społeczne i bardziej zdeterminowana postawa, aby stawić czoła nadchodzącym problemom.

Kościoły Żary
Historia Polski, Książki,

Kościoły i ich wyposażenie na terenie miasta or(...)

  • Autorzy:  Anna  Polak,  Paweł  Karp
  • Wydawca:  Muzeum  Pogranicza  Śląsko-Łużyckiego,  Żary  2022
  • ISBN:  978-83-951920-4-3
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  115

Publikacja wydana przez Muzeum Pogranicza Śląsko-Łużyckiego w Żarach włącza się w nurt badań nad dziedzictwem kulturowym ziem przyłączonych do Polski po 1945 roku. Na potrzeby realizowanego projektu autorzy wykonali badania terenowe, dokumentując obecny stan i straty poniesione w wyposażeniu świątyń na terenie miasta i gminy Żary.

Anna Polak i Paweł Karp pokrótce przybliżają proces włączania Żar i okolic do Polski po II wojnie światowej, a następnie ukazują wybrane obiekty sakralne, począwszy od tych, które utraciły swoje wyposażenie. Odrębne miejsce poświęcono świątyniom obecnie nieistniejącym lub pozostającym w stanie ruiny. Całość wzbogaca obszerny materiał fotograficzny, obejmujący zarówno zdjęcia archiwalne – m. in. ze zbiorów Instytutu Zachodniego –  jak i wykonane współcześnie przez autorów.

Making Justice
Historia Niemiec, Historia Polski, Historia powszechna,

Making justice visible. War crimes trials, media a(...)

  • Redakcja:  Ruth  Leiserowitz,  Gintarė  Malinauskaitė,  Hektoras  Vitkus
  • Wydawca:  Fibre Verlag,  Osnabrück  2022
  • Seria:  „Einzelveröffentlichungen des Deutschen Historischen Instituts Warschau”,  Bd. 45
  • ISBN:  978-3-944870-80-9
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  352

W jakim stopniu media kształtowały postrzeganie procesów hitlerowskich zbrodniarzy wojennych? Jakie wspomnienia z przeszłości zostały uwypuklone, a jakie wykluczone dzięki przekazom medialnym? Książka Making justice visible  ukazuje złożoną historię procesów po II wojnie światowej, analizując wzajemne relacje między prawem, mediami i pamięcią.

Autorzy omawiają, jak media przedstawiały wybrane procesy zbrodniarzy wojennych w Polsce, Związku Radzieckim, Jugosławii oraz Niemczech Wschodnich i Zachodnich. Koncentrując się na tych procesach jako wydarzeniach medialnych, badacze pokazują, w jaki sposób media relacjonowały je szerszej publiczności i tłumaczyły zasady prawne systemów sądowniczych.

European Foreign
Aktualności, Stosunki międzynarodowe,

European foreign and security policy towards China(...)

  • Autor:  Claude  Zanardi
  • Wydawca:  Palgrave  Macmillan,  Cham  2022
  • ISBN:  978-3-031-12258-3
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  XV, [1], 275

Wzrost znaczenia Chin we współczesnym świecie stawia nowe wymagania przed Unią Europejską, która na razie nie dysponuje spójną strategią polityki w zakresie relacji z azjatyckim mocarstwem. Ten deficyt strategiczny wymusza na państwach członkowskich konieczność samodzielnego kształtowania stosunków z Chinami.

Claude Zanardi skupia się na polityce zagranicznej i bezpieczeństwa Niemiec, Francji i Wielkiej Brytanii odnośnie do Chin, zakładając że nasilenie relacji największych państw Europy z Chinami doprowadzi do stworzenia kompleksowej europejskiej strategii w tej kwestii. Zanardi sugeruje, że obecnie poszczególne państwa realizują własne interesy, ze szkodą dla wspólnego podejścia Unii Europejskiej.

Gryf młot
Historia Niemiec, Historia Polski,

Gryf, młot i cyrkiel. Szczecin w polityce władz (...)

  • Autor:  Filip  Gańczak
  • Wydawca:  Instytut  Pamięci  Narodowej  –  Oddział w Szczecinie,  Szczecin  2022
  • Seria:  „Świat  Wobec  Szczecina”
  • ISBN:  978-83-8229-467-5
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  206

Młot i cyrkiel to elementy godła państwowego Niemieckiej Republiki Demokratycznej. W herbie Szczecina widnieje głowa gryfa. Choć to miasto leży niespełna 150 km od Berlina, po II wojnie światowej przypadło Polsce – 5 lipca 1945 roku administracja w Szczecinie definitywnie przeszła w polskie ręce. Niemieccy komuniści byli początkowo rozczarowani utratą miasta, w którym wiosną i wczesnym latem 1945 r. tworzyli zręby administracji. Później jednak socjalistyczna NRD deklarowała nienaruszalność swej granicy z Polską.

Celem publikacji Gryf, młot i cyrkiel, której autor wykorzystał źródła pochodzące z archiwów niemieckich wytworzone przez władze państwowe i partyjne NRD,  jest analiza postrzegania Szczecina przez władze Niemieckiej Republiki Demokratycznej. Filip Gańczak ukazuje badany problem w trzech przełomowych okresach w dziejach Polski: w Grudniu 1970, podczas rewolucji Solidarności i w stanie wojennym (1980-1983) oraz w czasie transformacji ustrojowej 1989-1990.

30 Jahre
Aktualności, Historia Niemiec, Historia Polski, Stosunki międzynarodowe,

Von der Versöhnung zur Alltäglichkeit? 30 Jahre (...)

  • Redakcja:  Martin  Dahl,  Magdalena  Lemańczyk,  Peter  Oliver  Loew,  Agnieszka  Łada-Konefał
  • Wydawca:  Harrassowitz  Verlag,  Wiesbaden  2022
  • Seria:  „Veröffentlichungen  des  Deutschen  Polen-Instituts  Darmstadt”,  Bd. 39
  • ISBN:  978-3-447-11902-3
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  VIII, 348

Ponad trzy dekady temu Rzeczpospolita Polska i Republika Federalna Niemiec podpisały Traktat o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy. Jak dziś układają się stosunki między obydwoma krajami? Zebrani w 2021 roku na konferencji naukowej badacze z Polski i Niemiec analizowali to zagadnienie na różnych płaszczyznach: gospodarki, współpracy przygranicznej, społeczeństwa obywatelskiego, historii, kultury pamięci, polityki bezpieczeństwa i spraw mniejszości.

Teksty wygłoszone na  międzynarodowej konferencji wydano w tomie Von der Versöhnung zur Alltäglichkeit? 30 Jahre deutsch-polnische Nachbarschaft. W podsumowaniu antologii redaktorzy sugerują, że wzajemne stosunki muszą być stale kultywowane, rozszerzane i pogłębiane, gdyż leży to w interesie obu krajów.

Ukazała się też polska wersja publikacji: Od pojednania do codzienności? 30 lat polsko-niemieckiego sąsiedztwa (tłum. Monika Rodkiewicz, Warszawa-Darmstadt 2022).

Region czy regiony
Historia Polski, Książki,

Region czy regiony? Ziemie Zachodnie i Północne,(...)

  • Redakcja  naukowa:  Wojciech  Kucharski,  Adam  Makowski,  Andrzej  Sakson,  Brygida  Solga,  Grzegorz  Strauchold,  Ryszard  Tomkiewicz
  • Wydawca:  Ośrodek  „Pamięć  i  Przyszłość”,  Wrocław  2022
  • ISBN:  978-83-963893-9-8
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  717, [2]

Ziemie Zachodnie i Północne wiąże wewnętrznie jedno z najbardziej kluczowych wydarzeń dziejowych, jakim była II wojna światowa. W jej wyniku dokonały się znaczące procesy, których następstwa trwają do dzisiaj: zmiana przynależności państwowej tych terenów, niemal całkowita wymiana ludności, zmiana struktury etnicznej i wyznaniowej, a zatem również zmiana języka, kodów kulturowych oraz strategii politycznych. Przerwana została wówczas ciągłość pamięci. Pozostał krajobraz przyrodniczy i kulturowy, dziedzictwo nierzadko sięgające korzeniami średniowiecza, a także, mimo zniszczeń, dość duży potencjał gospodarczy.

Publikacja nie daje ostatecznej odpowiedzi na tytułowe pytanie: Region czy regiony. Jest to raczej próba zmierzenia się z tym zagadnieniem przez 37 autorów reprezentujących różne ośrodki badawcze, w tym Instytut Zachodni. Celem jest dostarczenie różnorodnych danych, także statystycznych, do analizy wskazanego problemu i przedstawienie możliwych odpowiedzi.

Vom Hoffnungstrager
Historia Niemiec, Niemcoznawstwo,

Vom Hoffnungsträger zum Prügelknaben. Die Treuha(...)

  • Autor:  Andreas  Malycha
  • Wydawca:  Christoph  Links  Verlag,  Berlin  2022
  • Seria:  „Studien  zur  Geschichte  der  Treuhandanstalt”
  • ISBN:  978-3-96289-153-4
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  749

Jakie oczekiwania i idee polityki gospodarczej wiązały się z założeniem Treuhandanstalt? Jaka była polityka personalna, struktura organizacyjna i sposób pracy? Andreas Malycha przedstawia strukturę, rozwój i rolę niemieckiej agencji państwowej, która w Niemczech wschodnich przejmowała własność państwową w celu jej prywatyzacji.

Autor ukazuje działalność badanej instytucji, istniejące możliwości i ograniczenia, relacje z ministerstwami federalnymi w Bonn, a także kontakty z różnymi siłami politycznymi. Malycha analizuje okres od jesieni 1989 roku, przez fazę restrukturyzacji następującej po unii gospodarczej, walutowej i społecznej, aż do grudnia 1994 roku.

Morozowski
Aktualności, Najnowsze publikacje Instytutu Zachodniego, Niemcoznawstwo, Stosunki międzynarodowe,

Współkształtowanie globalizacji. Polityka Repub(...)

  • Autor:  Tomasz  Morozowski
  • Wydawca:  Instytut  Zachodni,  Poznań  2022
  • Seria:  „Studium  Niemcoznawcze  Instytutu  Zachodniego”,  nr 101
  • ISBN:  978-83-66412-50-7
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  462

Postępująca od początku XXI wieku dynamiczna transformacja globalnego porządku przejawiała się w spadku znaczenia dotychczasowych ośrodków siły, przede wszystkim USA i Europy, przy jednoczesnym wzroście znaczenia nowych aktorów – szerokiej grupy państw określanych jako mocarstwa wschodzące. Niemcy odpowiedziały na globalne przemiany, angażując się na rzecz intensyfikacji stosunków z nowymi partnerami, określanymi w terminologii niemieckiej jako mocarstwa modelujące.

Tomasz Morozowski podjął rozważania na temat współczesnej polityki RFN w wymiarze globalnym: powstawania jej fundamentów koncepcyjnych od lat 90. XX wieku, wewnętrznego procesu wypracowywania interesów, uwarunkowań polityczno-gospodarczych oraz sposobów realizacji założeń koncepcyjnych w praktyce. Autor dokonał także analizy porównawczej przykładów współpracy Niemiec z wybranymi mocarstwami wschodzącymi: Arabią Saudyjską, Brazylią, Chinami, Indiami, Indonezją, Meksykiem, Nigerią, Republiką Południowej Afryki, Wietnamem i Zjednoczonymi Emiratami Arabskimi.

Książka powstała na podstawie pracy doktorskiej, nagrodzonej w konkursie Polskiego Towarzystwa Studiów Międzynarodowych jako najlepsza praca doktorska z zakresu nauki o stosunkach międzynarodowych obroniona w 2021 r.