Browsing Category

Aktualności

Mazur_Z badań
Aktualności, Historia Polski, Najnowsze publikacje Instytutu Zachodniego,

Z badań nad stosunkiem mieszkańców Ziem Zachodn(...)

  • Opracowanie:  Zbigniew  Mazur
  • Przygotowanie do druku:  Maria  Wagińska-Marzec
  • Wydawca:  Instytut  Zachodni,  Poznań  2021
  • Seria:  „Ziemie Zachodnie – Studia i Materiały”,  nr 30
  • ISBN:  978-83-66412-21-7
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  168 s., [40] s. tablic

Przeprowadzone w latach 1995-1996 rozmowy z przedstawicielami lokalnych elit intelektualnych Ziem Zachodnich i Północnych zaangażowanymi w budowanie powojennej rzeczywistości przyniosły wiele interesujących spostrzeżeń dotyczących zagadnień związanych z wielowarstwową spuścizną historyczną tych regionów. Spotkania te ukazały, jak odmienne było podejście różnych grup społecznych wobec zastanego krajobrazu kulturowego, na co składało się wiele czynników.

Opublikowany obecnie raport, będący efektem prac podjętych w ramach zainicjowanego przez Zbigniewa Mazura interdyscyplinarnego projektu badawczego realizowanego w latach 90. w Instytucie Zachodnim w Poznaniu, pozwala lepiej zrozumieć dylematy, przed jakimi stawała wówczas ludność napływowa, a także lokalne władze oraz osoby, które z racji pełnionych funkcji sprawowały pieczę nad przejętą spuścizną.

Armee ohne
Aktualności, Niemcoznawstwo,

Armee ohne Auftrag. Die Bundeswehr und die deutsch(...)

  • Autor:  Wilfried von Bredow
  • Wydawca:  Orell  Füssli  Verlag,  Zürich  2020
  • ISBN:  978-3-280-05728-5
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  199

Jakie jest miejsce Bundeswehry we współczesnej polityce bezpieczeństwa Niemiec? Nad tym pytaniem pochyla się Wifried von Bredow. Niemiecki politolog zastanawia się, czy armia w RFN ma służyć obronie własnego państwa, czy też stanowić międzynarodową siłę interwencyjną.

Jak stwierdza autor książki Armee ohne Auftrag,  w kwestiach wojskowych Niemcy nadal próbują wykorzystywać wzorce z epoki zimnej wojny do rozwiązywania bieżących wyzwań, balansując między powściągliwością a zdecydowanymi działaniami. Rozwój Bundeswehry utrudniają przy tym cięcia budżetowe, a także brak akceptacji społecznej dla działań zewnętrznych niemieckiej armii wynikający z pamięci o narodowosocjalistycznej przeszłości.

Wifried von Bredow uważa, że w dobie kryzysu demokracji i oddalenia Europy od Ameryki zmiany w armii są konieczne, nawet jeśli w publicznym dyskursie przygłuszają je kwestie walki z pandemią oraz zmianami klimatycznymi na świecie.

Aftershocks
Aktualności, Stosunki międzynarodowe,

Aftershocks. Pandemic politics and the end of the (...)

  • Autorzy:  Colin  Kahl,  Thomas  Wright
  • Wydawca:  St.  Martin’s  Press,  New  York  2021
  • ISBN:  978-1-250-27574-5
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  viii, [4], 448

Amerykańscy eksperci ds. bezpieczeństwa narodowego przedstawiają wyczerpujący opis globalnego wpływu pandemii COVID-19 na całym świecie. Kahl i Wright przewidują, że wywoła ona falę wstrząsów politycznych, tak w Stanach Zjednoczonych, jak i w porządku światowym. W obliczu rosnącego nacjonalizmu, odchodzącej demokracji, spadku zaufania publicznego do rządów, narastającego buntu przeciwko nierównościom spowodowanym przez globalizację, odradzającej się rywalizacji wielkich mocarstw i załamującej się współpracy międzynarodowej, krach gospodarczy spowodowany pandemią pogłębi warunki sprzyjające konfliktom i masowym migracjom.

Autorzy zauważają jednak pewne oznaki nadziei. Kryzys związany z rozprzestrzenianiem COVID-19 przypomina nam o naszym wspólnym człowieczeństwie i wspólnym losie. Według Kahla i Wrighta Stany Zjednoczone mogą wyjść z kryzysu skupiając się na walce z nowym zagrożeniem, jakim jest pandemia, a także domagając się skutecznego współdziałania z innymi demokratycznymi państwami.

Wielojęzyczność
Aktualności, Historia Polski, Książki,

Wielojęzyczność w przestrzeni publicznej. Ślą(...)

  • Redakcja  naukowa:  Monika  Choroś,  Piotr  Pałys
  • Wydawca:  Instytut  Śląski,  Opole  2020
  • ISBN:  978-83-7126-359-0
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  299

Problem wielojęzyczności i związanej z nią wielokulturowości stanowi ważny element historii i współczesności wielu regionów, w tym sąsiadujących ze sobą Śląska i Łużyc. Regiony te położone na styku Polski, Niemiec i Czech były pod względem językowym różnie traktowane przez władze państwowe.

Publikacja pod redakcją Moniki Choroś i Piotra Pałysa zawiera kilkanaście artykułów na temat funkcjonowania różnorodnych aspektów wielojęzyczności w przestrzeni publicznej z perspektywy historycznej, socjologicznej, politologicznej i onomastycznej. Autorzy tekstów najwięcej miejsca poświęcają zjawiskom zachodzącym na Górnym Śląsku, Łużycach i Śląsku Cieszyńskim, ale omawiają też nazewnictwo na Podlasiu i dwujęzyczność serbsko-słowacką w Wojwodinie, przypominając, że temat wielojęzyczności jest wciąż aktualny i niezmiernie ważny dla mieszkańców wielu regionów Europy.

ZZiP Nowe Konteksty
Aktualności, Historia Polski, Najnowsze publikacje Instytutu Zachodniego,

Ziemie Zachodnie i Północne (1945-2020). Nowe ko(...)

  • Redakcja:  Małgorzata  Bukiel,  Andrzej  Sakson,  Cezary  Trosiak
  • Wydawca:  Instytut  Zachodni,  Poznań  2020
  • Seria:  „Ziemie Zachodnie – Studia i Materiały”,  nr 29
  • ISBN:  978-83-66412-19-4
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  414, [1] s., [36] s. tablic

Migracje na Ziemie Zachodnie i Północne po II wojnie światowej rozpoczęły zupełnie nowy etap w formowaniu się więzi i relacji w społeczeństwie polskim. Procesy te zachodziły w bardzo zróżnicowany sposób, gdyż specyfika kulturowa poszczególnych regionów stwarzała odmienne warunki bytowe dla przybywających osób.

Autorzy kilkunastu tekstów zebranych w książce Ziemie Zachodnie i Północne (1945-2020). Nowe konteksty  zwracają uwagę na różne kwestie istotne dla formowania się współczesnego społeczeństwa w Polsce XX i początku XXI wieku. Badacze analizują poszczególne zjawiska, zachodzące w społecznościach lokalnych i regionalnych na terenach przyłączonych do Polski po II wojnie światowej.

Całości publikacji dopełnia bibliografia wybranych prac Andrzeja Kwileckiego (1928-2019), uczonego szczególnie zasłużonego w dziedzinie badania przemian społecznych zachodzących na Ziemiach Zachodnich i Północnych.

A_Merkel
Aktualności, Historia Niemiec, Niemcoznawstwo,

Angela Merkel. Die Kanzlerin und ihre Zeit. Biogr(...)

  • Autor:  Ralph  Bollmann
  • Wydawca:  C. H. Beck,  München  2021
  • ISBN:  978-3-406-74111-1
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  800

Szesnaście lat Angeli Merkel na stanowisku kanclerza Niemiec skłania do podsumowań. Z tej przyczyny powstało wiele różnych publikacji. Jednym z autorów podejmujących temat czterech kadencji niemieckiej polityk jest Ralph Bollmann, historyk i dziennikarz.

Bollmann ukazuje wcześniejsze losy Angeli Merkel, a następnie z krytyczną sympatią opowiada historię jej urzędu kanclerskiego. Był to czas szczególnych wyzwań: od kryzysu finansowego, przez kwestię migracji, po pandemię COVID-19. Książka Angela Merkel. Die Kanzlerin und ihre Zeit. Biografie  przedstawia niezwykłą kobietę, której polityka miała zdecydowany wpływ na całą epokę.

Mniejszość niemiecka
Aktualności, Historia Polski, Niemcoznawstwo,

Mniejszość niemiecka w III Rzeczypospolitej Pols(...)

  • Autor:  Paweł  Popieliński
  • Wydawca:  Instytut  Studiów  Politycznych  PAN,  Warszawa  2020
  • ISBN:  978-83-65972-93-4
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  514

Jak przebiega integracja mniejszości niemieckiej ze społeczeństwem większościowym w Polsce w ostatnich 30 latach i co na nią wpływa? Odpowiedzi na to pytanie poszukuje socjolog i politolog z Instytutu Studiów Politycznych PAN, autor monografii Mniejszość niemiecka w III Rzeczypospolitej Polskiej .

Paweł Popieliński przedstawia politykę Polski oraz Niemiec wobec mniejszości niemieckiej w państwie polskim. Autor analizuje profil społeczno-demograficzny, działalność kulturalną i oświatową oraz prawa językowe mniejszości niemieckiej w Polsce, ukazując zarazem ewolucję relacji i wzajemnych postaw społecznych mających znaczenie dla procesu integracji.

Lider w zadyszce
Aktualności, Niemcoznawstwo, Problematyka europejska,

Lider w zadyszce. Polityka klimatyczna Niemiec

  • Autorzy:  Michał  Kędzierski,  Rafał  Bajczuk
  • Wydawca:  Ośrodek  Studiów  Wschodnich  im.  Marka  Karpia,  Warszawa  2020
  • Współwydane w kierunku przeciwstawnym:The lider is gasping for breth. Germany’s climate policy
  • Seria:  „Raport OSW”
  • ISBN:  978-83-7972-290-7
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  33, [1], 33, [1]

Przez lata Niemcy, kojarzone na całym świecie z zaawansowaną transformacją ku odnawialnym źródłom energii, pretendowały do roli lidera światowej polityki klimatycznej. Michał Kędzierski i Rafał Bajczuk  zauważają jednak, że w ostatnich latach realizacja ambitnych celów została spowolniona przez brak determinacji we wdrażaniu niezbędnych rozwiązań.

Według autorów publikacji Lider w zadyszce asekuracyjna postawa władz RFN kosztowała Niemcy utratę przewodnictwa w międzynarodowej polityce klimatycznej. Warunkiem niezbędnym do odzyskania pozycji lidera będzie uporanie się z problemami Energiewende i powrót na ścieżkę redukcji emisji zgodnie z przyjętymi wcześniej założeniami.

Skrajna prawica
Aktualności, Najnowsze publikacje Instytutu Zachodniego, Niemcoznawstwo,

Skrajna prawica we współczesnych Niemczech. Uję(...)

  • Autor:  Agata  Kałabunowska
  • Wydawca:  Instytut  Zachodni,  Poznań  2021
  • Seria:  „Studium  Niemcoznawcze”,  nr  97
  • ISBN:  978-83-66412-13-2
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  429

Współczesna niemiecka myśl skrajnie prawicowa tworzy spójną strukturę ideologiczną. Dostrzegalne są w niej powiązania pomiędzy poszczególnymi ideami oraz wynikanie konkretnych propozycji politycznych z przyjętych idei. Autorka książki Skrajna prawica we współczesnych Niemczech. Ujęcie ideologiczne podjęła się systematyzacji wiedzy na temat ekstremizmu prawicowego we współczesnych Niemczech zarówno w systemie administracyjno-prawnym, jak i w obszarze nauk o polityce.

Agata Kałabunowska analizuje programy ideowo-polityczne pięciu wybranych organizacji skrajnie prawicowych, działających w Niemczech w okresie kryzysu migracyjnego (NPD, Die Rechte, Pro Bewegung, Identitäre Bewegung, AfD). Autorka ukazuje ich wizję państwa i społeczeństwa, a także potencjał do aktywizacji szerszych grup społecznych, głównie ze względu na zdolność do przeobrażania wyznawanych przez siebie poglądów w chwytliwe tematy, odpowiadające potrzebom aktualnej dyskusji politycznej.

Zaproponowane ujęcie badawcze pozwoliło na zerwanie z rozpatrywaniem skrajnej prawicy w odniesieniu do politycznego centrum lub do innych skrajności oraz na objęcie w jednym badaniu ugrupowań o odmiennych formach organizacyjnych – zarówno partii, jak i ruchów społecznych.

Loth_Europas Einigung
Aktualności, Historia powszechna, Problematyka europejska,

Europas Einigung. Eine unvollendete Geschichte

  • Autor:  Wilfried  Loth
  • Wydawca:  Campus  Verlag,  Frankfurt am Main,  New York  2020
  • Wydanie:  2., aktualisierte und erweiterte Auflage
  • ISBN:  978-3-593-51302-7
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  572

Brexit zakończył burzliwą dekadę w historii integracji europejskiej. Kryzys grecki, kryzys uchodźczy i wzrost populizmu zasadniczo zmieniły Unię Europejską.

Zmiany te odnotowuje Wilfried Loth, badacz historii najnowszej, który analizuje wydarzenia w Europie w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat. W wydanej w 2020 r. zaktualizowanej i rozszerzonej edycji książki Europas Einigung. Eine unvollendete Geschichte  autor śledzi rozwój Unii Europejskiej od jej początków aż do chwili obecnej. Loth uważa, że procesy zjednoczeniowe w Europie są wciąż sprawą otwartą – zasugerowaną w tytule niedokończoną historią.