Browsing Category

Historia Niemiec

W cieniu Norymbergi
Historia Niemiec, Historia powszechna,

W cieniu Norymbergi. Transnarodowe ściganie zbrod(...)

  • Redakcja:  Robert  Traba,  Katarzyna  Woniak,  Enrico  Heitzer,  Günter  Morsch
  • Wydawca:  Instytut  Studiów  Politycznych  PAN,  Warszawa;  Centrum  Badań  Historycznych  PAN,  Berlin  2019
  • Seria:  „Publikacje Centrum Badań Historycznych Polskiej Akademii Nauk w Berlinie”,  t. 6
  • ISBN:  978-83-65972-73-6
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  429, [1]

Rok po ogłoszeniu wyroków w Norymberdze, w ratuszu berlińskiej dzielnicy Pankow miał miejsce proces wytoczony przez sowiecki trybunał wojskowy 16 niemieckim zbrodniarzom z obozu koncentracyjnego w Sachsenhausen (tzw. Proces Berliński, 23.10-1.11.1947). Nawiązując do tamtych wydarzeń, w 2016 r. Centrum Badań Historycznych Polskiej Akademii Nauk w Berlinie we współpracy z Muzeum Pamięci Sachsenhausen zorganizowało międzynarodową konferencję naukową „W cieniu Norymbergi. Transnarodowe ściganie zbrodni nazistowskich”.

Pokłosiem konferencji jest książka W cieniu Norymbergi  ukazująca różnorodny kontekst ścigania zbrodni nazistowskich w pierwszych latach po wojnie w Polsce i w Niemczech. Dzięki połączeniu perspektywy badaczy z Polski, Niemiec i innych krajów uzyskano szerokie, ponadnarodowe spojrzenie na problematykę ścigania zbrodni nazistowskich z perspektywy prawniczej, politycznej oraz psychologiczno-antropologicznej.

Dzwony
Historia Niemiec, Historia Polski, Najnowsze publikacje Instytutu Zachodniego,

Dzwony pożyczone. Studia historyczne i prawne nad(...)

  • Autor:  Marceli  Tureczek
  • Wydawca:  Instytut  Zachodni,  Poznań  2020
  • Seria:  „Ziemie  Zachodnie – Studia i Materiały”, nr 28
  • ISBN:  978-83-66412-03-3
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  249

Dzwony to nie tylko zabytki ludwisarstwa, ale przede wszystkim dobra kultury. Autor pracy Dzwony pożyczone skupia się na aspekcie historyczno-prawnym strat wojennych w dziedzinie kultury na obszarze dawnych niemieckich prowincji wschodnich.

Na przykładzie dzwonów Marceli Tureczek ukazuje spór w relacjach polsko-niemieckich co do prawnego statusu dóbr kultury pochodzących z terenów zachodniej Polski. Strona polska, powołując się na konwencję haską, pozostaje na stanowisku, iż dobra kultury wywiezione stąd w okresie II wojny światowej  przez osoby i instytucje niemieckie przynależą do tego obszaru. Strona niemiecka stoi na gruncie zasady podążania dóbr kultury za ludnością, co ma potwierdzać prawo własności byłych niemieckich mieszkańców tych obszarów do obiektów przemieszczonych w czasie wojny i tuż po jej zakończeniu.

Lutten Klein
Historia Niemiec, Niemcoznawstwo,

Lütten Klein. Leben in der ostdeutschen Transform(...)

  • Autor:  Steffen  Mau
  • Wydawca:  Suhrkamp,  Berlin  2019
  • ISBN:  978-3-518-42894-8
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  284, [2]

Lütten Klein, obecnie dzielnica Rostoku, osiedle z prefabrykatów powstałe w latach sześćdziesiątych dwudziestego wieku, zasiedlone było przez około 40 tysięcy mieszkańców. Miejsce to miało stanowić przykład socjalistycznego stylu życia obywateli NRD.

Steffen Mau, który dorastał w Lütten Klein, analizuje życie mieszkańców tej dzielnicy w latach przed i po upadku Muru Berlińskiego. Socjolog wykorzystuje swoje wspomnienia z dzieciństwa i młodości, aby ukazać zmiany, jakie dokonały się w tym wzorcowym osiedlu po zjednoczeniu Niemiec. Autor książki na przykładzie tytułowego Lütten Klein ukazuje społeczne skutki przemian politycznych w Niemczech oraz zmiany w mentalności społeczeństwa idące w kierunku nie tyle zasypywania różnic, co pogłębiania pęknięć.

Kucharczyk_Długi Kulturkampf
Historia Niemiec, Historia Polski,

Długi kulturkampf. Pruskie i niemieckie wojny kul(...)

  • Autor:  Grzegorz  Kucharczyk
  • Wydawca:  Narodowe  Centrum  Kultury,  Warszawa  2020
  • Seria:  „Wojny  Kulturowe  przeciw  Polsce”
  • ISBN:  978-83-7982-406-9
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  301,  [3]

Pojęcie  Kulturkampf  kojarzone jest zazwyczaj z epoką rządów kanclerza Ottona Bismarcka. W publikacji Długi kulturkampf  Grzegorz Kucharczyk wykazuje, że walka z polską kulturą rozpoczęła się w Prusach znacznie wcześniej i była realizowana przez władze zaborcze aż do zakończenia I wojny światowej i odzyskania niepodległości przez Polskę.

Już pod koniec XVIII wieku wśród niemieckich elit kształtowało się przekonanie o kulturalnej i cywilizacyjnej niższości Polaków. Według zaborców wcielenie ziem i ludności Rzeczypospolitej do Prus czy Austrii miało być dla nich szansą na postęp kulturowy. Konieczność misji cywilizacyjnej głoszona w licznych ideach historiozoficznych skutkowała wojną kulturową skierowaną przeciwko polskości. Autor książki ukazuje głoszone przez elity niemieckie poglądy na temat Polaków i polskiej kultury oraz wynikające z nich strategie działania władz zaborczych mające doprowadzić do stopienia (Verschmelzung)  ziem polskich z resztą monarchii Hohenzollernów.

Kiwerska_Ucieczki
Historia Niemiec, Historia Polski, Historia powszechna, Najnowsze publikacje Instytutu Zachodniego,

Przez Budapeszt, Pragę i Warszawę na Zachód. Uc(...)

  • Autor:  Jadwiga  Kiwerska
  • Wydawca:  Instytut  Zachodni,  Poznań  2020
  • Seria:  „Prace  Instytutu  Zachodniego”,  nr 97
  • ISBN:  978-83-66412-02-6
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  106, [20]

Latem 1989 roku Niemiecką Republikę Demokratyczną ogarnęła fala ucieczek. Tysiące mieszkańców Niemiec Wschodnich próbowało przedostać się na Zachód, wybierając drogę poprzez placówki dyplomatyczne RFN znajdujące się w trzech państwach bloku komunistycznego.

Publikacja  Przez Budapeszt, Pragę i Warszawę na Zachód  ukazuje przyczyny masowych ucieczek obywateli NRD oraz opisuje ich okrężną drogę ku wolności. Autorka książki przedstawia podobieństwa i różnice w traktowaniu problemu uchodźców z Niemiec Wschodnich przez władze Węgier, Czechosłowacji i Polski. J. Kiwerska podkreśla też wielkie zaangażowanie obywateli tych trzech państw w pomoc ponad 120 tysiącom uciekinierów z NRD.

Książka została wydana również w wersji niemieckiej pt. Über Budapest, Prag und Warschau in den Westen. Die Flucht von DDR-Bürgern im Jahre 1989  (Instytut Zachodni, Poznań 2020).

Historia wizualna
Historia Niemiec, Historia powszechna,

Historia wizualna. Obrazy w dyskusjach niemieckich(...)

  • Redakcja naukowa:  Magdalena  Saryusz-Wolska
  • Wydawca:  Niemiecki  Instytut  Historyczny,  Wydawnictwo  Naukowe  Scholar,  Warszawa  2020
  • Seria:  „Klio  w  Niemczech”,  t. 25
  • ISBN:  978-83-65390-56-1
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  411,  [1]

W jaki sposób dostępność źródeł wizualnych wpływa na pracę historyków? Jakie możliwości otwierają przed nimi fotografie, filmy, archiwa cyfrowe? Czy obrazy mają wpływ na narracje historyczne?

Antologia Historia wizualna  przedstawia teksty 10 przedstawicieli różnych pokoleń niemieckiej historiografii, którzy próbują znaleźć odpowiedź na powyższe pytania. Przyglądając się wykorzystywaniu obrazów w pracy historyków, autorzy poszczególnych rozdziałów wskazują na potencjał historii wizualnej i związane z nią zagrożenia.

Zeitung f D_twarda
Historia Niemiec, Niemcoznawstwo, Prasa niemiecka,

Zeitung für Deutschland. Die Geschichte der FAZ

  • Autor:  Peter  Hoeres
  • Wydawca:  Benevento,  München – Salzburg  2019
  • ISBN:  978-3-7109-0080-8
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  596, [1]

„Frankfurter Allgemeine Zeitung” (w skrócie: FAZ) to niemiecki wysokonakładowy dziennik o charakterze liberalno-konserwatywnym. Od 1949 roku FAZ uczestniczy w debatach politycznych, społecznych i gospodarczych Niemiec, mając swój udział w kształtowaniu opinii publicznej w RFN.

Opierając się na materiałach pozyskanych z archiwum FAZ, historyk Peter Hoeres analizuje 70 lat dziejów opiniotwórczego dziennika, ukazując kluczowe postacie i wydarzenia. Autor przedstawia FAZ na tle niemieckiej historii odzwierciedlonej w debatach na temat dziedzictwa narodowo-socjalistycznej przeszłości, lat zimnej wojny, aż po przyszłość Europy, rolę islamu i znaczenie cyfryzacji we współczesnym świecie.

Karl Foster
Historia Niemiec, Niemcoznawstwo,

Karl Forster (1928-1981). Katholizismus in der pol(...)

  • Autor:  Simon  Oelgemöller
  • Wydawca:  Ferdinand Schöningh,  Paderborn  2019
  • Seria:  Veröffentlichungen der Kommission für Zeitgeschichte”,  Reihe B,  „ Forschungen”,  Bd. 137
  • ISBN:  978-3-506-79271-6
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  XIII, [1], 400

Biografia Karla Forstera (1928–1981) ukazuje wybitną postać Kościoła katolickiego w Republice Federalnej Niemiec. Karl Forster, ksiądz katolicki, profesor teologii pastoralnej, a zarazem publicysta, popierający kulturę otwartej rozmowy kościoła ze światem, podczas II Soboru Watykańskiego oraz w czasie zmian społecznych lat 60. i 70. XX wieku zachęcał do otwarcia Kościoła.

K. Forster nieraz spotykał się z nieufnością, a także cierpiał z powodu ataków politycznych, jednak pozostawał zaangażowany w budowanie mostów politycznych w Niemczech, propagując prowadzenie dialogu. Niewątpliwie zasługą Karla Forstera jest  wczesne ustanowienie w Niemczech przełomowej kultury dyskursu politycznego oraz uczynienie z niego fundamentu polityki kościelnej i refleksji teologiczno-duszpasterskiej.

Uber Warschau
Historia Niemiec, Historia Polski,

Über Warschau in den Westen. Botschaftsfluchten 1(...)

  • Autor:  Cornelia  Klammt
  • Wydawca:  epubli,  Berlin  2019
  • ISBN:  978-3-7485-8220-5
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  [4], 188, [4]

Publikacja autorstwa Cornelii Klammt ukazuje paradoks ucieczki na Zachód przez Wschód. Latem 1989 roku około 6 tysięcy obywateli Niemieckiej Republiki Demokratycznej uciekło do RFN przez ambasadę niemiecką w Warszawie. Niemcy z NRD wykorzystali fakt, że w Polsce po wyborach z 4 czerwca 1989 roku zmieniły się warunki polityczne.

Autorka przedstawia fakty i wydarzenia istotne dla ówczesnej sytuacji w oparciu o materiały archiwalne z RFN, a także przytacza świadectwa osób bezpośrednio zaangażowanych w pomoc uciekinierom.

W_Kocka_miękka
Historia Niemiec, Historia Polski, Zasoby archiwalne,

Wojciech Kóčka w serbołużyckim ruchu narodowym(...)

  • Opracowanie:  Piotr  Pałys
  • Wydawca:  Instytut Śląski,  Opole  2019
  • ISBN:  978-83-7126-346-0
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  143

Wybitny antropolog i archeolog pochodzenia serbołużyckiego profesor Wojciech Kóčka (1911-1965), przed II wojną światową pionier wykorzystania fotografii lotniczej w badaniach archeologicznych, w latach 1945-1950 odgrywał ważną rolę w łużyckim ruchu narodowym. Ten badacz wczesnego średniowiecza i etnogenezy Słowian był w drugiej połowie lat czterdziestych XX wieku sekretarzem Związku Serbów Łużyckich Domowina, działającym na rzecz Łużyczan w Polsce.

Publikacja opracowana przez Piotra Pałysa przypomina biografię Wojciecha Kóčki i jego zaangażowanie w obronie interesów łużyckich. Zgromadzone w książce dokumenty, w większości w języku górnołużyckim, ukazują działania na rzecz autonomii Łużyczan oraz polsko-łużyckie stosunki polityczne w latach powojennych.

Nowsze
Starsze