Browsing Category

Historia Niemiec

Wyparte_miękka
Historia Niemiec, Historia Polski, Najnowsze publikacje Instytutu Zachodniego,

Wyparte – odroczone – odrzucone. Niemiecki dł(...)

  • Autorzy:  Karl  Heinz  Roth,  Hartmut  Rübner
  • Wydawca:  Instytut  Zachodni,  Poznań  2020
  • Seria:  „Przekłady  Instytutu  Zachodniego”,  nr  2
  • ISBN:  978-83-66412-01-9
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  421

Niemiecki dług reparacyjny  (die deutsche Reparationsschuld) to pojęcie stworzone przez dwóch niemieckich badaczy: historyka Karla Heinza Rotha i politologa Hartmuta Rübnera. Frazę tę autorzy umieścili w tytule wspólnej publikacji na temat odszkodowań za II wojnę światową.

Opublikowane przez Instytut Zachodni polskie wydanie niemieckiej książki Verdrängt – Vertagt – Zurückgewiesen. Die deutsche Reparationsschuld (…) (Berlin 2019) ukazuje okupację niemiecką w Polsce w kontekście europejskim, przedstawiając zarazem politykę aliantów wobec reparacji. Autorzy prezentują inne spojrzenie na kwestię odszkodowań wobec ofiar wojny niż oficjalne stanowisko władz RFN. Opierając się na licznych dokumentach zamieszczonych na końcu publikacji, K. H. Roth i H. Rübner przekonują o nierównym traktowaniu roszczeń odszkodowawczych. Uczeni próbują określić wielkość niemieckiego długu reparacyjnego oraz przedstawiają argumenty za zawarciem umowy w sprawie reparacji.

Urbanistyka
Historia Niemiec, Historia Polski,

Urbanistyka i architektura okresu III Rzeszy w Pol(...)

  • Redakcja:  Karolina  Jara,  Aleksandra  Paradowska
  • Wydawca:  Wydawnictwo  Nauka  i  Innowacje,  Poznań  2019
  • ISBN:  978-83-65988-09-6
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  225

Publikacja zawiera artykuły badaczy z różnych ośrodków naukowych na temat urbanistyki i architektury III Rzeszy realizowanej na ziemiach polskich. W poszczególnych tekstach przedstawiono zagadnienia związane z niemieckim planowaniem, traktowanym jako istotny element polityki okupacyjnej tak na terenie Generalnego Gubernatorstwa, jak i na ziemiach włączonych do Rzeszy.

Rozdział wstępny autorstwa Nielsa Gutschowa (syna Konstantego Gutschowa, niemieckiego architekta III Rzeszy), pozwala zrozumieć mechanizmy powstawania tego zjawiska. W kolejnych artykułach autorzy poszukują śladów planowania totalnego dzieła kolonizacji na polskich  ziemiach okupowanych oraz jego realizacji zgodnie z niemiecką wizją. W książce zaprezentowano niepublikowane dotychczas materiały archiwalne, a całości dopełniają liczne ilustracje.

Gliwice
Historia Niemiec, Historia Polski,

Gliwice. Biografia miasta / Bogusław Tracz

  • Autor:  Bogusław Tracz
  • Wydawca:  Muzeum w Gliwicach, Gliwice 2019
  • ISBN:  978-83-951199-3-4
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  591, [1]

Gliwice początkowo były niedużym miasteczkiem usytuowanym na uboczu głównych szlaków i wydarzeń. Wraz z postępem industrializacji przybywało mieszkańców. Gliwice stały się ważnym ośrodkiem regionu przemysłowego, a w 1922 roku – miastem nadgranicznym po niemieckiej stronie granicy. Włączenie do Polski w 1945 roku zapoczątkowało kolejny rozdział w dziejach miejscowości.

Książka wydana przez Muzeum w Gliwicach zawiera zebraną przez Bogusława Tracza historię miasta od pradziejów do początku XXI wieku. Autor skupia się szczególnie na czasach od przejęcia władzy przez Hohenzollernów w połowie XVIII wieku do lat współczesnych, czyli na okresach historycznych dotąd rzadziej omawianych w publikacjach naukowych dotyczących miasta nad Kłodnicą. Całość wzbogacają liczne ilustracje pochodzące głównie ze zbiorów Muzeum w Gliwicach.

Totalitarianism
Historia Niemiec, Historia Polski,

Totalitarianism in the borderland. Ethnicity, poli(...)

  • Redakcja:  Adam  Dziurok,  Adam  Dziuba,  Sebastian  Rosenbaum,  Bogusław  Tracz
  • Wydawca:  Instytut  Pamięci Narodowej,  Katowice – Warszawa  2019
  • ISBN:  978-83-8098-757-9
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  284

W 2019 roku ukazał się w języku angielskim numer specjalny katowickiego półrocznika „CzasyPismo” zatytułowany Totalitarianism in the borderland. Zebrano w nim artykuły, których pierwodruki w języku polskim zamieszczono wcześniej na łamach półrocznika.

Autorzy poszczególnych tekstów omawiają charakterystyczne dla ziem pogranicza problemy etniczne, oddziaływanie totalitarnych reżimów na wielu płaszczyznach, a wszystko w kontekście obecności przemysłu na Górnym Śląsku – w dobie III Rzeszy oraz Polski ludowej, czyli w latach 1933-1989.

Rosenburg
Historia Niemiec, Niemcoznawstwo,

Rosenburg – Federalne Ministerstwo Sprawiedliw(...)

  • Wydawca:  Bundesministerium der Justiz und für Verbraucherschutz,  Berlin [2019]
  • Tłumaczenie:  Magdalena Bainczyk
  • ISBN:  978-83-947075-4-5
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  [76]

Publikacja towarzyszy wystawie Rosenburg – Federalne Ministerstwo Sprawiedliwości Niemiec w cieniu narodowosocjalistycznej przeszłości, przygotowanej przez Bundesministerium der Justiz und für Verbraucherschutz.

W 2012 r. Bundesministerium der Justiz und für Verbraucherschutz powołało niezależną komisję naukową, która zbadała podejście tego urzędu do nazistowskiej przeszłości swoich pracowników, do ścigania zbrodni związanych z Holokaustem, do amnestii i przedawnienia tych zbrodni. W wyniku badań jednoznacznie ustalono, że w Ministerstwie Sprawiedliwości Republiki Federalnej Niemiec w latach 50. i 60. XX wieku (które wówczas miało swoją siedzibę w Rosenburgu) pracowało wielu prawników wcześniej związanych z wymiarem sprawiedliwości Rzeszy i uwikłanych w bezprawie tamtych czasów.

Efekty prac komisji przedstawiono w książce Die Akte Rosenburg. Das Bundesministerium der Justiz und die NS-Zeit (wyd. 2016), również dostępnej w Bibliotece Instytutu Zachodniego. Dla szerszej publiczności przygotowano wystawę w różnych wersjach językowych, prezentowaną w Niemczech od 2017 r., w Stanach Zjednoczonych w 1. połowie 2019 r. , w Polsce od jesieni 2019 r. (w tym w Poznaniu od 9 stycznia do 14 lutego 2020 r. ).

Literatura a polityka
Historia Niemiec, Niemcoznawstwo,

Literatura a polityka kulturalna w Prusach Wschodn(...)

  • Autorka:  Magdalena Kardach
  • Wydawca:  Wydawnictwo Naukowe UAM,  Poznań 2018
  • Seria: Filologia Germańska  –  Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • ISBN:  978-83-232-3336-7
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  336, [1] strona, [26] stron i [3] karty tablic

Autorka publikacji przedstawia krajobraz kulturowy Prus Wschodnich w latach 1933-1945, analizując oddziaływania między literaturą widzianą jako dziedzinę antropologicznie rozumianej kultury a historią.

Wychodząc z założenia, że literatura stanowi odzwierciedlenie świadomości społeczeństwa, w którym powstaje, Magdalena Kardach bada utwory pisarzy wschodniopruskich, poszukując w nich przejawów mitu niemieckiego wschodu. Według badaczki symbolika wykorzystywana przez twórców oscylowała wokół podstawowych elementów: narodu, ziemi ojczystej, ojcowizny, obowiązku wobec ziemi oraz krajobrazu.

Analiza poszczególnych dzieł ukazuje, w jaki sposób Prusy Wschodnie przekształcały się w mentalności społeczeństwa w bastion i przedmurze niemieckości na Wschodzie. Autorka podkreśla m.in. znaczący wpływ doświadczenia II wojny światowej, odzwierciedlonego w utworach literackich pisarzy wschodniopruskich.

Die vergessene Grenze
Historia Niemiec, Historia Polski,

Die vergessene Grenze. Eine deutsch-polnische Spur(...)

  • Redaktorzy:  Dagmara Jajeśniak-Quast,  Uwe Rada
  • Wydawca:  Be-bra Verlag,  Berlin 2018
  • ISBN:  978-3-86124-718-0
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  256

W latach 1918-1939 Polska i Niemcy były oddzielone granicą, której przebiegu dziś już prawie nikt nie pamięta. Autorzy z obu krajów postanowili poszukać śladów dawnej prawie 2000-kilometrowej granicy w krajobrazie i w pamięci zbiorowej.

Rezultatem poszukiwań jest książka z wieloma zaskakującymi odkryciami dotyczącymi polsko-niemieckiej historii, która zaprasza czytelnika do własnych podróży odkrywczych. Całość uzupełniają liczne kolorowe ilustracje oraz mapy.

Parkomanie_1
Historia Niemiec, Książki,

Parkomanie. Die Gartenlandschaften des Fürsten P(...)

  • Redakcja:  Agnieszka  Lulińska
  • Wydawca:  Prestel,  München – London – New York  2016
  • ISBN:  978-3-79135529-0
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  319, [1]

Książę Hermann Ludwig von Pückler-Muskau (1785-1871) to jeden z wielkich niemieckich projektantów krajobrazu. Jego szczególną pasją, którą dzielił z żoną Lucie, była sztuka ogrodowa. Pückler – zwany Zielonym Księciem – przekształcił swoje parki w Bad Muskau i Branitz oraz majątek królewski w Babelsbergu w cudowne ogrody, które fascynują do dziś.

W książce Parkomanie połączono pogłębioną wiedzę i atrakcyjne ilustracje, przedstawiając żywą narrację na temat życia i twórczości Pücklera. Zestawienie historycznych grafik i fotografii z aktualnymi zdjęciami lotniczymi pozwala na nowe spojrzenie na trzy wspaniałe parki krajobrazowe, dzieła Zielonego Księcia: poczdamski Babelsberg, Branitz w Cottbus oraz położony na pograniczu polsko-niemieckim Muskau – Park Mużakowski.

Lebenspfade_Ścieżki
Historia Niemiec, Historia Polski,

Lebenspfade. Ścieżki życia. Polnische Spuren (...)

  • Redakcja:  Peter Oliver Loew, Andrzej Kaluza, Julia Röttje
  • Wydawca:  Deutsches Polen-Institut, Darmstadt, 2019
  • ISBN:  978-3-9820699-0-6
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron: 224

W ostatnich dziesięcioleciach przybysze z Polski stali się integralną częścią społeczeństwa nad Renem i Menem, ale ich historia w tamtym regionie zaczyna się wcześniej. Publikacja Lebenspfade. Ścieżki życia zawiera teksty o przeszłości i teraźniejszości Polaków żyjących między Bergstraße, Wetterau, Wiesbaden i Hanau. Historyczna mozaika przywołuje pamięć o polskich żołnierzach, politykach, duchownych, pisarzach, muzykach, sportowcach i innych, których losy rzuciły w tamte okolice. Artykuły ilustrują liczne dokumenty i fotografie oraz ryciny przedstawiające bohaterów poszczególnych tekstów.

Publikacja towarzyszyła wystawie “Lebenspfade / Ścieżki życia. Polen in RheinMain”. Ekspozycja przypominająca o obecności Polaków w regionie Ren-Men była prezentowana w Darmstadt od połowy marca do początku maja 2019 roku.

dzieci duchy (Copy)
Historia Niemiec, Książki,

Dzieci duchy : ofiary represji Himmlera / Valerie (...)

  • Oprawa:  twarda
  • Autor:  Riedesel, Valerie (1964- ).
  • Wydawca:  Święty Wojciech Dom Medialny sp. z o.o. – Wydawnictwo, Poznań 2018.
  • ISBN:  978-83-8065-198-2
  • Liczba stron: 348, [2] strony, [32] strony tablic

Po zamachu na Hitlera 20 lipca 1944 roku również w Paryżu doszło do próby przewrotu wojskowego, którego celem było zamknięcie frontu zachodniego i wynegocjowanie zawieszenia broni z Amerykanami i Brytyjczykami. Jednym z organizatorów puczu był podpułkownik Cäsar von Hofacker. Wkrótce po wydarzeniach paryskich został on aresztowany i po kilku miesiącach stracony. Stosowanie odpowiedzialności zbiorowej przez III Rzeszę sprawiło, że represje po zamachu dotknęły także rodziny spiskowców. Żona podpułkownika wraz z dwojgiem starszych dzieci po aresztowaniu przeszła szlak kolejnych więzień i obozów. Trójka młodszych dzieci trafiła do domu dziecka, gdzie pozbawiono je nazwisk i tożsamości, przygotowując do adopcji.

 Wnuczka Hofackera, Valerie Riedesel, historyk i dziennikarz, w książce Dzieci duchy zebrała opowieści  o przeżyciach z lat 1944-1945 spisane przez swoją matkę Anne-Luise i jej siostrę Christę, uzupełniając je zachowaną korespondencją rodzinną oraz źródłami archiwalnymi. Całość wydarzeń autorka przedstawiła w szerszym kontekście, prezentując postać Cäsara von  Hofackera i ewolucję jego poglądów począwszy od I wojny światowej aż do wydarzeń z 1944 roku, a rodzinę podpułkownika i innych aresztowanych w imię zasady odpowiedzialności rodzinnej (Sippenhaft) – do uwolnienia przez wojska amerykańskie w połowie roku 1945. Publikacja zawiera refleksję historyczną na temat wydarzeń wojennych i ich skutków dla zwykłych ludzi ukazaną z mniej znanej polskiemu czytelnikowi perspektywy niemieckiej.

Nowsze
Starsze