Browsing Category

Historia Niemiec

Pohl N Verbrechen
Historia Niemiec, Historia Polski, Historia powszechna,

Nationalsozialistische Verbrechen 1939-1945

  • Autor:  Dieter  Pohl
  • Wydawca:  Klett-Cotta,  Stuttgart  2022
  • Seria:  „Handbuch der deutschen Geschichte – Gebhardt”,  Bd. 20
  • ISBN:  978-3-608-60020-9
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  LIII, [1], 406, [1]

Dieter Pohl przedstawia dzieje II wojny światowej, skupiając się szczególnie na polityce okupacyjnej i eksterminacyjnej nazistowskich Niemiec. W publikacji wydanej w serii „Handbuch der deutschen Geschichte – Gebhardt” niemiecki historyk kompleksowo ukazuje zbrodnie narodowego socjalizmu, które miały miejsce na terenach zajmowanych przez III Rzeszę.

Autor Nationalsozialistische Verbrechen 1939-1945  stara się wyśledzić źródła tych zbrodni, przyglądając się prześladowaniom, jakie jeszcze przed wybuchem wojny dotykały różne grupy społeczne i narodowościowe w Niemczech. Według Pohla świadomość wydarzeń z lat wojny nabiera dziś fundamentalnego znaczenia dla zachodniej kultury pamięci.

Gedachtnis
Aktualności, Historia Niemiec, Historia Polski,

Gedächtnistopografien in Grenzräumen. Das Pommer(...)

  • Redakcja:  Miłosława  Borzyszkowska-Szewczyk,  Gertrude  Cepl-Kaufmann,  Jasmin  Grande,  Eliza  Szymańska
  • Wydawca:  fibre,  Osnabrück  2022
  • Seria:  „Einzelveröffentlichungen  des  Deutschen  Historischen  Instituts  Warschau”,  Bd. 44
  • ISBN:  978-3-944870-78-6
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  393

Obszary przygraniczne charakteryzują się współistnieniem, współzależnością, ale też konfrontacją, stanowiąc przykład, jak ludzkie współistnienie może być ponadnarodowe i międzykulturowe.

W publikacji Gedächtnistopografien in Grenzräumen  dwudziestu autorów przygląda się wybranym regionom przygranicznym, koncentrując się na doniesieniach literaturoznawczych oraz kulturoznawczych dotyczących Gdańska, regionu Pomorza, a także Nadrenii. Badacze analizują porównawczo i w sposób interdyscyplinarny zjawiska kulturowe zachodzące na obszarach granicznych, sięgając do pamięci indywidualnej i zbiorowej.

Streitbar
Aktualności, Historia Niemiec, Niemcoznawstwo,

Streitbar. Was Deutschland jetzt lernen muss

  • Autor:  Marie-Agnes  Strack-Zimmermann
  • Wydawca:  Deutscher  Taschenbuch-Verlag,  München  2022
  • ISBN:  978-3-423-26346-7
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  133, [2]

Niemiecka parlamentarzystka Marie-Agnes Strack-Zimmermann zastanawia się, czego społeczeństwo niemieckie powinno się nauczyć w dzisiejszych trudnych czasach. Przewodnicząca Komisji Obrony Bundestagu zauważa, że Niemcy znajdują się pod presją, zarówno zewnętrzną, jak i wewnętrzną. Jeśli chcą zachować to, co dla nich cenne, nie wystarczy unowocześnienie i rozbudowa armii. Autorka przekonuje, że potrzebne jest także przebudzenie społeczne i bardziej zdeterminowana postawa, aby stawić czoła nadchodzącym problemom.

Making Justice
Historia Niemiec, Historia Polski, Historia powszechna,

Making justice visible. War crimes trials, media a(...)

  • Redakcja:  Ruth  Leiserowitz,  Gintarė  Malinauskaitė,  Hektoras  Vitkus
  • Wydawca:  Fibre Verlag,  Osnabrück  2022
  • Seria:  „Einzelveröffentlichungen des Deutschen Historischen Instituts Warschau”,  Bd. 45
  • ISBN:  978-3-944870-80-9
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  352

W jakim stopniu media kształtowały postrzeganie procesów hitlerowskich zbrodniarzy wojennych? Jakie wspomnienia z przeszłości zostały uwypuklone, a jakie wykluczone dzięki przekazom medialnym? Książka Making justice visible  ukazuje złożoną historię procesów po II wojnie światowej, analizując wzajemne relacje między prawem, mediami i pamięcią.

Autorzy omawiają, jak media przedstawiały wybrane procesy zbrodniarzy wojennych w Polsce, Związku Radzieckim, Jugosławii oraz Niemczech Wschodnich i Zachodnich. Koncentrując się na tych procesach jako wydarzeniach medialnych, badacze pokazują, w jaki sposób media relacjonowały je szerszej publiczności i tłumaczyły zasady prawne systemów sądowniczych.

Gryf młot
Historia Niemiec, Historia Polski,

Gryf, młot i cyrkiel. Szczecin w polityce władz (...)

  • Autor:  Filip  Gańczak
  • Wydawca:  Instytut  Pamięci  Narodowej  –  Oddział w Szczecinie,  Szczecin  2022
  • Seria:  „Świat  Wobec  Szczecina”
  • ISBN:  978-83-8229-467-5
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  206

Młot i cyrkiel to elementy godła państwowego Niemieckiej Republiki Demokratycznej. W herbie Szczecina widnieje głowa gryfa. Choć to miasto leży niespełna 150 km od Berlina, po II wojnie światowej przypadło Polsce – 5 lipca 1945 roku administracja w Szczecinie definitywnie przeszła w polskie ręce. Niemieccy komuniści byli początkowo rozczarowani utratą miasta, w którym wiosną i wczesnym latem 1945 r. tworzyli zręby administracji. Później jednak socjalistyczna NRD deklarowała nienaruszalność swej granicy z Polską.

Celem publikacji Gryf, młot i cyrkiel, której autor wykorzystał źródła pochodzące z archiwów niemieckich wytworzone przez władze państwowe i partyjne NRD,  jest analiza postrzegania Szczecina przez władze Niemieckiej Republiki Demokratycznej. Filip Gańczak ukazuje badany problem w trzech przełomowych okresach w dziejach Polski: w Grudniu 1970, podczas rewolucji Solidarności i w stanie wojennym (1980-1983) oraz w czasie transformacji ustrojowej 1989-1990.

30 Jahre
Aktualności, Historia Niemiec, Historia Polski, Stosunki międzynarodowe,

Von der Versöhnung zur Alltäglichkeit? 30 Jahre (...)

  • Redakcja:  Martin  Dahl,  Magdalena  Lemańczyk,  Peter  Oliver  Loew,  Agnieszka  Łada-Konefał
  • Wydawca:  Harrassowitz  Verlag,  Wiesbaden  2022
  • Seria:  „Veröffentlichungen  des  Deutschen  Polen-Instituts  Darmstadt”,  Bd. 39
  • ISBN:  978-3-447-11902-3
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  VIII, 348

Ponad trzy dekady temu Rzeczpospolita Polska i Republika Federalna Niemiec podpisały Traktat o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy. Jak dziś układają się stosunki między obydwoma krajami? Zebrani w 2021 roku na konferencji naukowej badacze z Polski i Niemiec analizowali to zagadnienie na różnych płaszczyznach: gospodarki, współpracy przygranicznej, społeczeństwa obywatelskiego, historii, kultury pamięci, polityki bezpieczeństwa i spraw mniejszości.

Teksty wygłoszone na  międzynarodowej konferencji wydano w tomie Von der Versöhnung zur Alltäglichkeit? 30 Jahre deutsch-polnische Nachbarschaft. W podsumowaniu antologii redaktorzy sugerują, że wzajemne stosunki muszą być stale kultywowane, rozszerzane i pogłębiane, gdyż leży to w interesie obu krajów.

Ukazała się też polska wersja publikacji: Od pojednania do codzienności? 30 lat polsko-niemieckiego sąsiedztwa (tłum. Monika Rodkiewicz, Warszawa-Darmstadt 2022).

Vom Hoffnungstrager
Historia Niemiec, Niemcoznawstwo,

Vom Hoffnungsträger zum Prügelknaben. Die Treuha(...)

  • Autor:  Andreas  Malycha
  • Wydawca:  Christoph  Links  Verlag,  Berlin  2022
  • Seria:  „Studien  zur  Geschichte  der  Treuhandanstalt”
  • ISBN:  978-3-96289-153-4
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  749

Jakie oczekiwania i idee polityki gospodarczej wiązały się z założeniem Treuhandanstalt? Jaka była polityka personalna, struktura organizacyjna i sposób pracy? Andreas Malycha przedstawia strukturę, rozwój i rolę niemieckiej agencji państwowej, która w Niemczech wschodnich przejmowała własność państwową w celu jej prywatyzacji.

Autor ukazuje działalność badanej instytucji, istniejące możliwości i ograniczenia, relacje z ministerstwami federalnymi w Bonn, a także kontakty z różnymi siłami politycznymi. Malycha analizuje okres od jesieni 1989 roku, przez fazę restrukturyzacji następującej po unii gospodarczej, walutowej i społecznej, aż do grudnia 1994 roku.

Zwischen
Historia Niemiec, Niemcoznawstwo,

Zwischen Aufschwung und Anpassung. Eine kleine Ges(...)

  • Autorzy:  Marcus  Böick,  Christoph  Lorke
  • Wydawca:  Bundeszentrale  für  politische  Bildung,  Bonn  2022
  • Seria:  „Schriftenreihe  der  Bundeszentrale  für  Politische  Bildung”,  Bd. 10798
  • ISBN:  978-3-7425-0798-3
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  140

Od 1990 roku w Republice Federalnej Niemiec stosowano różne środki w celu dostosowania warunków życia we wschodnich Niemczech do warunków na Zachodzie. Jednak ten proces nie przebiegał tak łatwo, jak tego oczekiwano po ustanowieniu formalnej jedności prawnej.

Marcus Böick i Christoph Lorke śledzą restrukturyzację gospodarczą, próby społecznej integracji i kulturową reorientację NRD po zjednoczeniu Niemiec. Historycy ukazują Aufbau Ost jako sprzeczny, często bardzo ostrożny i niepewny proces poszukiwania oraz uczenia się, który trwa do dziś.

Fuhrung
Aktualności, Historia Niemiec, Niemcoznawstwo,

Führung und Verantwortung. Angela Merkels Außenp(...)

  • Autor:  Christoph  Heusgen
  • Wydawca:  Siedler  Verlag,  München  2023
  • ISBN:  978-3-8275-0169-1
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  251

Christoph Heusgen, były doradca Angeli Merkel ds. bezpieczeństwa i ambasador Niemiec przy ONZ w latach 2017-2021, uczestniczył w niemieckiej polityce zagranicznej przez ostatnich kilkanaście lat. Teraz Heusgen, od lutego 2022 roku szef Monachijskiej Konferencji Bezpieczeństwa, przedstawia w swojej książce nowe kierunki działań, które jego zdaniem umożliwią Niemcom odgrywanie aktywnej roli we współczesnym świecie.

Autor opisuje działania pod rządami kanclerz Angeli Merkel, a jednocześnie prognozuje obraz przyszłej polityki, sugerując konieczność zmian w czasach, gdy rywalizacja nie odbywa się już między Zachodem i Wschodem, ale między praworządnością i siłą. W obliczu przełomu spowodowanego wojną w Ukrainie Heusgen wzywa Niemcy do obrania nowego kursu w polityce zagranicznej.

Sąsiedztwo
Aktualności, Historia Niemiec, Historia Polski,

Sąsiedztwo w ramach. Polacy i Niemcy o sobie nawz(...)

  • Autorzy:  Justyna  Arendarska,  Agnieszka  Łada-Konefał,  Bastian  Sendhardt
  • Wydawca:  Instytut  Spraw  Publicznych,  Warszawa  2022
  • ISBN:  978-83-7689-415-7
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  328, [4]

Jak wynika z badań prasy ostatnich 20 lat przeprowadzonych przez Instytut Spraw Publicznych (ISP) w Warszawie i Niemiecki Instytut Spraw Polskich (DPI) w Darmstadt, Polacy i Niemcy postrzegają i opisują się nawzajem w pewnych ramach, które mimo upływu czasu pozostają stosunkowo niezmienne. Niemcy to dla Polaków punkt odniesienia i nauczyciel, a Polacy w oczach Niemców – wzorowy lub naganny uczeń, co odzwierciedla asymetryczną relację między obydwoma krajami.

Wszechobecna w komunikacji polsko-niemieckiej jest również metaforyka wojenna. Druga wojna światowa wciąż służy jako tło porównawcze, za pomocą którego aktualne wydarzenia są ukazywane jako powtórzenie tragicznych doświadczeń historycznych. W konsekwencji prowadzi to raczej do zaostrzenia niż rozwiązania nieporozumień w relacjach polsko-niemieckich.

Publikacja jest częścią projektu Aktorzy, obszary, sposoby – komunikacja polsko-niemiecka: ze sobą i o sobie.