Browsing Category

Historia Niemiec

Sąsiedztwo
Aktualności, Historia Niemiec, Historia Polski,

Sąsiedztwo w ramach. Polacy i Niemcy o sobie nawz(...)

  • Autorzy:  Justyna  Arendarska,  Agnieszka  Łada-Konefał,  Bastian  Sendhardt
  • Wydawca:  Instytut  Spraw  Publicznych,  Warszawa  2022
  • ISBN:  978-83-7689-415-7
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  328, [4]

Jak wynika z badań prasy ostatnich 20 lat przeprowadzonych przez Instytut Spraw Publicznych (ISP) w Warszawie i Niemiecki Instytut Spraw Polskich (DPI) w Darmstadt, Polacy i Niemcy postrzegają i opisują się nawzajem w pewnych ramach, które mimo upływu czasu pozostają stosunkowo niezmienne. Niemcy to dla Polaków punkt odniesienia i nauczyciel, a Polacy w oczach Niemców – wzorowy lub naganny uczeń, co odzwierciedla asymetryczną relację między obydwoma krajami.

Wszechobecna w komunikacji polsko-niemieckiej jest również metaforyka wojenna. Druga wojna światowa wciąż służy jako tło porównawcze, za pomocą którego aktualne wydarzenia są ukazywane jako powtórzenie tragicznych doświadczeń historycznych. W konsekwencji prowadzi to raczej do zaostrzenia niż rozwiązania nieporozumień w relacjach polsko-niemieckich.

Publikacja jest częścią projektu Aktorzy, obszary, sposoby – komunikacja polsko-niemiecka: ze sobą i o sobie.

Ende des Merkel-Jahre
Historia Niemiec, Niemcoznawstwo,

Das Ende der Merkel-Jahre. Eine Bilanz der Regieru(...)

  • Redakcja:  Reimut  Zohlnhöfer,  Fabian  Engler
  • Wydawca:  Springer VS,  Wiesbaden  2022
  • ISBN:  978-3-658-38001-4
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  XI, [1], 500

Antologia przedstawia kompleksowy bilans czwartego rządu Angeli Merkel z lat 2018-2021. Eksperci analizują ramowe warunki rządzenia przez wielką koalicję CDU/CSU i SPD, m. in. relacje z partiami opozycyjnymi, zarządzanie koalicją, współpracę krajów związkowych oraz działania Bundestagu.

Autorzy oceniają również aktywność rządu kanclerz Merkel w obszarach takich jak polityka finansowa, społeczna, środowiskowa, integracyjna czy polityka zagraniczna i europejska, które w drugiej połowie okresu legislacyjnego zostały zdominowane przez kryzys związany z pandemią.

Adel im Grenzraum
Historia Niemiec, Historia Polski,

Adel im Grenzraum. Transkulturelle Verflechtungen (...)

  • Redakcja:  Miłosława  Borzyszkowska-Szewczyk,  Sabine  Jagodzinski,  Miloš  Řeznik
  • Wydawca:  Peter  Lang,  Berlin  2021
  • Seria:  „Studien  zum  Mitteleuropäischen  Adel”,  Bd. 8
  • ISBN:  978-3-631-85020-6
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  293, [5]

Historyczne Prusy od średniowiecza cechowały się konfliktami, koegzystencją i wzajemnym przenikaniem się języków, kultur, wyznań i tradycji. W tych okolicznościach tworzyły się regionalne środowiska szlacheckie. Od XVIII wieku ulegały one silnym przeobrażeniom wskutek rozkładu ustroju stanowego oraz wyłaniania się nowoczesnych państw i narodów. Te burzliwe niekiedy przemiany polityczne i społeczne zderzały się z ukształtowanymi tradycjami regionalnymi, stanowymi i społecznymi.

Zawarte w książce artykuły opisują wzajemne oddziaływanie tradycji i transformacji w kontekście rozmaitych pograniczy, umieszczając temat w kontekście środkowoeuropejskim widzianym z perspektywy historii, historii sztuki i literaturoznawstwa.

Auerbach
Historia Niemiec, Niemcoznawstwo,

Auerbach. Eine jüdisch-deutsche Tragödie oder wi(...)

  • Autor:  Hans-Hermann  Klare
  • Wydawca:  Aufbau  Verlag,  Berlin  2022
  • ISBN:  978-3-351-03896-0
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  471, [8]

W kwietniu 1952 roku przed sądem okręgowym w Monachium rozpoczął się proces Philippa Auerbacha, niemieckiego Żyda. Auerbach, który przeżył Auschwitz, po wojnie działał na korzyść ocalałych z Holokaustu. Jego sędziowie, byli naziści, skazali go za drobne przestępstwa. Auerbach tego samego dnia odebrał sobie życie.

Historia Philippa Auerbacha ukazuje, że po wojnie antysemityzm nadal istniał, a stare elity stały się nowymi. Biografia autorstwa Hansa-Hermanna Klare rzuca nowe światło na okres powojenny, ukazując świat, w którym setki tysięcy przesiedleńców w Niemczech musiały walczyć o godne życie.

Deutsche Einigung
Historia Niemiec, Niemcoznawstwo,

Deutsche Einigung 1989/1990. Zeitzeugen aus Ost un(...)

  • Redakcja:  Michael  Gehler,  Oliver  Dürkop
  • Wydawca:  Lau Verlag,  Reinbek  2022 (2. Auflage)
  • Seria:  „Olzog  Edition”
  • ISBN:  978-3-95768-223-9
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  1838

Na przełomie lat 1989/1990 Niemcy stanęli przed szansą, a zarazem wyzwaniem, scalenia dwóch przeciwstawnych ideologicznie i strukturalnie państw – rozpoczęła się transformacja struktur gospodarczych i społecznych, reorganizacja administracji państwowej oraz łączenie różnych tożsamości. Do dziś istnieje w dużej mierze podzielona pamięć o wydarzeniach historycznych ze Wschodu i Zachodu, co wskazuje na rozszczepienie niemieckiej świadomości historycznej.

Michael Gehler i Oliver Dürkop przeprowadzili wywiady z naocznymi świadkami tamtych wydarzeń, reprezentującymi różne dziedziny życia społecznego. Ponad 50 rozmówców opowiada o swoich przeżyciach, omawia podejmowane decyzje i przełomowe działania, ale także błędne osądy i zaniechania. Relacje zebrane przez redaktorów Deutsche Einigung 1989/1990 przekazują nowe spostrzeżenia i pogłębioną wiedzę na temat zjednoczenia Niemiec oraz wzbogacają obraz wydarzeń tej niemiecko-niemieckiej historii.

Poznań Strasburg
Historia Niemiec, Historia Polski, Historia powszechna,

Poznań – Strasburg. Powinowactwa w czasie i(...)

  • Redakcja:  Hanna  Grzeszczuk-Brendel,  Małgorzata  Praczyk
  • Wydawca:  Wydział  Historii  UAM,  Poznań  2022
  • ISBN:  978-83-67284-05-9
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  138, [1]

Dwujęzyczna polsko-angielska publikacja powstała w związku z wystawą Poznań – Strasbourg. From Imperial to European Affinities. Ekspozycja ta była jednym z wydarzeń towarzyszących XXIII. Międzynarodowemu Kongresowi Nauk Historycznych, który odbył się w Poznaniu w sierpniu 2022 roku.

Książka podejmuje zagadnienia związane ze wzajemnymi wpływami i interakcjami przestrzeni miejskich Poznania i Strasburga, które pod koniec XIX wieku znajdowały się na przeciwnych krańcach cesarstwa niemieckiego. Autorzy tekstów analizują kwestie dotyczące rozwoju urbanistycznego obu miast, ich architektury, a także dekoracji przestrzeni miejskiej i historycznych paraleli oraz różnic między dwoma ośrodkami.

Żerko Polityka
Historia Niemiec, Historia powszechna, Najnowsze publikacje Instytutu Zachodniego,

Niemiecka polityka zagraniczna 1933-1939

  • Autor:  Stanisław  Żerko
  • Wydawca:  Instytut  Zachodni,  Poznań  2022  (wyd. 2 uzupełnione)
  • Seria:  „Studium  Niemcoznawcze  Instytutu  Zachodniego”  nr  100
  • ISBN:  978-83-66412-42-2
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  463, [1]

Oparta na wnikliwej kwerendzie źródłowej publikacja ukazuje nazistowskie koncepcje polityki zagranicznej przed dojściem Hitlera do władzy oraz kolejne etapy polityki zagranicznej Trzeciej Rzeszy w latach 1933-1939.

Autor przedstawia główne kierunki aktywności niemieckiej dyplomacji w okresie konsolidacji reżimu hitlerowskiego, a także późniejsze wysiłki budowania mocarstwowej pozycji Rzeszy. Ważne miejsce zajmują relacje z Polską, w tym zabiegi o włączenie naszego kraju do grupy państw-sprzymierzeńców Rzeszy. Szczegółowo zostały też ukazane stosunki Niemiec z mocarstwami, zwłaszcza próby pozyskania Wielkiej Brytanii jako sojusznika, a także polityka Trzeciej Rzeszy wobec mniejszych państw.

Aust Erinnerungs
Historia Niemiec, Historia Polski, Historia powszechna,

Erinnerungsverantwortung. Deutschlands Vernichtung(...)

  • Autor:  Martin  Aust
  • Wydawca:  Bundeszentrale  für  politische  Bildung,  Bonn  2021
  • Seria:  „Schriftenreihe  der  Bundeszentrale  für  Politische  Bildung”,  Bd. 10658
  • ISBN:  978-3-7425-0658-0
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  219 s.,  [3] s. tablic

Niemcy zaatakowały Polskę 1 września 1939 roku, a Związek Radziecki 22 czerwca 1941 roku. Według Martina Austa te dwie daty wyznaczają początek i nasilenie niemieckiej wojny na wyniszczenie w Europie Wschodniej.

W jaki sposób i na jakich ideologicznych podstawach dokonała się radykalizacja narodowosocjalistyczna w Niemczech? Jakie są korzenie przemocy niemieckiej na wschodzie? Jak kształtowały się wspomnienia o tragicznych wydarzeniach wojny? Szukając odpowiedzi na te pytania, historyk oddaje głos m. in. niemieckim krytykom wojny eksterminacyjnej oraz ludziom z krajów okupowanych. Martin Aust podkreśla też kwestię odpowiedzialności Niemiec za pamięć o zbrodniach dokonanych w Polsce, Białorusi, Ukrainie i Rosji i komentuje nowe wyzwania współczesnej kultury pamięci.

Braunes Erbe
Historia Niemiec, Niemcoznawstwo,

Braunes Erbe. Die dunkle Geschichte der reichsten (...)

  • Autor:  David  de  Jong
  • Wydawca:  Verlag  Kiepenheuer  &  Witsch,  Köln  2022  (2. Auflage)
  • ISBN:  978-3-462-05228-2
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  495, [1]

Na początku 1933 roku narodowi socjaliści zaprosili do Berlina odnoszących sukcesy przedstawicieli biznesu, prosząc o datki na nadchodzącą kampanię wyborczą. Przemysłowcy i bankierzy po zmianie władzy wstąpili do partii. Dzięki podjęciu współpracy z reżimem mogli zarabiać na zbrojeniach, wykorzystywaniu robotników przymusowych oraz rabunku.

Dziennikarz, politolog i historyk David de Jong opowiada, skąd wzięło się bogactwo niektórych z największych niemieckich dynastii przedsiębiorców. Autor publikacji Braunes Erbe (w oryginale: Nazi billionaires. The dark history of Germany’s wealthiest dynasties, London 2022) ukazuje, jak niemieccy biznesmeni wzbogacili się w czasach narodowego socjalizmu.

Nigdy więcej
Historia Niemiec, Historia Polski,

“Nigdy więcej wojny!” 1 września w k(...)

  • Autorzy:  Waldemar  Czachur,  Peter  Oliver  Loew
  • Wydawca:  Wydawnictwo  Naukowe  Scholar,  Warszawa  2022
  • Seria:  „Współczesne  Społeczeństwo  Polskie  Wobec  Przeszłości”,  t. 14
  • ISBN:  978-83-66849-80-8
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  375

Hasło „Nigdy więcej wojny” w istotny sposób współtworzyło pamięć o 1 września w Polsce, NRD i RFN. W każdym z tych krajów stało się jednak nośnikiem odmiennych treści.

Autorzy publikacji “Nigdy więcej wojny!” pokazują, jak w Polsce oraz w obu państwach niemieckich od 1945 do 1989 roku media kształtowały pamięć zbiorową o ataku Niemiec na Polskę i o wybuchu II wojny światowej. Badacze poszukują odpowiedzi na pytanie, kto upamiętniał 1 września 1939 roku, jakie rozwijały się rytuały związane z obchodami tej rocznicy, a także co symbolizowała ona w pamięci zbiorowej Polaków i Niemców. Czachur i Loew próbują ustalić, czy upamiętnianie wybuchu II wojny światowej wykorzystywano do rozwijania wspólnej pamięci opartej na dialogu i czy wpłynęło ono na proces zbliżenia między Polakami i Niemcami.