Browsing Category

Historia Polski

ZZiP w kinematografii
Historia Polski, Książki,

Ziemie Zachodnie i Północne w polskiej kinematog(...)

  • Redakcja:  Maciej  Kowalski,  Tomasz  Sikorski
  • Wydawca:  Wydawnictwo  Naukowe  Uniwersytetu  Szczecińskiego,  Szczecin  2019
  • Seria:  „Film. Historia i konteksty”,  t. 3
  • ISBN:  978-83-7972-290-7
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  252

Obraz Ziem Zachodnich i Północnych prezentowany przez powojenne polskie kino nie jest jednolity. W kolejnych dekadach PRL obraz ten ulegał zmianom, w zależności od polityki ówczesnych władz państwowych. Początkowo stawiały one na integrację i stabilizację nowego poczucia tożsamości, by w latach siedemdziesiątych XX wieku dojść do przekonania, że obecność motywu Ziem Odzyskanych  na ekranie nie jest już konieczna.

Autorzy poszczególnych tekstów zebranych w niniejszym tomie studiów ukazują ewolucję obrazu kinowego Ziem Zachodnich i Północnych – od poetyki socrealistycznej poprzez eksperymenty psychologiczne i warsztatowe lat pięćdziesiątych do swobodniejszej narracji w kolejnych latach, tak w produkcjach fabularnych, jak i dokumentalnych. Bogactwo poruszanej tematyki sprawia, że w publikacji omówiono tylko wybrane problemy, otwierając perspektywy do dalszych badań naukowych.

Der vergessene Sieg
Historia Polski, Historia powszechna,

Der vergessene Sieg. Der Polnisch-Sowjetische Krie(...)

  • Autor:  Stephan Lehnstaedt
  • Tytuł okładkowy: Der vergessene Sieg. Der Polnisch-Sowjetische Krieg 1919-1921 und die Entstehung des modernen Osteuropa
  • Wydawca:  C. H. Beck, München 2019
  • ISBN:  978-3-406-74022-0
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  217, [4]

Der vergessene Sieg  porusza temat wojny polsko-bolszewickiej z lat 1919-1920 widzianej oczami niemieckiego historyka. Stephan Lehnstaedt ukazuje przebieg walk, w wyniku których powstrzymane zostały imperialne ambicje Rosji. Powstał wówczas kruchy porządek pokojowy w Europie Wschodniej. Ówczesnych napięć nie rozwiązała także II wojna światowa.

Według autora książki kraje Europy Wschodniej do dziś spierają się o historyczne granice i kwestię mniejszości narodowych, włączając w to obecny konflikt na Ukrainie. Zdaniem S. Lehnstaedta konsekwencje wojny 1919-1920 sięgają teraźniejszości, a znajomość jej genezy, przebiegu i wyniku jest istotna dla zrozumienia dzisiejszej Europy Wschodniej.

Pospieszalski
Historia Polski, Najnowsze publikacje Instytutu Zachodniego,

„To wszystko przeżyłem…” Wspomnienia / Ka(...)

  • Autor:  Karol  Marian  Pospieszalski  (1909-2007)
  • Redakcja: Piotr  Grzelczak,  Bogumił  Rudawski,  Maria  Wagińska-Marzec,  Aleksandra Paradowska (wybór ilustracji)
  • Wydawca:  Instytut  Zachodni,  Poznań  2019
  • Seria:  „Prace Instytutu Zachodniego” nr 96,  „Z  dziejów  Instytutu  Zachodniego”
  • ISBN:  978-83-61736-98-1
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  368 stron, [1] karta tablic, [40] stron tablic

Karol Marian Pospieszalski był prawnikiem, historykiem,  profesorem nauk prawnych. W czasie II wojny światowej działał w podziemnej organizacji „Ojczyzna”. Po wojnie należał do grona założycieli Instytutu Zachodniego w Poznaniu, w którym pracował w latach 1945-1966. Równolegle był wykładowcą na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Dokumentalista, wnikliwy badacz, znawca dziejów okupacji niemieckiej w Polsce, inicjator i wydawca serii „Documenta Occupationis”, autor licznych opracowań naukowych z zakresu problematyki okupacyjnej i prawniczej, tym razem ukazany jest od innej strony.

Publikacja „To wszystko przeżyłem…”  zawiera spisywane w różnych latach i miejscach wspomnienia Karola Mariana Pospieszalskiego. Obdarzony znakomitą pamięcią autor przywołuje zdarzenia ze swego długiego życia – a w nich odbijają się czasy, które przeżył. Całość wzbogacają liczne fotografie dobrane starannie przez wnuczkę Profesora oraz bibliografia prac Karola Mariana Pospieszalskiego.

Urbanistyka
Historia Niemiec, Historia Polski,

Urbanistyka i architektura okresu III Rzeszy w Pol(...)

  • Redakcja:  Karolina  Jara,  Aleksandra  Paradowska
  • Wydawca:  Wydawnictwo  Nauka  i  Innowacje,  Poznań  2019
  • ISBN:  978-83-65988-09-6
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  225

Publikacja zawiera artykuły badaczy z różnych ośrodków naukowych na temat urbanistyki i architektury III Rzeszy realizowanej na ziemiach polskich. W poszczególnych tekstach przedstawiono zagadnienia związane z niemieckim planowaniem, traktowanym jako istotny element polityki okupacyjnej tak na terenie Generalnego Gubernatorstwa, jak i na ziemiach włączonych do Rzeszy.

Rozdział wstępny autorstwa Nielsa Gutschowa (syna Konstantego Gutschowa, niemieckiego architekta III Rzeszy), pozwala zrozumieć mechanizmy powstawania tego zjawiska. W kolejnych artykułach autorzy poszukują śladów planowania totalnego dzieła kolonizacji na polskich  ziemiach okupowanych oraz jego realizacji zgodnie z niemiecką wizją. W książce zaprezentowano niepublikowane dotychczas materiały archiwalne, a całości dopełniają liczne ilustracje.

Fotografie IPN
Historia Polski, Zasoby archiwalne,

Zbiór fotografii Głównej Komisji Badania Zbrodn(...)

  • Redakcja naukowa:  Tomasz  Stempowski,  Konrad  Wiesław  Ślusarski
  • Wydawca:  Instytut  Pamięci  Narodowej,  [Warszawa]  2019
  • ISBN:  978-83-8098-145-4
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  1109, [3], [40] s. tablic  +  286, [2]

Kolekcja fotografii Głównej Komisji Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu obejmuje około 128 tysięcy zdjęć. Większość z nich dotyczy zbrodniczej polityki III Rzeszy na okupowanych terenach Polski. Wiele z opisanych fotografii od dawna funkcjonuje w obiegu naukowym i kulturalnym, znaleźć je można w licznych publikacjach i na ekspozycjach. Inne jednak pozostają wciąż  nieznane, mimo iż posiadają olbrzymie znaczenie dokumentacyjne.

Dwutomowa publikacja  Zbiór fotografii Głównej Komisji Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu – Instytutu Pamięci Narodowej  jest pierwszym tak szczegółowym omówieniem wymienionej w tytule kolekcji. Praca może służyć jako narzędzie ułatwiające wszystkim zainteresowanym korzystanie z zebranych w niej zdjęć.

Gliwice
Historia Niemiec, Historia Polski,

Gliwice. Biografia miasta / Bogusław Tracz

  • Autor:  Bogusław Tracz
  • Wydawca:  Muzeum w Gliwicach, Gliwice 2019
  • ISBN:  978-83-951199-3-4
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  591, [1]

Gliwice początkowo były niedużym miasteczkiem usytuowanym na uboczu głównych szlaków i wydarzeń. Wraz z postępem industrializacji przybywało mieszkańców. Gliwice stały się ważnym ośrodkiem regionu przemysłowego, a w 1922 roku – miastem nadgranicznym po niemieckiej stronie granicy. Włączenie do Polski w 1945 roku zapoczątkowało kolejny rozdział w dziejach miejscowości.

Książka wydana przez Muzeum w Gliwicach zawiera zebraną przez Bogusława Tracza historię miasta od pradziejów do początku XXI wieku. Autor skupia się szczególnie na czasach od przejęcia władzy przez Hohenzollernów w połowie XVIII wieku do lat współczesnych, czyli na okresach historycznych dotąd rzadziej omawianych w publikacjach naukowych dotyczących miasta nad Kłodnicą. Całość wzbogacają liczne ilustracje pochodzące głównie ze zbiorów Muzeum w Gliwicach.

Życie rzeczy
Historia Polski, Książki,

Życie rzeczy w powojennej Polsce / Agata Zborowsk(...)

  • Autor:  Agata  Zborowska
  • Wydawca:  Wydawnictwa  Uniwersytetu  Warszawskiego,  Warszawa  2019
  • Seria:  „Communicare”
  • ISBN:  978-83-235-3956-8
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  347 stron, [20] stron tablic

Życie rzeczy w powojennej Polsce opowiada o kilku latach po drugiej wojnie światowej z perspektywy codziennych przedmiotów, tak rzeczywistych, jak i wyobrażonych: o poszukiwaniach ukrytego skarbu, o gościnnych przedmiotach na Ziemiach Odzyskanych, o szabrze, o zachodnich darach płynących do Polski (UNRRA), jak również o nowych przedmiotach kształtujących nowy socjalistyczny porządek. To także opowieść o długu zaciągniętym u poprzednich właścicieli przejmowanych przedmiotów, który w okresie powojennego niedoboru staje się częścią polskiej tożsamości.

Agata Zborowska analizuje zróżnicowane materiały (oficjalne dokumenty, pamiętniki i wspomnienia, beletrystykę, filmy, fotografie, plakaty), które traktuje jako źródło wiedzy o sposobach funkcjonowania przedmiotów oraz wyobrażeniach na ich temat. Autorka przedstawia trzy studia przypadku zorganizowane wokół kategorii rzeczy „znalezionych”, „gościnnych” i „nowych”, które oświetlają z różnych perspektyw relacje między przedmiotami a ich właścicielami. A. Zborowska nie rekonstruuje biografii konkretnych przedmiotów, ale próbuje poprzez rzeczy dotrzeć do historii.

Totalitarianism
Historia Niemiec, Historia Polski,

Totalitarianism in the borderland. Ethnicity, poli(...)

  • Redakcja:  Adam  Dziurok,  Adam  Dziuba,  Sebastian  Rosenbaum,  Bogusław  Tracz
  • Wydawca:  Instytut  Pamięci Narodowej,  Katowice – Warszawa  2019
  • ISBN:  978-83-8098-757-9
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  284

W 2019 roku ukazał się w języku angielskim numer specjalny katowickiego półrocznika „CzasyPismo” zatytułowany Totalitarianism in the borderland. Zebrano w nim artykuły, których pierwodruki w języku polskim zamieszczono wcześniej na łamach półrocznika.

Autorzy poszczególnych tekstów omawiają charakterystyczne dla ziem pogranicza problemy etniczne, oddziaływanie totalitarnych reżimów na wielu płaszczyznach, a wszystko w kontekście obecności przemysłu na Górnym Śląsku – w dobie III Rzeszy oraz Polski ludowej, czyli w latach 1933-1989.

Lasocki_Polacy w obozach
Historia Polski, Historia powszechna,

Polacy w austriackich obozach barakowych dla uchod(...)

  • Autor:  Zygmunt Lasocki  (1867-1948)
  • Opracowanie naukowe:  Andrzej Aksamitowski,  Henryk Walczak
  • Wydawca:  Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego,  Szczecin 2019
  • ISBN:  978-83-7972-268-6
  • Liczba stron:  460

Problem internowania tysięcy Polaków oraz przedstawicieli innych narodów w obozach na terytorium Austrii w latach 1914-1918 jest rzadko poruszany w polskiej literaturze historycznej. Zygmunt Lasocki, autor książki  Polacy w austriackich obozach barakowych dla uchodźców i internowanych,  jako poseł do parlamentu austriackiego podejmował w okresie I wojny światowej liczne starania o uwolnienie ludzi przetrzymywanych w obozach w okrutnych warunkach. W 1929 roku Lasocki opublikował swoje wspomnienia z lat 1914-1918, w których zamieścił zebrany przez siebie materiał źródłowy na temat Polaków, Rusinów i Żydów nieludzko traktowanych w ramach „opieki rządowej” w Austrii i na Węgrzech.

Obecna edycja  wspomnień Zygmunta Lasockiego przygotowana przez historyków z Uniwersytetu Szczecińskiego została wzbogacona o wiadomości zawarte w Tekach Lasockiego, przechowywanych w Bibliotece PAN i PAU w Krakowie, a także o liczne załączniki i przypisy poszerzające kontekst informacji i przemyśleń zawartych w tekście wspomnień.

Emigracja polityczna
Historia Polski, Historia powszechna,

Z dziejów polskiej emigracji politycznej po 1939 (...)

  • Redaktor:  Patryk  Pleskot
  • Wydawca:  Instytut  Pamięci  Narodowej,  Warszawa  2019
  • ISBN:  978-83-8098-623-7
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  461, [1]

Zbiór tekstów dotyczących polskiej emigracji od wybuchu II wojny światowej do epoki „Solidarności”. Publikacja nie stanowi monografii postawionego zagadnienia, ale odzwierciedla rozmaite zainteresowania naukowe autorów. W artykułach pojawiają się zarówno portrety zbiorowe, jak i indywidualne polskich emigrantów.

Autorzy tekstów omawiają m.in. działalność różnych polskich organizacji powstałych poza granicami kraju po 1939 roku. Część książki poświęcono zagadnieniom kulturalnym, a także niektórym mniej znanym działaczom emigracyjnym. Całość wieńczy rozdział traktujący o polityce rządu Margaret Thatcher wobec polskich emigrantów w okresie stanu wojennego.

Nowsze
Starsze