Browsing Category

Historia Polski

Die vergessene Grenze
Historia Niemiec, Historia Polski,

Die vergessene Grenze. Eine deutsch-polnische Spur(...)

  • Redaktorzy:  Dagmara Jajeśniak-Quast,  Uwe Rada
  • Wydawca:  Be-bra Verlag,  Berlin 2018
  • ISBN:  978-3-86124-718-0
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  256

W latach 1918-1939 Polska i Niemcy były oddzielone granicą, której przebiegu dziś już prawie nikt nie pamięta. Autorzy z obu krajów postanowili poszukać śladów dawnej prawie 2000-kilometrowej granicy w krajobrazie i w pamięci zbiorowej.

Rezultatem poszukiwań jest książka z wieloma zaskakującymi odkryciami dotyczącymi polsko-niemieckiej historii, która zaprasza czytelnika do własnych podróży odkrywczych. Całość uzupełniają liczne kolorowe ilustracje oraz mapy.

Aparat bezpieczeństwa
Historia Polski, Książki,

Aparat bezpieczeństwa wobec mniejszości narodowy(...)

  • Redaktor:  Jarosław  Syrnyk
  • Wydawca:  Instytut  Pamięci  Narodowej,  Warszawa  2019
  • ISBN:  978-83-8098-558-2
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  279

Publikacja zawierająca syntezę działań służb bezpieczeństwa wobec mniejszości narodowych w Polsce w latach 1944-1956 powstała w wyniku realizacji projektu „Aparat bezpieczeństwa wobec mniejszości narodowych, etnicznych oraz cudzoziemców”. Rozdział wstępny książki przypomina główne elementy polityki narodowościowej  prowadzonej w Polsce po II wojnie światowej. W kolejnych artykułach autorzy omawiają działania podejmowane wobec poszczególnych grup narodowościowych: Żydów, Niemców, Ukraińców, Białorusinów, Litwinów, Romów, Greków i Macedończyków.

Oficjalna ideologia władz państwowych sformułowana już w Manifeście Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego w lipcu 1944 roku głosiła, że w stosunkach narodowościowych w Polsce nastąpi „historyczny zwrot”, a konflikty ustąpią „przyjaźni i współpracy, dyktowanej przez obopólne życiowe interesy”. W praktyce władze dążyły do stworzenia państwa jednonarodowego, przy rozumieniu narodu jako kwestii etnicznej. W książce  Aparat bezpieczeństwa wobec mniejszości narodowych w Polsce ukazano, jak wyglądała w rzeczywistości realizacja idei „historycznego zwrotu” w wykonaniu ówczesnych służb bezpieczeństwa.

Documenta Occupationis
Historia Polski, Najnowsze publikacje Instytutu Zachodniego,

Specjalna księga gończa dla Polski. Sonderfahndu(...)

  • Autorki:  Maria Rutowska, Anna Ziółkowska
  • Wydawca:  Instytut Zachodni,  Poznań 2019
  • Seria:  „Documenta Occupationis” XVII
  • ISBN:  978-83-61736-97-4
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  271, [1], [8] s. tablic

W ramach prowadzonych przez Instytut Zachodni badań poświęconych drugiej wojnie światowej w serii „Documenta Occupationis” opublikowano dokument pt. „Sonderfahndungsbuch Polen”. Była to niemiecka lista proskrypcyjna opracowana przez Główny Urząd Policji Kryminalnej Rzeszy w Berlinie we współpracy z działającymi na ziemiach polskich od września 1939 r. grupami operacyjnymi (Einsatzgruppen) policji bezpieczeństwa i SD. Na liście umieszczono nazwiska 8368 osób mieszkających w Polsce, którymi szczególnie interesowała się policja niemiecka. Były to osoby zaliczane – wedle określeń niemieckich – do warstwy przywódczej, wrogo nastawione wobec Niemców, radykalne polskie elementy lub fanatyczni Polacy.

Publikacja Specjalna księga gończa dla Polski. Sonderfahndungsbuch Polen  została przygotowana na bazie mikrofilmu ze zbiorów Archiwum II Wojny Światowej Instytutu Zachodniego w Poznaniu. Listę nazwisk sporządzoną na jego podstawie uzupełnia wprowadzenie zawierające m.in. noty biograficzne wielu pomordowanych Wielkopolan. Książkę ilustrują unikatowe fotografie z okresu okupacji. 

Kardynał_Wyszyński_1
Historia Polski, Książki,

Kardynał Stefan Wyszyński 1901-1981

  • Autorzy:  Rafał Łatka, Beata Mackiewicz, ks. Dominik Zamiatała
  • Wydawcy: Instytut Pamięci Narodowej, Instytut Prymasowski Stefana Wyszyńskiego, Warszawa 2019
  • ISBN:  978-83-8098-382-3;  978-83-88202-64-3
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  558

Kolejny z albumów biograficznych wydany przez Instytut Pamięci Narodowej (tym razem we współpracy z Instytutem Prymasowskim Stefana Wyszyńskiego), przedstawia postać ważną dla dziejów Polski najnowszej. Autorzy w szkicu biograficznym ukazali życie i działalność kardynała Stefana Wyszyńskiego, w porządku chronologicznym od dzieciństwa po ostatnie dni. Druga część publikacji ilustruje biografię Stefana Wyszyńskiego fotografiami przedstawionymi w ujęciu problemowym. Układ ten pozwolił autorom na podkreślenie wieloaspektowości działań Prymasa Tysiąclecia.

Materiał źródłowy i ikonograficzny wykorzystany w albumie pochodzi głównie ze zbiorów Archiwum Instytutu Prymasowskiego. Uzupełniają go wypowiedzi kardynała Stefana Wyszyńskiego zaczerpnięte z jego Dzieł zebranych oraz teksty dotąd niepublikowane.

               Niezmiernie doniosłą rzeczą jest, abyśmy dźwigając własny krzyż
               – krzyż godności człowieka – pamiętali o tym, że każdy z ludzi
               nosi w sobie godność i odpowiedzialność za drugiego człowieka.
               We wszystkich sporach społecznych i politycznych, które są toczone,
               nie wolno o tym zapomnieć.
                                                                         (Stefan Wyszyński)

Konsulat RP Londyn
Historia Polski, Historia powszechna,

Działalność Konsulatu Generalnego Rzeczypospoli(...)

  • Autor:  Dagmara Grajczak
  • Wydawca:  Instytut Pamięci Narodowej,  Lublin – Warszawa  2019
  • ISBN:  978-83-8098-647-3
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  247

Dwudziestolecie międzywojenne było czasem spokojnym dla Konsulatu Generalnego RP w Londynie. Zmienił to wybuch II wojny światowej, który przyniósł znaczne poszerzenie wachlarza obowiązków. Podczas wojny, zwłaszcza w latach 1941-1945, Wielka Brytania i Londyn były dla Polaków miejscem szczególnym. Przebywało tam nie tylko wielu obywateli polskich, ale także przedstawiciele władz, w tym premier, wódz naczelny i minister spraw zagranicznych. Mimo obecności władz polskich w Londynie sprawami obywateli polskich, zgodnie z regulacjami prawa międzynarodowego, zajmowała się służba konsularna.

Opieka nad tysiącami polskich uchodźców, organizacja oświaty, pobór do wojska na terenie Wielkiej Brytanii, koordynacja prac i nadzór nad konsulatami honorowymi to tylko niektóre z zadań pełnionych przez pracowników polskiego urzędu. Kwestie te omawia szczegółowo Dagmara Grajczak w publikacji będącej poprawioną wersją rozprawy doktorskiej. Autorka analizuje zasadnicze obszary aktywności konsulatu podczas II wojny światowej zestawione w układzie problemowym. Tekst uzupełniają aneksy przedstawiające m.in. obsady personalne Konsulatu Generalnego RP w Londynie w poszczególnych latach oraz biogramy konsulów generalnych odpowiedzialnych za działanie tej placówki.

Germanisierung1
Historia Polski, Historia powszechna,

Germanisierung im besetzten Ostoberschlesien währ(...)

  • Redaktor:  Hans-Werner Retterath
  • Wydawca:  Waxmann, Münster – New York 2018
  • Seria:  Schriftenreihe des Instituts für Volkskunde der Deutschen des östlichen Europa,  Bd. 20
  • ISBN:  978-3-8309-3828-6
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron: 307

Publikacja Germanisierung im besetzten Ostoberschlesien während des Zweiten Weltkriegs powstała jako pokłosie konferencji z jesieni 2014 r. Niemieccy uczeni we współpracy z polskimi badaczami zajęli się sytuacją we wschodniej części Górnego Śląska podczas II wojny światowej. Po ogólnym omówieniu kwestii przesiedleń, autorzy tekstów analizują germanizację na płaszczyźnie biopolityki, kontroli ludności, nakładania sankcji oraz zarządzania tożsamością. Skupiają się również na tematyce polskiej prasy podziemnej, miejscach pobytu wypędzonych Polaków, a także kulturze pamięci o przesiedlonych.

Szczególnym odnotowanym w książce przykładem jest Aktion Saybusch – wysiedlenie kilkunastu tysięcy Polaków z Żywiecczyzny do Generalnej Guberni, dokonane przez hitlerowców jesienią 1940 roku, a następnie zasiedlenie Żywca i okolic przez niemieckie rodziny sprowadzone głównie z Galicji Wschodniej i północnej Bukowiny.

Gen_Roman_Szymański
Historia Polski, Historia powszechna,

Generał Roman Szymański. Żołnierz Pierwszej K(...)

  • Autor:  Jerzy Kirszak
  • Wydawca:  Instytut Pamięci Narodowej, Warszawa 2019
  • ISBN:  978-83-8098-599-5
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  535, [1] s., CCLXIV s. tablic

Generał brygady Roman Władysław Szymański (1895–1974) w dziejach Wojska Polskiego był jedynym oficerem, który nie tylko przeszedł na froncie przez wszystkie szczeble dowodzenia: od dowódcy drużyny, plutonu i kompanii (podczas I wojny światowej w Legionach Polskich), batalionu (w wojnie z bolszewicką Rosją w 1920 r.), pułku (w kampanii polskiej 1939 r.), po brygadę i zgrupowanie odpowiadające sile dywizji piechoty (w kampanii włoskiej 1944 r.), lecz także pełnił odpowiedzialne funkcje w sztabach i szkolnictwie wojskowym różnych szczebli, czego zwieńczeniem było stanowisko komendanta Wyższej Szkoły Wojennej w Wielkiej Brytanii w latach 1944–1946. Wiele lat po wojnie został na emigracji szefem Sztabu Głównego i zastępcą Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych (choć bez wojska) oraz kanclerzem kapituły Orderu Wojennego Virtuti Militari w Londynie. Mimo to postać gen. Romana Szymańskiego znana była dotąd nielicznej grupie historyków.

Książka jest biografią pretekstową, w której autor, prowadząc Czytelnika przez meandry życia bohatera i jego rodziny, chciał ukazać historię walki Polaków o wolną ojczyznę w ciągu niemal siedmiu dekad XX wieku. Publikacja zawiera kilkaset fotografii, skanów dokumentów i zdjęć artefaktów ilustrujących koleje losu jej bohatera, a także przedstawiających towarzyszy broni Szymańskiego oraz osoby, z którymi zetknął się podczas swojego życia.

źródło: materiały wydawcy

Brewing_W cieniu Auschwitz
Historia Polski, Najnowsze publikacje Instytutu Zachodniego,

W cieniu Auschwitz. Niemieckie masakry polskiej lu(...)

  • Autor:  Daniel Brewing
  • Wydawca:  Instytut Zachodni, Poznań 2019
  • Tłumaczenie:  Roman Dziergwa
  • Seria:  „Przekłady Instytutu Zachodniego” nr 1
  • ISBN:  978-83-61736-95-0
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  399

W cieniu Auschwitz to pierwsza w zachodniej historiografii monografia analizująca niemieckie masakry polskiej ludności cywilnej w okresie okupacji 1939-1945. Daniel Brewing, przedstawiciel młodego pokolenia historyków niemieckich, rozprawia się ze stereotypem pomijającym polską ludność cywilną wśród ofiar II wojny światowej. Na podstawie archiwalnych źródeł niemieckich i polskich, protokołów z powojennych przesłuchań sprawców oraz relacji tych, którzy ocaleli z hitlerowskich „pacyfikacji”, autor szczegółowo i w nowatorskiej formie przedstawia okoliczności, w jakich na terenie okupowanej Polski dochodziło do tego szczególnego rodzaju zbrodni wojennych.

Daniel Brewing zwraca uwagę na  motywy sprawców i późniejsze próby usprawiedliwiania tych czynów. Dodatkowym walorem książki jest rozdział przedstawiający niepowodzenia zachodnioniemieckiego wymiaru sprawiedliwości w zakresie karania sprawców zbrodni.

Publikacja jest dostępna również w wersji oryginalnej: Im Schatten von Auschwitz. Deutsche Massaker an polnischen Zivilisten 1939-1945 (Darmstadt 2016).

Niecenzurowane
Historia Polski, Książki,

Niecenzurowane. Z dziejów drugiego obiegu wydawni(...)

  • Autor:  Cecylia Kuta
  • Wydawca:  Instytut Pamięci Narodowej, Kraków 2019
  • ISBN:  978-83-8098-580-3
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  799, [1] s., [56] s. tablic

Literatura drugiego obiegu, łamiąca monopol informacyjny komunistów w PRL, odgrywała ważną rolę w walce o zachowanie tożsamości narodowej Polaków. W latach 1976-1990 niezależne oficyny wydawnicze upowszechniały wiedzę o przemilczanych wydarzeniach z dziejów Polski, a także udostępniały zakazane przez cenzurę dzieła światowej klasyki oraz literaturę emigracyjną.

Cecylia Kuta w książce Niecenzurowane zajęła się historią drugiego obiegu wydawniczego w Krakowie, który do 1990 roku był jednym z ważniejszych ośrodków niezależnego edytorstwa. Opierając się m.in. na szerokiej kwerendzie archiwalnej, dokonanej głównie w archiwach poszczególnych oddziałów Instytutu Pamięci Narodowej, autorka zestawiła najważniejsze dane dotyczące publikowanych poza cenzurą pism i książek, podziemnych oficyn wydawniczych oraz stosowanych technik druku i kolportażu. W publikacji znalazły się także informacje na temat zwalczania drugiego obiegu w Krakowie przez aparat represji PRL. Pracę uzupełniają unikatowe fotografie pochodzące ze zbiorów IPN.

Stanisław_Taczak
Historia Polski, Historia powszechna, Książki,

Generał Stanisław Taczak 1874-1960 / Bogusław P(...)

  • Autorzy:  Bogusław Polak,  Michał Polak
  • Wydawca:  Instytut Pamięci Narodowej, Poznań – Warszawa 2019
  • ISBN:  978-83-8098-606-0
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  350

Album  Generał Stanisław Taczak 1874-1960  przybliża postać pierwszego dowódcy Powstania Wielkopolskiego 1918-1919. Autorzy publikacji w rozdziale biograficznym ukazali całe życie urodzonego w wielkopolskim Mieszkowie Stanisława Taczaka: jego edukację i drogę do armii, udział w Powstaniu i wojnie polsko-bolszewickiej 1919-1920, służbę wojskową do 1930 roku, losy podczas II wojny światowej, działalność społeczną oraz wysiłki podejmowane na rzecz zachowania pamięci o Powstaniu Wielkopolskim.

Książka ukazuje także bliskich generała i ich losy oraz przedstawia różne starania o upamiętnienie Stanisława Taczaka, w tym sprowadzenie jego prochów do Poznania w 1988 roku. Część albumowa zawiera wiele niepublikowanych dotąd zdjęć i dokumentów pochodzących ze zbiorów rodzinnych, ponadto zgromadzonych przez muzea, archiwa oraz prywatnych kolekcjonerów.

Nowsze
Starsze