Browsing Category

Historia Polski

Wielkopolanie 44
Historia Polski, Książki,

Wielkopolanie ’44. Jak mieszkańcy Wielkopol(...)

  • Autor:  Agnieszka  Cubała
  • Wydawca:  Dom  Wydawniczy  Rebis,  Poznań  2022
  • ISBN:  978-83-8188-547-8
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  421

Podczas II wojny światowej wielu mieszkańców Kraju Warty, którzy zostali wysiedleni lub zmuszeni do ucieczki, przedostało się do stolicy, gdzie włączali się w działalność konspiracyjną, a w 1944 roku stanęli do walki w Godzinie „W”.

Agnieszka Cubała w swojej książce zebrała informacje o Wielkopolanach – uczestnikach powstania warszawskiego (w tym o Edwardzie Serwańskim, po II wojnie światowej związanym z Instytutem Zachodnim). Obszerny aneks publikacji zawiera alfabetycznie uszeregowane krótkie biogramy 1041 mieszkańców Wielkopolski, którzy zaangażowali się w ten narodowy zryw.

Zamęt
Historia Niemiec, Historia Polski,

Zamęt. Czas powojnia w Stargardzie i okolicznych (...)

  • Autor:  Jolanta  Aniszewska
  • Wydawcy:  Muzeum  Archeologiczno-Historyczne  w  Stargardzie,  Bogucki  Wydawnictwo  Naukowe,  Poznań  2022
  • ISBN:  Cz. 1: 978-83-7986-434-8 ; 978-83-61456-78-0 ; Cz. 2: 978-83-7986-435-5 ; 978-83-61456-82-7
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  335 + 599

Zamęt  to opowieść o Stargardzie i pobliskich wsiach oraz miasteczkach, a także o zmianach zachodzących w latach 1933-1947. Część pierwsza opisuje przedwojenne niemieckie miasto, które dało się uwieść Hitlerowi i jego losy podczas ostatnich miesięcy wojny. Drugi tom ukazuje trudny czas powojnia, z bezprecedensową w swej skali wymianą ludności oraz proces budowania nowej społeczności.

Autorka wykorzystała liczne źródła odnalezione w kilkudziesięciu instytucjach, w tym w rosyjskich archiwach, a także w zasobach prywatnych. Zebrane w książce opowieści mieszkańców przeplatają się z dokumentami i fotografiami, pozwalając lepiej poznać dzieje miasta i jego obywateli.

Pohl N Verbrechen
Historia Niemiec, Historia Polski, Historia powszechna,

Nationalsozialistische Verbrechen 1939-1945

  • Autor:  Dieter  Pohl
  • Wydawca:  Klett-Cotta,  Stuttgart  2022
  • Seria:  „Handbuch der deutschen Geschichte – Gebhardt”,  Bd. 20
  • ISBN:  978-3-608-60020-9
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  LIII, [1], 406, [1]

Dieter Pohl przedstawia dzieje II wojny światowej, skupiając się szczególnie na polityce okupacyjnej i eksterminacyjnej nazistowskich Niemiec. W publikacji wydanej w serii „Handbuch der deutschen Geschichte – Gebhardt” niemiecki historyk kompleksowo ukazuje zbrodnie narodowego socjalizmu, które miały miejsce na terenach zajmowanych przez III Rzeszę.

Autor Nationalsozialistische Verbrechen 1939-1945  stara się wyśledzić źródła tych zbrodni, przyglądając się prześladowaniom, jakie jeszcze przed wybuchem wojny dotykały różne grupy społeczne i narodowościowe w Niemczech. Według Pohla świadomość wydarzeń z lat wojny nabiera dziś fundamentalnego znaczenia dla zachodniej kultury pamięci.

Davies Mała Europa
Historia Polski, Historia powszechna,

Mała Europa. Szkice polskie

  • Autor:  Norman  Davies
  • Tłumacz: Bartłomiej Pietrzyk
  • Wydawca:  Znak Horyzont,  Kraków  2022
  • ISBN:  978-83-240-8775-4
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  377, [1]

Mała Europa. Szkice polskie  jest opowieścią o burzliwych dziejach Polski. Posługując się formą eseju, wywiadu, a także anegdotą, Norman Davies ukazuje czasy wojen, konfliktów, rozbiorów, wzlotów i upadków aż po lata współczesne. Skupiający się na sytuacji polskiej na arenie międzynarodowej brytyjski historyk zauważa, że dzieje Polski mogą być drogowskazem dla Europy w czasach kryzysu.

Gedachtnis
Aktualności, Historia Niemiec, Historia Polski,

Gedächtnistopografien in Grenzräumen. Das Pommer(...)

  • Redakcja:  Miłosława  Borzyszkowska-Szewczyk,  Gertrude  Cepl-Kaufmann,  Jasmin  Grande,  Eliza  Szymańska
  • Wydawca:  fibre,  Osnabrück  2022
  • Seria:  „Einzelveröffentlichungen  des  Deutschen  Historischen  Instituts  Warschau”,  Bd. 44
  • ISBN:  978-3-944870-78-6
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  393

Obszary przygraniczne charakteryzują się współistnieniem, współzależnością, ale też konfrontacją, stanowiąc przykład, jak ludzkie współistnienie może być ponadnarodowe i międzykulturowe.

W publikacji Gedächtnistopografien in Grenzräumen  dwudziestu autorów przygląda się wybranym regionom przygranicznym, koncentrując się na doniesieniach literaturoznawczych oraz kulturoznawczych dotyczących Gdańska, regionu Pomorza, a także Nadrenii. Badacze analizują porównawczo i w sposób interdyscyplinarny zjawiska kulturowe zachodzące na obszarach granicznych, sięgając do pamięci indywidualnej i zbiorowej.

Kościoły Żary
Historia Polski, Książki,

Kościoły i ich wyposażenie na terenie miasta or(...)

  • Autorzy:  Anna  Polak,  Paweł  Karp
  • Wydawca:  Muzeum  Pogranicza  Śląsko-Łużyckiego,  Żary  2022
  • ISBN:  978-83-951920-4-3
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  115

Publikacja wydana przez Muzeum Pogranicza Śląsko-Łużyckiego w Żarach włącza się w nurt badań nad dziedzictwem kulturowym ziem przyłączonych do Polski po 1945 roku. Na potrzeby realizowanego projektu autorzy wykonali badania terenowe, dokumentując obecny stan i straty poniesione w wyposażeniu świątyń na terenie miasta i gminy Żary.

Anna Polak i Paweł Karp pokrótce przybliżają proces włączania Żar i okolic do Polski po II wojnie światowej, a następnie ukazują wybrane obiekty sakralne, począwszy od tych, które utraciły swoje wyposażenie. Odrębne miejsce poświęcono świątyniom obecnie nieistniejącym lub pozostającym w stanie ruiny. Całość wzbogaca obszerny materiał fotograficzny, obejmujący zarówno zdjęcia archiwalne – m. in. ze zbiorów Instytutu Zachodniego –  jak i wykonane współcześnie przez autorów.

Making Justice
Historia Niemiec, Historia Polski, Historia powszechna,

Making justice visible. War crimes trials, media a(...)

  • Redakcja:  Ruth  Leiserowitz,  Gintarė  Malinauskaitė,  Hektoras  Vitkus
  • Wydawca:  Fibre Verlag,  Osnabrück  2022
  • Seria:  „Einzelveröffentlichungen des Deutschen Historischen Instituts Warschau”,  Bd. 45
  • ISBN:  978-3-944870-80-9
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  352

W jakim stopniu media kształtowały postrzeganie procesów hitlerowskich zbrodniarzy wojennych? Jakie wspomnienia z przeszłości zostały uwypuklone, a jakie wykluczone dzięki przekazom medialnym? Książka Making justice visible  ukazuje złożoną historię procesów po II wojnie światowej, analizując wzajemne relacje między prawem, mediami i pamięcią.

Autorzy omawiają, jak media przedstawiały wybrane procesy zbrodniarzy wojennych w Polsce, Związku Radzieckim, Jugosławii oraz Niemczech Wschodnich i Zachodnich. Koncentrując się na tych procesach jako wydarzeniach medialnych, badacze pokazują, w jaki sposób media relacjonowały je szerszej publiczności i tłumaczyły zasady prawne systemów sądowniczych.

Gryf młot
Historia Niemiec, Historia Polski,

Gryf, młot i cyrkiel. Szczecin w polityce władz (...)

  • Autor:  Filip  Gańczak
  • Wydawca:  Instytut  Pamięci  Narodowej  –  Oddział w Szczecinie,  Szczecin  2022
  • Seria:  „Świat  Wobec  Szczecina”
  • ISBN:  978-83-8229-467-5
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  206

Młot i cyrkiel to elementy godła państwowego Niemieckiej Republiki Demokratycznej. W herbie Szczecina widnieje głowa gryfa. Choć to miasto leży niespełna 150 km od Berlina, po II wojnie światowej przypadło Polsce – 5 lipca 1945 roku administracja w Szczecinie definitywnie przeszła w polskie ręce. Niemieccy komuniści byli początkowo rozczarowani utratą miasta, w którym wiosną i wczesnym latem 1945 r. tworzyli zręby administracji. Później jednak socjalistyczna NRD deklarowała nienaruszalność swej granicy z Polską.

Celem publikacji Gryf, młot i cyrkiel, której autor wykorzystał źródła pochodzące z archiwów niemieckich wytworzone przez władze państwowe i partyjne NRD,  jest analiza postrzegania Szczecina przez władze Niemieckiej Republiki Demokratycznej. Filip Gańczak ukazuje badany problem w trzech przełomowych okresach w dziejach Polski: w Grudniu 1970, podczas rewolucji Solidarności i w stanie wojennym (1980-1983) oraz w czasie transformacji ustrojowej 1989-1990.

30 Jahre
Aktualności, Historia Niemiec, Historia Polski, Stosunki międzynarodowe,

Von der Versöhnung zur Alltäglichkeit? 30 Jahre (...)

  • Redakcja:  Martin  Dahl,  Magdalena  Lemańczyk,  Peter  Oliver  Loew,  Agnieszka  Łada-Konefał
  • Wydawca:  Harrassowitz  Verlag,  Wiesbaden  2022
  • Seria:  „Veröffentlichungen  des  Deutschen  Polen-Instituts  Darmstadt”,  Bd. 39
  • ISBN:  978-3-447-11902-3
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  VIII, 348

Ponad trzy dekady temu Rzeczpospolita Polska i Republika Federalna Niemiec podpisały Traktat o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy. Jak dziś układają się stosunki między obydwoma krajami? Zebrani w 2021 roku na konferencji naukowej badacze z Polski i Niemiec analizowali to zagadnienie na różnych płaszczyznach: gospodarki, współpracy przygranicznej, społeczeństwa obywatelskiego, historii, kultury pamięci, polityki bezpieczeństwa i spraw mniejszości.

Teksty wygłoszone na  międzynarodowej konferencji wydano w tomie Von der Versöhnung zur Alltäglichkeit? 30 Jahre deutsch-polnische Nachbarschaft. W podsumowaniu antologii redaktorzy sugerują, że wzajemne stosunki muszą być stale kultywowane, rozszerzane i pogłębiane, gdyż leży to w interesie obu krajów.

Ukazała się też polska wersja publikacji: Od pojednania do codzienności? 30 lat polsko-niemieckiego sąsiedztwa (tłum. Monika Rodkiewicz, Warszawa-Darmstadt 2022).

Region czy regiony
Historia Polski, Książki,

Region czy regiony? Ziemie Zachodnie i Północne,(...)

  • Redakcja  naukowa:  Wojciech  Kucharski,  Adam  Makowski,  Andrzej  Sakson,  Brygida  Solga,  Grzegorz  Strauchold,  Ryszard  Tomkiewicz
  • Wydawca:  Ośrodek  „Pamięć  i  Przyszłość”,  Wrocław  2022
  • ISBN:  978-83-963893-9-8
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  717, [2]

Ziemie Zachodnie i Północne wiąże wewnętrznie jedno z najbardziej kluczowych wydarzeń dziejowych, jakim była II wojna światowa. W jej wyniku dokonały się znaczące procesy, których następstwa trwają do dzisiaj: zmiana przynależności państwowej tych terenów, niemal całkowita wymiana ludności, zmiana struktury etnicznej i wyznaniowej, a zatem również zmiana języka, kodów kulturowych oraz strategii politycznych. Przerwana została wówczas ciągłość pamięci. Pozostał krajobraz przyrodniczy i kulturowy, dziedzictwo nierzadko sięgające korzeniami średniowiecza, a także, mimo zniszczeń, dość duży potencjał gospodarczy.

Publikacja nie daje ostatecznej odpowiedzi na tytułowe pytanie: Region czy regiony. Jest to raczej próba zmierzenia się z tym zagadnieniem przez 37 autorów reprezentujących różne ośrodki badawcze, w tym Instytut Zachodni. Celem jest dostarczenie różnorodnych danych, także statystycznych, do analizy wskazanego problemu i przedstawienie możliwych odpowiedzi.

Nowsze
Starsze