Browsing Category

Historia Polski

Hoffmann Alles
Historia Niemiec, Historia Polski,

Alles, was wir nicht erinnern. Zu Fuß auf dem Flu(...)

  • Autor:  Christiane  Hoffmann
  • Wydawca:  Verlag  C.H. Beck,  München  2022
  • ISBN:  978-3-406-78493-4
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  274, [5]

22 stycznia 2020 roku Christiane Hoffmann wyruszyła ze wsi Różyna na Dolnym Śląsku. Zamierzała przebyć pieszo drogę, którą odbył jako dziecko jej ojciec, uciekając przed Armią Czerwoną zimą 1945 roku. W drodze Hoffmann prowadziła rozmowy z napotkanymi ludźmi.

Po przebyciu zaplanowanej 550-kilometrowej trasy na zachód Christiane Hoffmann podzieliła się swoimi przemyśleniami w publikacji Alles, was wir nicht erinnern. Napisana przez niemiecką publicystkę książka nie tylko przedstawia dzieje jej rodziny na tle historii, ale także przytacza relacje naocznych świadków wydarzeń wojennych oraz ludzi spotkanych przez autorkę, obrazując nieszczęścia spowodowane przez wojnę.

Słupsk
Historia Polski, Książki,

Słupsk i ziemia słupska od średniowiecza do wsp(...)

  • Redakcja:  Wojciech  Skóra,  Agnieszka  Teterycz-Puzio
  • Wydawca:  Wydawnictwo  Naukowe  Akademii  Pomorskiej  w  Słupsku,  Słupsk  2021
  • ISBN:  978-83-7467-343-3
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  473

Słupsk (Stolp) z 1944 r. i Słupsk obecny to dwa całkowicie odmienne miasta. Wymiana ludności objęła niemal 100%, zaś przekształcenia urbanistyczne nieodwracalnie zmieniły charakter miejscowości.

W  monografii  Słupsk i ziemia słupska  – na okładce której zamieszczono czarno-białe zdjęcie ze zbiorów Instytutu Zachodniego – w 20 tekstach poruszono zróżnicowane tematy poświęcone ziemi słupskiej od średniowiecza do współczesności. Szczególnie uwypuklone zostały powojenne losy miasta i powiatu. Zebrane artykuły są próbą utrwalenia przeszłości w czasach dynamicznych przemian, odzwierciedlając stan badań nad przeszłością regionu.

1989 Jesień
Historia Polski, Historia powszechna,

1989. Jesień Narodów

  • Autorzy:  Adam  Burakowski,  Aleksander  Gubrynowicz,  Paweł  Ukielski
  • Wydawca:  Państwowy  Instytut  Wydawniczy,  Warszawa  2021
  • ISBN:  978-83-8196-327-5
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  695 s., [40] s. tablic

W 1989 roku na oczach zdumionego świata zawalił się system komunistyczny. Od rozpoczęcia rokowań Okrągłego Stołu w Polsce w lutym 1989 r. Europa Środkowo-Wschodnia przeszła przez burzliwy proces wyzwalania się spod reżimu komunistycznego.

Główne wydarzenia analizowane przez autorów książki miały miejsce jesienią 1989 r. Uczestniczyły w nich narody wybijające się na niepodległość po latach zniewolenia. Rozważania dotyczące każdego z omawianych państw: Polski, Czechosłowacji, Węgier, Bułgarii, Rumunii i NRD – zostały podzielone na trzy części, prezentujące ostatnie lata komunizmu, bezpośredni proces upadku reżimu oraz efekty tego procesu z perspektywy 30 lat.

Plunderung Polen
Historia Niemiec, Historia Polski,

Die Plünderung Polens. Die Reichsfinanzverwaltung(...)

  • Autor:  Ramona  Bräu
  • Wydawca:  De  Gruyter  Oldenbourg,  Berlin  2022
  • Seria:  „Das  Reichsfinanzministerium  im  Nationalsozialismus”,  Bd. 4
  • ISBN:  978-3-11-071793-8
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  484, [1]

Publikacja Die Plünderung Polens  ukazuje, jak niemiecka nazistowska administracja finansowa działająca w okupowanej Polsce pomagała systematycznie plądrować podbity kraj. Badania podjęte przez Ramonę Bräu w ramach projektu finansowanego przez Federalne Ministerstwo Finansów dowodzą, że pozornie nieszkodliwi biurokraci byli mocno zaangażowani w okupację i wojnę, umożliwiając rządy terroru III Rzeszy.

Niemieccy urzędnicy podatkowi i celni dokonywali masowych wywłaszczeń, kradnąc majątek państwa polskiego i obywateli polskich na ogromną skalę. Po II wojnie światowej nie ponieśli za to odpowiedzialności – jak wynika z przeprowadzonych badań, w administracji finansowej Niemiec istniał wysoki poziom ciągłości kadrowej przed i po 1945 roku.

Wyższy Sąd Krajowy
Historia Polski, Najnowsze publikacje Instytutu Zachodniego,

Wyższy Sąd Krajowy w Poznaniu 1939-1945. Zarys d(...)

  • Autor:  Bogumił  Rudawski
  • Tłumaczenie dokumentów:  Elżbieta Marszałek
  • Wydawca:  Instytut  Zachodni,  Poznań  2022
  • Seria:  „Documenta Occupationis”,  t. XVIII
  • ISBN:  978-83-66412-37-8
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  514

Wyższy Sąd Krajowy w Poznaniu był najważniejszym sądem powszechnym w Kraju Warty i jedną z głównych instytucji niemieckiego terroru. Pod pozorem czynności prawnych zwalczał on bezwzględnie wrogów III Rzeszy.

Przed sądem odbywały się przede wszystkim rozprawy dotyczące przygotowywania zdrady stanu. Były to sprawy polityczne wymierzone w Polaków, którzy przynależeli do organizacji konspiracyjnych. Drugim ważnym polem orzeczniczej działalności sądu były sprawy o defetyzm, którego dopuszczali się Niemcy. Przed Wyższym Sądem Krajowym stanęło ogółem blisko 1700 osób. 472 oskarżonych skazano na karę śmierci.

Publikacja Wyższy Sąd Krajowy w Poznaniu 1939-1945  wydana przez Instytut Zachodni zawiera m. in. wybór wyroków wydanych przez sąd, a także obszerny aneks z wykazem przeprowadzonych rozpraw oraz alfabetycznym spisem osądzonych osób.

Wydarzenia bydgoskie
Historia Niemiec, Historia Polski,

Wydarzenia bydgoskie 1939 roku

  • Redaktor:  Bogusław  Kopka
  • Wydawca:  Instytut  De  Republica,  Warszawa  2022
  • Seria:  „Monografie  Instytutu  De  Republica.  Historia”  nr 1
  • ISBN:  978-83-67253-03-1
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  221, [1] strona, [1] karta tablic

W pierwszych miesiącach II wojny światowej Bydgoszcz i Pomorze stały się poligonem doświadczalnym dla ludobójczych działań wojskowych i policyjnych formacji III Rzeszy. W dokonanej wówczas przez hitlerowców zbrodni pomorskiej zginęło co najmniej 30 tys. osób.

Monografia Wydarzenia bydgoskie 1939 roku  powstała jako pokłosie konferencji naukowej zorganizowanej przez Instytut De Republica 3 września 2021 roku, w rocznicę krwawej niedzieli w Bydgoszczy. Publikacja zawiera referaty wygłoszone przez badaczy reprezentujących różne ośrodki naukowe, a także plansze z wystawy oraz fotoreportaż z konferencji, której celem było upamiętnienie tragicznych wydarzeń, określanych przez propagandę wojenną III Rzeszy jako Bromberger Blutsonntag.

Niemiecki zbrodniarz
Historia Polski, Książki,

Niemiecki zbrodniarz przed polskim sądem. Krakows(...)

  • Autor:  Joanna  Lubecka
  • Wydawca:  Ośrodek  Myśli  Politycznej ; Instytut  Pamięci  Narodowej,  Kraków  2021
  • Seria:  „Studia i Analizy”,  t. 37
  • ISBN:  978-83-66112-46-9 ; 978-83-8229-303-6
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  392

Joanna Lubecka przedstawia krakowskie procesy przed Najwyższym Trybunałem Narodowym, w których po II wojnie światowej sądzono niemieckich zbrodniarzy wojennych. Autorka ukazuje atmosferę panującą  wokół procesów oraz dylematy prawne, z którymi konfrontowani byli polscy prawnicy.

Publikacja przybliża także sylwetki niemieckich oskarżonych oraz kładzie nacisk na zasługi polskich prawników w kwestii uznania działań okupantów za konsekwentnie realizowany plan eksterminacji narodu polskiego.

Wywiad II RP
Historia Polski, Książki,

Wywiad i kontrwywiad II Rzeczpospolitej w walce o (...)

  • Redakcja  naukowa:  Michał  Polak
  • Wydawca:  Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego; Centralny Ośrodek Szkolenia i Edukacji im. gen. dyw. Stefana Roweckiego „Grota”,  Warszawa, Wiązowna  2021
  • ISBN:  978-83-956907-8-5
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  342

Publikacja ukazuje, w jak niesprzyjających uwarunkowaniach zewnętrznych i wewnętrznych działały nowo powstałe polskie służby wywiadowcze i kontrwywiadowcze oraz formacje graniczne. Źródłem największych trudności były poważne problemy organizacyjno-kadrowe i mocno niestabilna sytuacja polityczna, kształtowana w dużej mierze przez wydarzenia wojny polsko-bolszewickiej.

Autorzy tekstów omawiają szeroki wachlarz zagadnień i tematów: rozwój struktur terenowych polskiego wywiadu i kontrwywiadu wojskowego, początki funkcjonowania służby kontrwywiadowczej i informacyjnej pierwszych formacji granicznych II RP, wywiadowcze przygotowanie ówczesnych operacji  Wojska Polskiego oraz działania Wywiadu Francuskiej Misji Wojskowej w Polsce. W kilku rozdziałach badacze poruszają wątki biograficzne – przedstawiona została m. in. działalność w służbie wywiadu i kontrwywiadu podpułkowników Maksymiliana Ciężkiego i Edmunda Charaszkiewicza, byłych powstańców wielkopolskich.

Gauleiter
Historia Niemiec, Historia Polski, Najnowsze publikacje Instytutu Zachodniego,

Gauleiter Prus Wschodnich. Erich Koch – biog(...)

  • Autor:  Ralf  Meindl
  • Tłumaczenie:  Joanna  Black-Meindl
  • Wydawcy:  Instytut Zachodni,  Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego,  Poznań, Olsztyn  2022
  • Seria:  „Przekłady Instytutu Zachodniego”,  nr 4
  • ISBN:  978-83-66412-30-9 ; 978-83-960760-9-0
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  419

Postać osławionego gauleitera Prus Wschodnich Ericha Kocha (1896-1986), zbrodniarza wojennego skazanego w Polsce na karę śmierci (wyrok nie został wykonany), jednego z najważniejszych nazistowskich przywódców, do dziś wzbudza duże zainteresowanie. W czasie II wojny światowej podległe mu terytoria rozciągały się od Morza Bałtyckiego do Morza Czarnego. Zarządzał nimi stosując politykę eksterminacji i masowego terroru, która pochłonęła miliony ofiar.

Naukowa biografia tego nazistowskiego prominenta przybliża osobę i przede wszystkim karierę Kocha w strukturach nazistowskiej Rzeszy. Na podstawie gruntownych badań archiwalnych autor w swej rozprawie doktorskiej, będącej podstawą tej książki, po raz pierwszy w historiografii ukazał w tak pełny sposób rolę Ericha Kocha, jego działalność, a także zaangażowanie w zbrodnie wojenne. Biografia Kocha jest jednocześnie historią NSDAP, rządów Hitlera, ważnym fragmentem historii Prus Wschodnich oraz polityki okupacyjnej w Polsce i Ukrainie.

Rok 1919
Historia Polski, Książki,

Rok 1919 na Górnym Śląsku. Czas eskalacji konfl(...)

  • Redakcja:  Krzysztof  Gwóźdź,  Sebastian  Rosenbaum
  • Wydawca:  Muzeum  w  Tarnowskich  Górach,  Instytut  Pamięci  Narodowej,  Warszawa – Katowice, Tarnowskie  Góry  2021
  • ISBN:  978-83-948771-9-4 ; 978-83-8229-344-9
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  447

Na tom pokonferencyjny  Rok 1919 na Górnym Śląsku  składa się 18 tekstów zawierających m. in. próby syntezy sytuacji politycznej, społecznej i gospodarczej w regionie. Autorzy artykułów, czynni w rozmaitych instytucjach województw śląskiego i opolskiego – muzeach, archiwach, uniwersytetach, Instytucie Śląskim i Instytucie Pamięci Narodowej – ukazują też wydarzenia w perspektywie lokalnej oraz w odniesieniu do wybranych problemów, m. in. szkolnictwa, spraw kościelnych i funkcjonowania granicy. Całość zamyka prezentacja ikonografii i artefaktów dotyczących roku 1919, znajdujących się w Muzeum Czynu Powstańczego w Górze św. Anny.