Browsing Category

Historia Polski

Słupsk
Historia Polski, Książki,

Słupsk i ziemia słupska od średniowiecza do wsp(...)

  • Redakcja:  Wojciech  Skóra,  Agnieszka  Teterycz-Puzio
  • Wydawca:  Wydawnictwo  Naukowe  Akademii  Pomorskiej  w  Słupsku,  Słupsk  2021
  • ISBN:  978-83-7467-343-3
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  473

Słupsk (Stolp) z 1944 r. i Słupsk obecny to dwa całkowicie odmienne miasta. Wymiana ludności objęła niemal 100%, zaś przekształcenia urbanistyczne nieodwracalnie zmieniły charakter miejscowości.

W  monografii  Słupsk i ziemia słupska  – na okładce której zamieszczono czarno-białe zdjęcie ze zbiorów Instytutu Zachodniego – w 20 tekstach poruszono zróżnicowane tematy poświęcone ziemi słupskiej od średniowiecza do współczesności. Szczególnie uwypuklone zostały powojenne losy miasta i powiatu. Zebrane artykuły są próbą utrwalenia przeszłości w czasach dynamicznych przemian, odzwierciedlając stan badań nad przeszłością regionu.

1989 Jesień
Historia Polski, Historia powszechna,

1989. Jesień Narodów

  • Autorzy:  Adam  Burakowski,  Aleksander  Gubrynowicz,  Paweł  Ukielski
  • Wydawca:  Państwowy  Instytut  Wydawniczy,  Warszawa  2021
  • ISBN:  978-83-8196-327-5
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  695 s., [40] s. tablic

W 1989 roku na oczach zdumionego świata zawalił się system komunistyczny. Od rozpoczęcia rokowań Okrągłego Stołu w Polsce w lutym 1989 r. Europa Środkowo-Wschodnia przeszła przez burzliwy proces wyzwalania się spod reżimu komunistycznego.

Główne wydarzenia analizowane przez autorów książki miały miejsce jesienią 1989 r. Uczestniczyły w nich narody wybijające się na niepodległość po latach zniewolenia. Rozważania dotyczące każdego z omawianych państw: Polski, Czechosłowacji, Węgier, Bułgarii, Rumunii i NRD – zostały podzielone na trzy części, prezentujące ostatnie lata komunizmu, bezpośredni proces upadku reżimu oraz efekty tego procesu z perspektywy 30 lat.

Plunderung Polen
Historia Niemiec, Historia Polski,

Die Plünderung Polens. Die Reichsfinanzverwaltung(...)

  • Autor:  Ramona  Bräu
  • Wydawca:  De  Gruyter  Oldenbourg,  Berlin  2022
  • Seria:  „Das  Reichsfinanzministerium  im  Nationalsozialismus”,  Bd. 4
  • ISBN:  978-3-11-071793-8
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  484, [1]

Publikacja Die Plünderung Polens  ukazuje, jak niemiecka nazistowska administracja finansowa działająca w okupowanej Polsce pomagała systematycznie plądrować podbity kraj. Badania podjęte przez Ramonę Bräu w ramach projektu finansowanego przez Federalne Ministerstwo Finansów dowodzą, że pozornie nieszkodliwi biurokraci byli mocno zaangażowani w okupację i wojnę, umożliwiając rządy terroru III Rzeszy.

Niemieccy urzędnicy podatkowi i celni dokonywali masowych wywłaszczeń, kradnąc majątek państwa polskiego i obywateli polskich na ogromną skalę. Po II wojnie światowej nie ponieśli za to odpowiedzialności – jak wynika z przeprowadzonych badań, w administracji finansowej Niemiec istniał wysoki poziom ciągłości kadrowej przed i po 1945 roku.

Wyższy Sąd Krajowy
Historia Polski, Najnowsze publikacje Instytutu Zachodniego,

Wyższy Sąd Krajowy w Poznaniu 1939-1945. Zarys d(...)

  • Autor:  Bogumił  Rudawski
  • Tłumaczenie dokumentów:  Elżbieta Marszałek
  • Wydawca:  Instytut  Zachodni,  Poznań  2022
  • Seria:  „Documenta Occupationis”,  t. XVIII
  • ISBN:  978-83-66412-37-8
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  514

Wyższy Sąd Krajowy w Poznaniu był najważniejszym sądem powszechnym w Kraju Warty i jedną z głównych instytucji niemieckiego terroru. Pod pozorem czynności prawnych zwalczał on bezwzględnie wrogów III Rzeszy.

Przed sądem odbywały się przede wszystkim rozprawy dotyczące przygotowywania zdrady stanu. Były to sprawy polityczne wymierzone w Polaków, którzy przynależeli do organizacji konspiracyjnych. Drugim ważnym polem orzeczniczej działalności sądu były sprawy o defetyzm, którego dopuszczali się Niemcy. Przed Wyższym Sądem Krajowym stanęło ogółem blisko 1700 osób. 472 oskarżonych skazano na karę śmierci.

Publikacja Wyższy Sąd Krajowy w Poznaniu 1939-1945  wydana przez Instytut Zachodni zawiera m. in. wybór wyroków wydanych przez sąd, a także obszerny aneks z wykazem przeprowadzonych rozpraw oraz alfabetycznym spisem osądzonych osób.

Wydarzenia bydgoskie
Historia Niemiec, Historia Polski,

Wydarzenia bydgoskie 1939 roku

  • Redaktor:  Bogusław  Kopka
  • Wydawca:  Instytut  De  Republica,  Warszawa  2022
  • Seria:  „Monografie  Instytutu  De  Republica.  Historia”  nr 1
  • ISBN:  978-83-67253-03-1
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  221, [1] strona, [1] karta tablic

W pierwszych miesiącach II wojny światowej Bydgoszcz i Pomorze stały się poligonem doświadczalnym dla ludobójczych działań wojskowych i policyjnych formacji III Rzeszy. W dokonanej wówczas przez hitlerowców zbrodni pomorskiej zginęło co najmniej 30 tys. osób.

Monografia Wydarzenia bydgoskie 1939 roku  powstała jako pokłosie konferencji naukowej zorganizowanej przez Instytut De Republica 3 września 2021 roku, w rocznicę krwawej niedzieli w Bydgoszczy. Publikacja zawiera referaty wygłoszone przez badaczy reprezentujących różne ośrodki naukowe, a także plansze z wystawy oraz fotoreportaż z konferencji, której celem było upamiętnienie tragicznych wydarzeń, określanych przez propagandę wojenną III Rzeszy jako Bromberger Blutsonntag.

Niemiecki zbrodniarz
Historia Polski, Książki,

Niemiecki zbrodniarz przed polskim sądem. Krakows(...)

  • Autor:  Joanna  Lubecka
  • Wydawca:  Ośrodek  Myśli  Politycznej ; Instytut  Pamięci  Narodowej,  Kraków  2021
  • Seria:  „Studia i Analizy”,  t. 37
  • ISBN:  978-83-66112-46-9 ; 978-83-8229-303-6
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  392

Joanna Lubecka przedstawia krakowskie procesy przed Najwyższym Trybunałem Narodowym, w których po II wojnie światowej sądzono niemieckich zbrodniarzy wojennych. Autorka ukazuje atmosferę panującą  wokół procesów oraz dylematy prawne, z którymi konfrontowani byli polscy prawnicy.

Publikacja przybliża także sylwetki niemieckich oskarżonych oraz kładzie nacisk na zasługi polskich prawników w kwestii uznania działań okupantów za konsekwentnie realizowany plan eksterminacji narodu polskiego.

Wywiad II RP
Historia Polski, Książki,

Wywiad i kontrwywiad II Rzeczpospolitej w walce o (...)

  • Redakcja  naukowa:  Michał  Polak
  • Wydawca:  Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego; Centralny Ośrodek Szkolenia i Edukacji im. gen. dyw. Stefana Roweckiego „Grota”,  Warszawa, Wiązowna  2021
  • ISBN:  978-83-956907-8-5
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  342

Publikacja ukazuje, w jak niesprzyjających uwarunkowaniach zewnętrznych i wewnętrznych działały nowo powstałe polskie służby wywiadowcze i kontrwywiadowcze oraz formacje graniczne. Źródłem największych trudności były poważne problemy organizacyjno-kadrowe i mocno niestabilna sytuacja polityczna, kształtowana w dużej mierze przez wydarzenia wojny polsko-bolszewickiej.

Autorzy tekstów omawiają szeroki wachlarz zagadnień i tematów: rozwój struktur terenowych polskiego wywiadu i kontrwywiadu wojskowego, początki funkcjonowania służby kontrwywiadowczej i informacyjnej pierwszych formacji granicznych II RP, wywiadowcze przygotowanie ówczesnych operacji  Wojska Polskiego oraz działania Wywiadu Francuskiej Misji Wojskowej w Polsce. W kilku rozdziałach badacze poruszają wątki biograficzne – przedstawiona została m. in. działalność w służbie wywiadu i kontrwywiadu podpułkowników Maksymiliana Ciężkiego i Edmunda Charaszkiewicza, byłych powstańców wielkopolskich.

Gauleiter
Historia Niemiec, Historia Polski, Najnowsze publikacje Instytutu Zachodniego,

Gauleiter Prus Wschodnich. Erich Koch – biog(...)

  • Autor:  Ralf  Meindl
  • Tłumaczenie:  Joanna  Black-Meindl
  • Wydawcy:  Instytut Zachodni,  Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego,  Poznań, Olsztyn  2022
  • Seria:  „Przekłady Instytutu Zachodniego”,  nr 4
  • ISBN:  978-83-66412-30-9 ; 978-83-960760-9-0
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  419

Postać osławionego gauleitera Prus Wschodnich Ericha Kocha (1896-1986), zbrodniarza wojennego skazanego w Polsce na karę śmierci (wyrok nie został wykonany), jednego z najważniejszych nazistowskich przywódców, do dziś wzbudza duże zainteresowanie. W czasie II wojny światowej podległe mu terytoria rozciągały się od Morza Bałtyckiego do Morza Czarnego. Zarządzał nimi stosując politykę eksterminacji i masowego terroru, która pochłonęła miliony ofiar.

Naukowa biografia tego nazistowskiego prominenta przybliża osobę i przede wszystkim karierę Kocha w strukturach nazistowskiej Rzeszy. Na podstawie gruntownych badań archiwalnych autor w swej rozprawie doktorskiej, będącej podstawą tej książki, po raz pierwszy w historiografii ukazał w tak pełny sposób rolę Ericha Kocha, jego działalność, a także zaangażowanie w zbrodnie wojenne. Biografia Kocha jest jednocześnie historią NSDAP, rządów Hitlera, ważnym fragmentem historii Prus Wschodnich oraz polityki okupacyjnej w Polsce i Ukrainie.

Rok 1919
Historia Polski, Książki,

Rok 1919 na Górnym Śląsku. Czas eskalacji konfl(...)

  • Redakcja:  Krzysztof  Gwóźdź,  Sebastian  Rosenbaum
  • Wydawca:  Muzeum  w  Tarnowskich  Górach,  Instytut  Pamięci  Narodowej,  Warszawa – Katowice, Tarnowskie  Góry  2021
  • ISBN:  978-83-948771-9-4 ; 978-83-8229-344-9
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  447

Na tom pokonferencyjny  Rok 1919 na Górnym Śląsku  składa się 18 tekstów zawierających m. in. próby syntezy sytuacji politycznej, społecznej i gospodarczej w regionie. Autorzy artykułów, czynni w rozmaitych instytucjach województw śląskiego i opolskiego – muzeach, archiwach, uniwersytetach, Instytucie Śląskim i Instytucie Pamięci Narodowej – ukazują też wydarzenia w perspektywie lokalnej oraz w odniesieniu do wybranych problemów, m. in. szkolnictwa, spraw kościelnych i funkcjonowania granicy. Całość zamyka prezentacja ikonografii i artefaktów dotyczących roku 1919, znajdujących się w Muzeum Czynu Powstańczego w Górze św. Anny.

Obsesja porządku
Historia Niemiec, Historia Polski,

Obsesja porządku. Niemieccy architekci planują w(...)

  • Autor:  Niels  Gutschow
  • Redakcja  naukowa:  Aleksandra  Paradowska,  Annika  Wienert
  • Tłumaczenie:  Małgorzata  Słabicka-Turpeinen
  • Wydawca:  Wydawnictwa  Uniwersytetu  Warszawskiego,  Warszawa  2021
  • ISBN:  978-83-235-5255-0
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  410

Ślady II wojny światowej są do dziś widoczne w przestrzeni polskich miast nie tylko jako pozostałości walk lub wyburzeń, ale również jako efekt niemieckiego planowania przestrzennego. Niemieccy architekci, urbaniści i projektanci wnętrz podczas okupacji proponowali wprowadzenie określonego ładu, który miał przyczynić się do całkowitej germanizacji terenów opanowanych przez III Rzeszę.

Niels Gutschow pokazuje działalność niemieckich planistów i ich obsesję porządku (Ordnungswahn), poddając analizie moralne aspekty ich pracy oraz aktywne zaangażowanie w politykę okupacyjną. Autor przedstawia losy wybranych specjalistów podczas wojny, a także po jej zakończeniu, kiedy wielu z nich otrzymało prominentne stanowiska przy odbudowie niemieckich miast.

Nowsze
Starsze