Browsing Category

Historia Polski

Obsesja porządku
Historia Niemiec, Historia Polski,

Obsesja porządku. Niemieccy architekci planują w(...)

  • Autor:  Niels  Gutschow
  • Redakcja  naukowa:  Aleksandra  Paradowska,  Annika  Wienert
  • Tłumaczenie:  Małgorzata  Słabicka-Turpeinen
  • Wydawca:  Wydawnictwa  Uniwersytetu  Warszawskiego,  Warszawa  2021
  • ISBN:  978-83-235-5255-0
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  410

Ślady II wojny światowej są do dziś widoczne w przestrzeni polskich miast nie tylko jako pozostałości walk lub wyburzeń, ale również jako efekt niemieckiego planowania przestrzennego. Niemieccy architekci, urbaniści i projektanci wnętrz podczas okupacji proponowali wprowadzenie określonego ładu, który miał przyczynić się do całkowitej germanizacji terenów opanowanych przez III Rzeszę.

Niels Gutschow pokazuje działalność niemieckich planistów i ich obsesję porządku (Ordnungswahn), poddając analizie moralne aspekty ich pracy oraz aktywne zaangażowanie w politykę okupacyjną. Autor przedstawia losy wybranych specjalistów podczas wojny, a także po jej zakończeniu, kiedy wielu z nich otrzymało prominentne stanowiska przy odbudowie niemieckich miast.

Na uboczu
Historia Niemiec, Historia Polski,

Na uboczu. Lamsdorf w czasie powstań śląskich i(...)

  • Autor:  Piotr  Stanek
  • Wydawca:  Centralne  Muzeum  Jeńców  Wojennych,  Instytut  Śląski,  Opole  2021
  • ISBN:  978-83-61801-42-9;  978-83-7126-405-4
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  62, [1]

Na uboczu  ukazuje mało znany okres funkcjonowania zespołu poligonowego w Łambinowicach (Lamsdorf). Obszar ten, pierwotnie przeznaczony na bazę treningową śląskich pułków armii pruskiej i cesarskiej, później stał się obozem dla jeńców wojennych z wojen XIX i XX wieku.

W latach 1919-1921 obóz w Łambinowicach pełnił też rolę miejsca odosobnienia dla działaczy śląskich, a także dla cywilów, którzy po podziale Górnego Śląska musieli zdecydować, po której stronie nowej granicy chcą mieszkać.

Hrabina MD
Historia Niemiec, Historia Polski, Prasa niemiecka,

Życie dla innych Niemiec. Hrabina Marion Dönhoff(...)

  • Autor:  Gunter  Hofmann
  • Wydawca:  Wydawnictwo  Nauka  i  Innowacje,  Poznań  2021
  • Seria:  „Studia  Brandtiana.  Translationes”,  vol. 7
  • ISBN:  978-83-65988-56-0
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  465, [1] s., [16] s. tablic

Pochodząca z arystokratycznej rodziny z Prus Wschodnich hrabina Marion Dönhoff  po II wojnie światowej zamieszkała w Hamburgu. Tam przez wiele lat współtworzyła pismo „Die Zeit”. Biografię polityczną hrabiny spisał Gunter Hofmann, który współpracował z nią na łamach pisma.

Dziennikarz „Die Zeit” sięga do lat sprzed 1945 r., jednak główną treścią jego książki są czasy powojenne. Marion Dönhoff jako wybitna publicystka o dużym autorytecie utrzymywała kontakty z politykami i intelektualistami w Niemczech i nie tylko. Postać niemieckiej hrabiny dążącej do przybliżania się Polaków i Niemców ukazana została przez Guntera Hofmanna na tle historii Republiki Federalnej Niemiec, a także dziejów hamburskiego tygodnika i jego ewolucji ideologicznej.

Obóz Soldau
Historia Niemiec, Historia Polski,

Wielofunkcyjny niemiecki obóz Soldau 1939-1945. P(...)

  • Autor:  Radosław  Wiśniewski
  • Wydawcy:  Muzeum  Pogranicza,  Działdowo; Instytut  Północny  im. W. Kętrzyńskiego,  Olsztyn,  2021
  • ISBN:  978-83-958423-3-7 ; 978-83-954536-3-2
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  352

W zajętym w 1939 roku Działdowie hitlerowski okupant utworzył „Wielofunkcyjny niemiecki obóz Soldau”, działający do początku 1945 roku. Miejsce to zostało zdobyte przez Armię Czerwoną, a następnie zmienione w Nakazowo Rozdzielczy Obóz NKWD (styczeń – październik 1945 roku).

Radosław Wiśniewski z Muzeum Pogranicza w Działdowie, opierając się na badaniach źródłowych oraz wynikach prac ekshumacyjnych, przybliża dzieje tego mało znanego niemieckiego nazistowskiego obozu. Autor ukazuje specyfikę tego miejsca, wielofunkcyjny charakter oraz warunki w nim panujące, przedstawia również dalsze funkcjonowanie obozu pod rządami NKWD.

Żołnierze zapomniani
Historia Polski, Książki,

Żołnierze zapomniani. Wojsko Ochotnicze Ziem Zac(...)

  • Autor:  Bolesław  Rejer-Tarłowski
  • Wydawca:  Agencja  Wydawnicza „Torpress”,  Poznań  2021
  • ISBN:  978-83-960689-0-3
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  346

Bolesław Rejer-Tarłowski odtwarza historię powstania i działalności wielkopolskiej konspiracyjnej organizacji wojskowej, utworzonej 8 grudnia 1939 r. po zjednoczeniu pięciu organizacji  działających wcześniej w Poznaniu.

Autor, oficer Września 1939, po ucieczce z transportu jenieckiego podjął działalność konspiracyjną, stając się jednym z pięciu założycieli Wojska Ochotniczego Ziem Zachodnich. Po latach Rejer-Tarłowski sięga nie tylko do własnych wspomnień, ale także do relacji swoich współtowarzyszy oraz do niemieckich dokumentów sądowych. Uczestnik tamtych wydarzeń przypomina różne formy działania członków organizacji liczącej ponad 1500 konspiratorów oraz ukazuje ich dalsze losy: aresztowania, wyroki, egzekucje, przywracając pamięć o tych, którzy zginęli za Ojczyznę.

Kaszebe
Historia Polski, Książki,

Kaszëbë / Tomasz Słomczyński

  • Autor:  Tomasz  Słomczyński
  • Wydawca:  Wydawnictwo  Czarne,  Wołowiec  2021
  • Seria:  „Sulina”
  • ISBN:  978-83-8191-276-1
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  443, [5]

Kaszuby są regionem wyjątkowym, świadomym swej odmienności i mocno zanurzonym w historii. Powtarzane jest tu przez kolejne pokolenia: ni ma Kaszëb bez Pòlonii, a bez Kaszëb Pòlsczi, co brzmi jak pochwała jedności, a zarazem podkreśla odrębność.

Tomasz Słomczyński, który od lat przemierza Pomorze, ukazuje lokalne historie zbierane podczas swoich wędrówek. Spotkania autora z miejscowymi i przyjezdnymi stają się punktem wyjścia do opowieści o złożonej tożsamości Kaszubów, ich burzliwej przeszłości i aktualnych problemach.

Życie codzienne
Dokumentacja prasowa, Historia Polski,

Życie codzienne Polaków w Generalnym Gubernators(...)

  • Autor:  Sebastian  Piątkowski
  • Wydawca:  Instytut  Pileckiego,  Warszawa  2021
  • ISBN:  978-83-66340-50-3
  • Oprawa: twarda
  • Liczba stron:  226

Drobne anonse prasowe przybliżają życie codzienne, ukazując potrzeby i pragnienia zwykłych ludzi. Anonse prasowe z czasów okupacji prezentują dodatkowo inne zjawiska, jak pauperyzacja czy ubóstwo dotykające tak ludność miejscową, jak i wysiedleńców z innych ziem.

Sebastian Piątkowski na podstawie drobnych ogłoszeń zamieszczonych w polskojęzycznej prasie niemieckiej próbuje odpowiedzieć na pytanie, jak z problemami życia codziennego próbowali sobie radzić Polacy wrzuceni w brutalne realia wojny i okupacji.

Powstania śląskie
Historia Polski, Książki,

Powstania śląskie i plebiscyt górnośląski w p(...)

  • Redakcja:  Maciej  Fic,  Mirosław  Węcki
  • Wydawca:  Instytut  Pamięci  Narodowej,  Katowice – Warszawa 2020
  • ISBN:  978-83-8229-043-1
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  207

Powstania śląskie i plebiscyt, niezwykle ważne w tradycji górnośląskiej, były i nadal są wspominane w literaturze i sztuce. Jak wygląda obraz tych wydarzeń prezentowany w przestrzeni publicznej? Czy skłania się w kierunku historii, czy mitu?

Na te pytania próbują odpowiedzieć autorzy reprezentujący różne dyscypliny naukowe: historię, literaturoznawstwo, nauki o kulturze i religii, nauki teologiczne oraz sztuki muzyczne. Badacze ukazują obraz powstań śląskich i plebiscytu górnośląskiego w literaturze, muzyce, kinematografii oraz dawnej prasie.

Cyprian_Fotografie
Historia Polski, Historia powszechna,

Fotografie 1918-1919 / Tadeusz Cyprian

  • Autor:  Tadeusz  Cyprian
  • Opracowanie zdjęć:  Robert  Andre
  • Redakcja:  Monika  Piotrowska
  • Wydawca:  Wydawnictwo  Robert  Andre,  Koło  2021
  • ISBN:  978-83-954879-1-0
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  136

Tadeusz Cyprian, wicedyrektor Instytutu Zachodniego w Poznaniu w latach 1956–1957, był niekwestionowanym autorytetem nie tylko w dziedzinie prawa, ale i fotografii, jako wybitny przedstawiciel krajowego środowiska fotograficznego. Pasję tę wyniósł z domu, a rozwinął po wydostaniu się z obozu jenieckiego i udaniu się do Francji w roli rekruta do polskiej armii. T. Cyprian fotografował życie codzienne żołnierzy przedostających się z Włoch do Francji, a następnie przebywających w obozie szkoleniowym Błękitnej Armii w bretońskim miasteczku Quintin i okolicach oraz w bazie lotniczej Pars-lès-Romilly w pobliżu Paryża.

133 negatywy zdjęć z tego okresu zostały przechowane przez córkę autora. Dzięki temu obecnie mogła powstać publikacja Fotografie 1918-1919  zawierająca dokument nie tylko biograficzny, ale i historyczny – unikatowy fotoreportaż o drodze przebytej przez hallerczyków, o szkoleniach i zwykłej codzienności w Armii Polskiej.

Cyprian_Notatki jeńca
Historia Polski, Historia powszechna, Zasoby archiwalne,

Notatki jeńca 1917-1918 / Tadeusz Cyprian

  • Autor:  Tadeusz  Cyprian
  • Redakcja:  Monika  Piotrowska,  Magdalena  Knapowska
  • Wydawca:  Wydawnictwo  Robert  Andre,  Koło  2021
  • ISBN:  978-83-954879-0-3
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  354

Prawnik Tadeusz Cyprian (1898–1979) w 1945 roku jako przedstawiciel Polski brał udział w procesie głównym zbrodniarzy hitlerowskich w Norymberdze. Jednak już wcześniej,  jako osiemnastolatek tuż po maturze, trafił w sam środek ważnych wydarzeń. Powołany do armii austriackiej, znalazł się na froncie I wojny światowej. Walczył na froncie włoskim, gdzie dostał się do niewoli. W latach 1917–1918 przebywał w obozach jenieckich w Paduli pod Salerno i Santa Maria Capula w pobliżu Neapolu.

Dzienniki Tadeusza Cypriana z tego okresu przechowuje Archiwum Polskiej Akademii Nauk, Oddział w Poznaniu. Sześć niepozornych zeszytów skrywa intrygujący tekst spisywany na bieżąco we włoskich obozach jenieckich. Zapiski młodego żołnierza opublikowane obecnie jako Notatki jeńca 1917-1918 zawierają m. in. nieznany obraz historii tworzenia armii polskiej we Włoszech.

Nowsze
Starsze