Browsing Category

Historia Polski

Kaszëbë / Tomasz Słomczyński

Autor: Tomasz Słomczyński
Wydawca: Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2021
Seria: „Sulina”
ISBN: 978-83-8191-276-1
Oprawa: miękka
Liczba stron: 443, [5]

Kaszuby są regionem wyjątkowym, świadomym swej odmienności i mocno zanurzonym w historii. Powtarzane jest tu przez kolejne pokolenia: ni ma Kaszëb bez Pòlonii, a bez Kaszëb Pòlsczi, co brzmi jak pochwała jedności, a zarazem podkreśla odrębność.

Tomasz Słomczyński, który od lat przemierza Pomorze, ukazuje lokalne historie zbierane podczas swoich wędrówek. Spotkania autora z miejscowymi i przyjezdnymi stają się punktem wyjścia do opowieści o złożonej tożsamości Kaszubów, ich burzliwej przeszłości i aktualnych problemach.

Dokumentacja prasowa, Historia Polski,

Życie codzienne Polaków w Generalnym Gubernators(...)

Autor: Sebastian Piątkowski
Wydawca: Instytut Pileckiego, Warszawa 2021
ISBN: 978-83-66340-50-3
Oprawa: twarda
Liczba stron: 226

Drobne anonse prasowe przybliżają życie codzienne, ukazując potrzeby i pragnienia zwykłych ludzi. Anonse prasowe z czasów okupacji prezentują dodatkowo inne zjawiska, jak pauperyzacja czy ubóstwo dotykające tak ludność miejscową, jak i wysiedleńców z innych ziem.

Sebastian Piątkowski na podstawie drobnych ogłoszeń zamieszczonych w polskojęzycznej prasie niemieckiej próbuje odpowiedzieć na pytanie, jak z problemami życia codziennego próbowali sobie radzić Polacy wrzuceni w brutalne realia wojny i okupacji.

Historia Polski, Książki,

Powstania śląskie i plebiscyt górnośląski w p(...)

Redakcja: Maciej Fic, Mirosław Węcki
Wydawca: Instytut Pamięci Narodowej, Katowice – Warszawa 2020
ISBN: 978-83-8229-043-1
Oprawa: miękka
Liczba stron: 207

Powstania śląskie i plebiscyt, niezwykle ważne w tradycji górnośląskiej, były i nadal są wspominane w literaturze i sztuce. Jak wygląda obraz tych wydarzeń prezentowany w przestrzeni publicznej? Czy skłania się w kierunku historii, czy mitu?

Na te pytania próbują odpowiedzieć autorzy reprezentujący różne dyscypliny naukowe: historię, literaturoznawstwo, nauki o kulturze i religii, nauki teologiczne oraz sztuki muzyczne. Badacze ukazują obraz powstań śląskich i plebiscytu górnośląskiego w literaturze, muzyce, kinematografii oraz dawnej prasie.

Historia Polski, Historia powszechna,

Fotografie 1918-1919 / Tadeusz Cyprian

Autor: Tadeusz Cyprian
Opracowanie zdjęć: Robert Andre
Redakcja: Monika Piotrowska
Wydawca: Wydawnictwo Robert Andre, Koło 2021
ISBN: 978-83-954879-1-0
Oprawa: twarda
Liczba stron: 136

Tadeusz Cyprian, wicedyrektor Instytutu Zachodniego w Poznaniu w latach 1956–1957, był niekwestionowanym autorytetem nie tylko w dziedzinie prawa, ale i fotografii, jako wybitny przedstawiciel krajowego środowiska fotograficznego. Pasję tę wyniósł z domu, a rozwinął po wydostaniu się z obozu jenieckiego i udaniu się do Francji w roli rekruta do polskiej armii. T. Cyprian fotografował życie codzienne żołnierzy przedostających się z Włoch do Francji, a następnie przebywających w obozie szkoleniowym Błękitnej Armii w bretońskim miasteczku Quintin i okolicach oraz w bazie lotniczej Pars-lès-Romilly w pobliżu Paryża.

133 negatywy zdjęć z tego okresu zostały przechowane przez córkę autora. Dzięki temu obecnie mogła powstać publikacja Fotografie 1918-1919 zawierająca dokument nie tylko biograficzny, ale i historyczny – unikatowy fotoreportaż o drodze przebytej przez hallerczyków, o szkoleniach i zwykłej codzienności w Armii Polskiej.

Historia Polski, Historia powszechna, Zasoby archiwalne,

Notatki jeńca 1917-1918 / Tadeusz Cyprian

Autor: Tadeusz Cyprian
Redakcja: Monika Piotrowska, Magdalena Knapowska
Wydawca: Wydawnictwo Robert Andre, Koło 2021
ISBN: 978-83-954879-0-3
Oprawa: twarda
Liczba stron: 354

Prawnik Tadeusz Cyprian (1898–1979) w 1945 roku jako przedstawiciel Polski brał udział w procesie głównym zbrodniarzy hitlerowskich w Norymberdze. Jednak już wcześniej, jako osiemnastolatek tuż po maturze, trafił w sam środek ważnych wydarzeń. Powołany do armii austriackiej, znalazł się na froncie I wojny światowej. Walczył na froncie włoskim, gdzie dostał się do niewoli. W latach 1917–1918 przebywał w obozach jenieckich w Paduli pod Salerno i Santa Maria Capula w pobliżu Neapolu.

Dzienniki Tadeusza Cypriana z tego okresu przechowuje Archiwum Polskiej Akademii Nauk, Oddział w Poznaniu. Sześć niepozornych zeszytów skrywa intrygujący tekst spisywany na bieżąco we włoskich obozach jenieckich. Zapiski młodego żołnierza opublikowane obecnie jako Notatki jeńca 1917-1918 zawierają m. in. nieznany obraz historii tworzenia armii polskiej we Włoszech.

Historia Niemiec, Historia Polski,

Wartheland. Dzieje zbrodni / Adam Pleskaczyński

Autor: Adam Pleskaczyński
Wydawca: Instytut Pamięci Narodowej, Poznań – Warszawa 2021
ISBN: 978-83-8229-225-1
Oprawa: miękka
Liczba stron: 383

Reichsgau Wartheland, okręg administracyjny utworzony przez Niemców z ziem polskich włączonych bezpośrednio do III Rzeszy, był dla okupanta poligonem doświadczalnym narodowego socjalizmu. W tym „wzorcowym okręgu Rzeszy” prowadzona była najbardziej rasistowska i bezwzględna polityka narodowościowa spośród wszystkich obszarów bezpośrednio wcielonych do Niemiec.

Album Wartheland. Dzieje zbrodni ukazuje przebieg niemieckiej okupacji Kraju Warty z perspektywy trzech grup narodowościowych: Niemców, Polaków i Żydów. Około 1000 opublikowanych fotografii pochodzi ze zbiorów ponad 30 instytucji oraz prywatnych kolekcji, m. in. ze zbiorów Instytutu Zachodniego. Opatrzone komentarzami zdjęcia przybliżają wydarzenia nie tylko w Poznaniu i Łodzi, ale także w wielu mniejszych miejscowościach Wielkopolski i ziemi łódzkiej, przedstawiając życie codzienne przedstawicieli trzech narodów w okupacyjnej rzeczywistości.

Historia Niemiec, Historia Polski,

Górnośląskie miasta w XIX i XX wieku. Powstanie(...)

Autor: Bernard Linek
Wydawca: Instytut Śląski, Opole 2020
ISBN: 978-83-7126-367-5
Oprawa: miękka
Liczba stron: 384

Bohaterami wybranych tekstów publikowanych przez Bernarda Linka w ciągu ostatnich 20 lat są mieszkańcy górnośląskich miast, zarówno tych industrialnych, powstałych w XIX wieku, jak i starszych miast lokacyjnych. Przykładowe miasta regionu przejściowego (jak autor chciałby nazywać Górny Śląsk, zamiast używać terminu pogranicze) to Zabrze, Chorzów, Opole i Tarnowskie Góry.

Bernard Linek opisuje zjawiska, w wyniku których w XIX i XX wieku w regionie górnośląskim powstawało nowoczesne społeczeństwo o określonych specyficznych cechach: ze znaczną przewagą robotników, a zarazem osadzone w tradycjonalistycznym systemie wartości.

Aktualności, Historia Polski, Najnowsze publikacje Instytutu Zachodniego,

Z badań nad stosunkiem mieszkańców Ziem Zachodn(...)

Opracowanie: Zbigniew Mazur
Przygotowanie do druku: Maria Wagińska-Marzec
Wydawca: Instytut Zachodni, Poznań 2021
Seria: „Ziemie Zachodnie – Studia i Materiały”, nr 30
ISBN: 978-83-66412-21-7
Oprawa: miękka
Liczba stron: 168 s., [40] s. tablic

Przeprowadzone w latach 1995-1996 rozmowy z przedstawicielami lokalnych elit intelektualnych Ziem Zachodnich i Północnych zaangażowanymi w budowanie powojennej rzeczywistości przyniosły wiele interesujących spostrzeżeń dotyczących zagadnień związanych z wielowarstwową spuścizną historyczną tych regionów. Spotkania te ukazały, jak odmienne było podejście różnych grup społecznych wobec zastanego krajobrazu kulturowego, na co składało się wiele czynników.

Opublikowany obecnie raport, będący efektem prac podjętych w ramach zainicjowanego przez Zbigniewa Mazura interdyscyplinarnego projektu badawczego realizowanego w latach 90. w Instytucie Zachodnim w Poznaniu, pozwala lepiej zrozumieć dylematy, przed jakimi stawała wówczas ludność napływowa, a także lokalne władze oraz osoby, które z racji pełnionych funkcji sprawowały pieczę nad przejętą spuścizną.

Historia Niemiec, Historia Polski,

Westfalacy. Wspomnienia, dzieje datami ujęte, bib(...)

Koncepcja, opracowanie autorskie i redakcja: Jan Papiór
Wydawca: Wydawnictwo „Rys”, Poznań 2020
ISBN: 978-83-66666-11-5
Oprawa: miękka
Liczba stron: 602

Publikacja Westfalacy została przygotowana w 150 rocznicę pierwszych migracji Polaków za chlebem do Westfalii i Nadrenii na zachodzie Niemiec. Emigracja Westfalaków była z zamierzenia czasowa. Chcieli tylko zarobić nieco grosza i wrócić w rodzinne strony. Tymczasem przebywając na obczyźnie tworzyli polskie środowisko kulturowe, pielęgnując mowę i wiarę ojców.

Przybyli do Nadrenii i Westfalii polscy robotnicy z wykształceniem zaledwie elementarnym nie byli przygotowani do pracy kulturowej w organizacjach społecznych. Bazując jednak na mowie ojczystej i wierze katolickiej starali się zachować łączność między sobą. Gromadzili się w towarzystwach polsko-katolickich, kołach śpiewu i na zjazdach śpiewackich, w gniazdach sokolich i innych organizacjach.

Jan Papiór, autor i wydawca opracowania, oddał głos samym Westfalakom, przytaczając ich wspomnienia, a także starał się uchwycić datami dzieje Polonii Westfalsko-Nadreńskiej oraz zebrał bibliografię dotychczasowych publikacji na ten temat.

Aktualności, Historia Polski, Książki,

Wielojęzyczność w przestrzeni publicznej. Ślą(...)

Redakcja naukowa: Monika Choroś, Piotr Pałys
Wydawca: Instytut Śląski, Opole 2020
ISBN: 978-83-7126-359-0
Oprawa: miękka
Liczba stron: 299

Problem wielojęzyczności i związanej z nią wielokulturowości stanowi ważny element historii i współczesności wielu regionów, w tym sąsiadujących ze sobą Śląska i Łużyc. Regiony te położone na styku Polski, Niemiec i Czech były pod względem językowym różnie traktowane przez władze państwowe.

Publikacja pod redakcją Moniki Choroś i Piotra Pałysa zawiera kilkanaście artykułów na temat funkcjonowania różnorodnych aspektów wielojęzyczności w przestrzeni publicznej z perspektywy historycznej, socjologicznej, politologicznej i onomastycznej. Autorzy tekstów najwięcej miejsca poświęcają zjawiskom zachodzącym na Górnym Śląsku, Łużycach i Śląsku Cieszyńskim, ale omawiają też nazewnictwo na Podlasiu i dwujęzyczność serbsko-słowacką w Wojwodinie, przypominając, że temat wielojęzyczności jest wciąż aktualny i niezmiernie ważny dla mieszkańców wielu regionów Europy.

Nowsze

Starsze