Browsing Category

Historia Polski

Sądownictwo
Historia Polski, Niemcoznawstwo,

Sądownictwo niemieckie i jego rola w polityce oku(...)

  • Autor:  Maximilian  Becker
  • Tłumaczenie:  Wieńczysław  Niemirowski
  • Wydawca:  Instytut  Pamięci  Narodowej,  Warszawa  2020
  • ISBN:  978-83-8098-199-7
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  382, [1]

System prawa i sądownictwa w III Rzeszy został ukształtowany w duchu narodowego socjalizmu i „narodowej” filozofii prawa. Niemiecki wymiar sprawiedliwości stał się strukturą nowej rasistowskiej idei „wspólnoty narodowej” oraz instrumentem panowania i ucisku na służbie Hitlera.

Maximilian Becker udowadnia, że taki charakter miało również sądownictwo niemieckie w okupowanej Polsce od końca 1939 roku. Dodatkowo uległo ono radykalizacji wskutek rozporządzeń „wojennego prawa karnego” i zaostrzenia orzecznictwa. Większość ofiar wymiaru sprawiedliwości stanowili Polacy, a zjawiskiem bardzo widocznym było nierówne traktowanie przez sądy Niemców i Polaków.

Autor przedstawia wymiar sprawiedliwości w kontekście historii niemieckiej okupacji. Becker wykazuje, że sądownictwo było ważnym, wręcz nieodzownym elementem niemieckiego panowania na terenach wschodnich podbitych przez III Rzeszę, służącym stabilizacji władzy i germanizacji.

Mały Oświęcim
Historia Polski, Książki,

Mały Oświęcim. Dziecięcy obóz w Łodzi

  • Autorzy:  Jolanta  Sowińska-Gogacz,  Błażej  Torański
  • Wydawca:  Prószyński Media sp.z o.o.,  Warszawa  2020
  • ISBN:  978-83-8169-337-0
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  312 s., 24 s. tablic kolorowych

Od grudnia 1942 r. do stycznia 1945 r. w Łodzi funkcjonował obóz koncentracyjny dla polskich dzieci utworzony przez niemieckiego okupanta – Polen-Jugendverwahrlager der Sicherheitspolizei in Litzmannstadt. W ciągu ponad 2 lat przez obóz ukryty na obszarze łódzkiego getta przeszła nieznana liczba polskich dzieci w wieku od niespełna roku do 16 lat.

Dwoje autorów książki Mały Oświęcim  połączyło wyniki swoich badań. Jolanta Sowińska-Gogacz przeprowadziła ponad 20 rozmów z ostatnimi żyjącymi więźniami ocalałymi z obozu. Błażej Torański przeanalizował kilka tysięcy stron akt procesu wachmanki Genowefy Pohl vel Eugenii Pol. Dzięki ich wspólnej pracy przywrócona została pamięć o istnieniu łódzkiego obozu na Przemysłowej.

Zanik ludu
Historia Niemiec, Historia Polski,

Zanik ludu mazurskiego / Janusz Małłek

  • Autor:  Janusz  Małłek
  • Wydawca:  Oficyna  Retman,  Dąbrówno;  Archiwum  Państwowe,  Olsztyn  2020
  • Seria:  „Moja  Biblioteka  Mazurska”,  nr 34
  • ISBN:  978-83-62552-46-7
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  241, [5]

Wywodzący się z rodziny mazurskiej historyk Janusz Małłek przygotował kompendium wiedzy o historii regionu i ludności mazurskiej. W trzynastu esejach autor ukazał dzieje polskiego osadnictwa na Mazurach, tożsamość regionalną i narodową Mazurów, germanizację i emigrację Mazurów do Niemiec, ruch polski w okresie międzywojennym, skomplikowaną tzw. sprawę mazurską w okresie II wojny światowej oraz powojenne dzieje ludu mazurskiego.

Prezentując dzieje Mazurów J. Małłek odwołał się do wielu różnorodnych źródeł: mazurskich, niemieckich, polskich i rosyjskich. Publikacja zawiera też niepublikowany wcześniej fragment pamiętnika działacza mazurskiego Karola Małłka, ojca autora.

Akcja Wisła
Historia Polski, Historia powszechna, Stosunki międzynarodowe,

Międzynarodowe aspekty akcji „Wisła”

  • Autorzy:  Grzegorz  Motyka,  Tomasz  Stryjek,  Mariusz  Zajączkowski
  • Wydawca:  Instytut  Studiów  Politycznych  PAN,  Warszawa  2020
  • ISBN:  978-83-65972-91-0 
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  604

Operacja „Wisła” z 1947 roku do dziś wzbudza wiele kontrowersji. Autorzy publikacji  Międzynarodowe aspekty akcji „Wisła”  wydanej przez Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk zajęli się międzynarodowym oglądem tamtych wydarzeń w latach czterdziestych XX wieku oraz po 1989 roku.

Poruszone wątki z wcześniejszego z dwóch wymienionych okresów dotyczą stosunku władz ZSRR i Czechosłowacji do akcji „Wisła”, a także obrazu operacji ukazywanego w prasie polskiej i państw ościennych. Pod koniec XX wieku na pierwszy plan wysuwa się kwestia historiografii i polityki historycznej Polski, Ukrainy, Czech i Słowacji oraz ich wpływu na pojednanie polsko-ukraińskie.

Niemiecki materiał_Katyń
Historia Niemiec, Historia Polski, Historia powszechna, Zasoby archiwalne,

Niemiecki urzędowy materiał w sprawie masowego m(...)

  • Redakcja:  Adam  Bosiacki
  • Przekład:   Przemysław  Bentkowski
  • Wydawca:  Instytut  Pamięci  Narodowej,  Warszawa  2020
  • ISBN:  978-83-8098-875-0
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  478, [1]

Istotnym materiałem dla badania zbrodni katyńskiej jest zbiór niemieckich dokumentów powstałych po ekshumacjach wiosną 1943 r. i w tym samym roku wydanych drukiem przez centralne wydawnictwo NSDAP. W owej publikacji jeden z systemów totalitarnych oskarżał drugi o dokonanie masowej zbrodni ludobójstwa.

Opublikowane wówczas dokumenty zostały obecnie przetłumaczone w całości na język polski i wydane w książce Niemiecki urzędowy materiał w sprawie masowego mordu w Katyniu. Oprócz raportów i protokołów niemieckich komisji oraz zespołów badawczych zbiór zawiera również zeznania rosyjskich i polskich świadków dokonanej zbrodni, a także listę ponad 4 tysięcy ofiar zidentyfikowanych do 7 czerwca 1943 r. Całość uzupełnia bogata dokumentacja fotograficzna.

Proskrypcja
Historia Niemiec, Historia Polski,

Proskrypcja w nowej odsłonie. Niemieckie listy go(...)

  • Autor:  Grzegorz  Bębnik
  • Wydawca:  Instytut  Pileckiego,  Warszawa  2020
  • ISBN:  978-83-66340-34-3
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  359

Przed II wojną światową funkcjonariusze służb bezpieczeństwa III Rzeszy stworzyli wykaz nazwisk Polaków potencjalnie groźnych dla przyszłej władzy okupacyjnej, przeznaczonych do szybkiego aresztowania i likwidacji. Spis ten przetrwał w formie Sonderfahndungsbuch Polen, czyli Specjalnej księgi gończej dla Polski.

Grzegorz  Bębnik ukazuje rozwój list proskrypcyjnych w Niemczech do czasów nazistowskich oraz ich zastosowanie na potrzeby polityki okupacyjnej. Autor Proskrypcji w nowej odsłonie analizuje zachowaną księgę gończą dla Polski i porównując ją z analogicznymi publikacjami przygotowanymi na wypadek podboju krajów Europy Zachodniej, porządkuje i doprecyzowuje informacje o niemieckich listach gończych.

Raporty Stasi
Historia Niemiec, Historia Polski,

Raporty polskie Stasi. T.1 : W przededniu stanu wo(...)

  • Autorzy:  Tytus Jaskułowski,  Filip Gańczak,  Konrad Knoch,  Piotr Abryszeński,  Ewa Pejaś
  • Wydawca:  Instytut  Pamięci  Narodowej,  Szczecin – Warszawa 2020
  • ISBN:  978-83-8098-922-1
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  583

Kierownictwo partyjno-państwowe Niemieckiej Republiki Demokratycznej w latach osiemdziesiątych XX wieku było informowane  przez Stasi o najważniejszych wydarzeniach w Polsce. Na ile były to informacje rzetelne – próbują odpowiedzieć autorzy, konfrontując publikowane raporty z obecnym stanem wiedzy na temat historii PRL.

W tomie 1. Raportów polskich Stasi  zebrano 27 tygodniowych ocen wewnętrznej sytuacji w Polsce sporządzanych przez Ministerstwo Bezpieczeństwa Państwowego NRD w 2. połowie 1981 roku.

Żerko
Historia Niemiec, Historia Polski, Najnowsze publikacje Instytutu Zachodniego,

Stosunki polsko-niemieckie 1938-1939 / Stanisław (...)

  • Autor:  Stanisław  Żerko
  • Wydawca:  Instytut  Zachodni,  Poznań  2020  (wyd. II poprawione)
  • Seria:  „Studium Niemcoznawcze Instytutu Zachodniego”,  nr 96
  • ISBN:  978-83-66412-04-0
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  502, [1]

Wznawiana po ponad dwudziestu latach publikacja zawiera analizę relacji między Warszawą a Berlinem w roku poprzedzającym agresję hitlerowskiej Rzeszy na Polskę. Autor nawiązuje również do wydarzeń z lat wcześniejszych (1933-1938), ukazując m. in. politykę Piłsudskiego i Becka wobec Niemiec, zabiegi Hitlera o pozyskanie Polski jako sojusznika-juniora oraz polską „politykę balansowania” podczas kryzysu czechosłowackiego w 1938 roku.

Praca została oparta na obszernej literaturze przedmiotu oraz na podstawie licznych niepublikowanych dokumentów z archiwów polskich, niemieckich i brytyjskich.

Wieczny początek
Aktualności, Historia Niemiec, Historia Polski,

Wieczny początek. Warmia i Mazury / Beata Szady

  • Autor:  Beata  Szady
  • Wydawca:  Wydawnictwo  Czarne,  Wołowiec  2020
  • Seria:  „Sulina”
  • ISBN:  978-83-8049-984-3
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  403, [3]

Gdy po II wojnie światowej Warmia i Mazury wróciły do Polski, mieszkańcy tych ziem, będący wcześniej obywatelami Niemiec,  musieli odnaleźć się w nowej, polskiej rzeczywistości.

Autorka Wiecznego początku, dziennikarka i wykładowczyni akademicka Beata Szady przemierza Warmię i Mazury, szukając odpowiedzi na pytanie o tożsamość. Rozmawia z różnymi ludźmi, których łączy jedno – wciąż muszą zaczynać od nowa.

Dzwony
Historia Niemiec, Historia Polski, Najnowsze publikacje Instytutu Zachodniego,

Dzwony pożyczone. Studia historyczne i prawne nad(...)

  • Autor:  Marceli  Tureczek
  • Wydawca:  Instytut  Zachodni,  Poznań  2020
  • Seria:  „Ziemie  Zachodnie – Studia i Materiały”, nr 28
  • ISBN:  978-83-66412-03-3
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  249

Dzwony to nie tylko zabytki ludwisarstwa, ale przede wszystkim dobra kultury. Autor pracy Dzwony pożyczone skupia się na aspekcie historyczno-prawnym strat wojennych w dziedzinie kultury na obszarze dawnych niemieckich prowincji wschodnich.

Na przykładzie dzwonów Marceli Tureczek ukazuje spór w relacjach polsko-niemieckich co do prawnego statusu dóbr kultury pochodzących z terenów zachodniej Polski. Strona polska, powołując się na konwencję haską, pozostaje na stanowisku, iż dobra kultury wywiezione stąd w okresie II wojny światowej  przez osoby i instytucje niemieckie przynależą do tego obszaru. Strona niemiecka stoi na gruncie zasady podążania dóbr kultury za ludnością, co ma potwierdzać prawo własności byłych niemieckich mieszkańców tych obszarów do obiektów przemieszczonych w czasie wojny i tuż po jej zakończeniu.

Nowsze
Starsze