Browsing Category

Historia Polski

Ostpreussens
Historia Polski, Książki,

Ostpreußens Kriegsbeute. Der Regierungsbezirk Zic(...)

  • Redakcja:  Christhardt  Henschel
  • Wydawca:  Fibre,  Osnabrück  2021
  • Seria:  „Einzelveröffentlichungen des Deutschen Historischen Instituts Warschau”,  42
  • ISBN:  978-3-944870-75-5
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  416

Po niemieckiej agresji na Polskę w 1939 roku północna część Mazowsza została włączona do prowincji Prusy Wschodnie jako Regierungsbezirk Zichenau. Stolicą rejencji zostało miasteczko Ciechanów, przemianowane na Zichenau. Podobnie jak na innych terenach polskich włączonych do Rzeszy, niemieccy okupanci traktowali ten region jako obszar kolonizacji, pozbawiając zamieszkałą tu ludność polską i żydowską praw obywatelskich.

Publikacja Ostpreußens Kriegsbeute. Der Regierungsbezirk Zichenau 1939–1945  zawiera referaty historyków z Polski, Niemiec i Francji wygłoszone na konferencji w Niemieckim Instytucie Historycznym w maju 2017 roku. Zebrani w Warszawie badacze skupili się na różnych aspektach okupacji niemieckiej na północnym Mazowszu, pytając nie tylko o ideologię, strukturę i charakter reżimu okupacyjnego, ale także o życie codzienne i strategie przetrwania okupowanej ludności wobec różnorodnych form masowej przemocy wobec mieszkańców Regierungsbezirk Zichenau.

Migawki
Historia Polski, Książki,

Migawki z okupowanej Warszawy : 1939

  • Redakcja:  Robert  Spałek
  • Wydawca:  Instytut  Pamięci  Narodowej,  Warszawa  2021
  • Seria:  „Migawki z okupowanej Warszawy”,  t. 1
  • ISBN:  978-83-8229-137-7
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  318 s., [32] s. tablic

Książka Migawki z okupowanej Warszawy : 1939  jest pierwszym z siedmiu tomów serii omawiającej sytuację stolicy w latach okupacji hitlerowskiej.  Publikację otwiera tekst Droga do Września 39 ukazujący Polskę u schyłku lat trzydziestych XX wieku.

Autorzy kolejnych kilkunastu rozdziałów poruszają tematy związane z różnymi aspektami życia społecznego i politycznego w Warszawie w pierwszym roku II wojny światowej: od obrony miasta, przez działalność różnych ugrupowań i organizacji oraz przypomnienie postaci ważnych dla dziejów stolicy, po obraz Warszawy we Wrześniu 1939 w polskim filmie fabularnym.

Mniejszość niemiecka
Aktualności, Historia Polski, Niemcoznawstwo,

Mniejszość niemiecka w III Rzeczypospolitej Pols(...)

  • Autor:  Paweł  Popieliński
  • Wydawca:  Instytut  Studiów  Politycznych  PAN,  Warszawa  2020
  • ISBN:  978-83-65972-93-4
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  514

Jak przebiega integracja mniejszości niemieckiej ze społeczeństwem większościowym w Polsce w ostatnich 30 latach i co na nią wpływa? Odpowiedzi na to pytanie poszukuje socjolog i politolog z Instytutu Studiów Politycznych PAN, autor monografii Mniejszość niemiecka w III Rzeczypospolitej Polskiej… .

Paweł Popieliński przedstawia politykę Polski oraz Niemiec wobec mniejszości niemieckiej w państwie polskim. Autor analizuje profil społeczno-demograficzny, działalność kulturalną i oświatową oraz prawa językowe mniejszości niemieckiej w Polsce, ukazując zarazem ewolucję relacji i wzajemnych postaw społecznych mających znaczenie dla procesu integracji.

Aby utrzymać porządek
Historia Polski, Historia powszechna,

„Aby utrzymać porządek”. Raporty wojsk franc(...)

  • Tytuł równoległy: „Pour le maintien de l’ordre”. Les rapports des troupes françaises de la periode du deuxième soulèvement silésien (juillet – septembre 1920)
  • Redakcja:  Grzegorz  Bębnik,  Sebastian  Rosenbaum
  • Wydawca:  Instytut  Pamięci  Narodowej,  Oddział  w  Katowicach,  Warszawa – Katowice  2020
  • ISBN:  978-83-8229-004-2
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  288

Od końca stycznia 1920 r. do lipca 1922 r. zwierzchność nad górnośląskim obszarem plebiscytowym sprawowała Międzysojusznicza Komisja Rządząca i Plebiscytowa, której siłą zbrojną były wojska alianckie, w tym jednostki francuskie. Wybrane dokumenty Naczelnego Dowództwa Wojsk Sprzymierzonych na Górnym Śląsku powstałe w okresie II powstania śląskiego zamieszczono w dwujęzycznej polsko-francuskiej publikacji „Aby utrzymać porządek”. Raporty … = „Pour le maintien de l’ordre”. Les rapports… .

Zaprezentowane materiały, które nie były dotąd wykorzystywane w badaniach nad sytuacją panującą w regionie, ukazują postawy Francuzów i pozostałych aliantów wobec społeczności polskiej i niemieckiej oraz nastroje wśród Górnoślązaków, a także opinie wojsk francuskich na ich temat. Całości dopełniają liczne ilustracje pochodzące m.in. ze zbiorów francuskiej Biblioteki Narodowej.

Drogi do niepodległości
Historia Niemiec, Historia Polski,

Drogi do niepodległości. Ziemia wschowska i pogr(...)

  • Redakcja:  Marta  Małkus,  Kamila  Szymańska
  • Wydawcy:  Stowarzyszenie Czas A.R.T., Muzeum Okręgowe w Lesznie, Wschowa – Leszno  2020
  • ISBN:  978-83-63363-76-5 ; 978-83-61701-22-4
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  429

Po wygranym powstaniu wielkopolskim Wielkopolska nie wróciła w całości w granice odrodzonego państwa polskiego. Historyczna ziemia wschowska podzielona została pomiędzy dwa państwa:  Leszno włączono do Polski w 1920 r. na mocy traktatów pokojowych, a Wschowę dopiero po II wojnie światowej.

Publikacja Drogi do niepodległości…, pokłosie konferencji naukowej z 2018 r., przypomina trudną historię tych ziem. Autorzy 17 tekstów przybliżają skomplikowane losy obszaru przygranicznego, analizując postawy zamieszkujących te tereny Polaków i Niemców wobec wydarzeń 1918-1920 oraz budowania II Rzeczpospolitej. W książce nie zabrakło też głosów badaczy w dyskusji o tożsamości oraz pamięci o Niepodległej na Ziemiach Zachodnich.

Centrum_peryferia
Historia Niemiec, Historia Polski, Książki,

Centrum – peryferia – naród. Uwarunkowani(...)

  • Autor:  Aleksandra  Kmak-Pamirska
  • Wydawca:  Wydawnictwa Uniwersytetu  Warszawskiego,  Warszawa  2020
  • ISBN:  978-83-235-4327-5
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  391

Dolne Łużyce to region postrzegany jako peryferyjny w Niemczech, Podlasie – w Polsce. Te dwa obszary przywołuje w swojej publikacji Aleksandra Kmak-Pamirska, badając tworzenie wizerunku regionów peryferyjnych przez ośrodek centralny. Według autorki wpływ na obraz peryferii w oczach centrum mają uwarunkowania kulturowe, społeczne i polityczne, religijne i językowe, oświatowe i socjalne, a także komunikacyjne, przemysłowe i modernizacyjne.

Na podstawie zebranego bogatego materiału badawczego dotyczącego XIX i początków XX wieku A. Kmak-Pamirska stawia tezę, że wizerunek regionów peryferyjnych tworzony w regionach centralnych nabierał cech narodowych, a proces ten był nakierowany na stworzenie spójnego, jednolitego obrazu państwa w dyskursie ogólnokrajowym, zarówno w przypadku Podlasia, jak i Dolnych Łużyc.

300 lat Bambrów
Historia Polski, Historia powszechna,

300 lat Bambrów w Poznaniu. Wkład małych wspól(...)

  • Redakcja:  Anna Weronika  Brzezińska, Agnieszka  Szczepaniak-Kroll,  Anna  Szymoszyn
  • Wydawca:  Wydawnictwo Miejskie  Posnania,  Instytut  Archeologii  i  Etnologii  PAN,  Poznań  2019
  • ISBN:  978-83-7768-234-0 ; 978-83-66463-02-8
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  233, [2]

Publikacja 300 lat Bambrów w Poznaniu  jest wyrazem pamięci kulturowej o trwaniu lokalnych wspólnot. Autorzy nie ograniczyli się do dziedzictwa Bambrów, którzy od trzech wieków współtworzą społeczność Poznania. W książce przypomniano też inne grupy o podobnym doświadczeniu migracji z zachodniej Europy na wschód, jak Wilamowianie, Kosznajdrzy i Olędrzy.

Wilamowianie przybyli na ziemie polskie już w początkach XIV w. i zamieszkali na pograniczu małopolsko-śląskim, gdzie do dziś ich potomkowie zachowują swoje odrębne tradycje. Także w XIV w. dotarli z Niemiec Kosznajdrzy, funkcjonujący do zakończenia II wojny światowej we wsiach na obrzeżach Borów Tucholskich. Osadnictwo Olędrów od XVI w. skupiało się wzdłuż Wisły i jej dopływów. Bambrzy, którzy przybyli w okolice Poznania w XVIII w., zintegrowali się z lokalną społecznością. Wszystkie te grupy wniosły swój ślad do wspólnego dziedzictwa materialnego i kulturowego.

Rok 1918
Historia Polski, Historia powszechna,

Rok 1918 na Górnym Śląsku. Przełom społeczno-(...)

  • Redakcja:  Sebastian  Rosenbaum
  • Wydawca:  Muzeum  w  Gliwicach – Gliwice,  Instytut  Pamięci  Narodowej –  Warszawa,  Katowice  2020
  • ISBN:  978-83-8229-047-9
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  376

Przełomowy dla dziejów Polski rok 1918 wzbudza nadal zainteresowanie historyków polskich i niemieckich, którzy spotkali się w 2018 r. w Gliwicach na międzynarodowej konferencji zorganizowanej przez katowicki oddział Instytutu Pamięci Narodowej oraz Muzeum w Gliwicach. Jako pokłosie konferencji powstała publikacja Rok 1918 na Górnym Śląsku…. Autorzy 16 tekstów analizują ówczesne położenie regionu górnośląskiego w różnych aspektach: od sytuacji geopolitycznej i kwestii dyplomatycznych, przez zmiany polityczne i radykalizację społeczną, po warunki socjalne i postawy mieszkańców wobec zachodzących zmian. Wybiegając poza wydarzenia roku 1918 badacze podkreślają, że rok ów stanowi ważny moment szerszego zjawiska transformacji politycznej i społecznej na Górnym Śląsku.

Fotos aus Sobibor
Historia Niemiec, Historia Polski,

Fotos aus Sobibor. Die Niemann-Sammlung zu Holocau(...)

  • Autorzy tekstów:  Martin Cüppers,  Annett Gerhardt,  Karin Graf,  Steffen Hänschen,  Andreas Kahrs,  Anne Lepper,  Florian Ross
  • Redakcja:  Bildungswerk  Stanisław  Hantz  e.V. ; Forschungsstelle  Ludwigsburg,  Universität  Stuttgart
  • Wydawca:  Metropol-Verlag,  Berlin  2020
  • ISBN:  978-3-86331-506-1
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  382

Johann Niemann, zastępca komendanta hitlerowskiego obozu zagłady w Sobiborze, zginął 14 października 1943 r. w powstaniu więźniów. Niemann pozostawił po sobie bogatą kolekcję zdjęć, które wykonał lub zgromadził służąc w szeregach SS, w tym podczas udziału w akcji T4 oraz służby w obozach zagłady w Bełżcu i Sobiborze.

W 2015 roku wnuk Niemanna przekazał przechowywaną w rodzinie kolekcję zdjęć niemieckiemu stowarzyszeniu „Bildungswerk Stanislaw Hantz”. Dzięki współpracy stowarzyszenia z naukowcami z centrum badawczego w Ludwigsburgu Uniwersytetu w Stuttgarcie powstał album Fotos aus Sobibor obrazujący masowe mordy dokonywane przez hitlerowców na wschodnich ziemiach Polski.

Szreniawa
Historia Polski, Książki,

Streng verboten. Wielkopolska wieś w latach 1939-(...)

  • Autorzy:  Małgorzata  Pietrzak,  Mariusz  Niestrawski
  • Wydawca:  Muzeum Narodowe Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego,  Szreniawa  2020
  • ISBN:  978-83-64119-67-5
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  193, [1]

Muzeum Narodowe Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego w Szreniawie w 2020 roku przygotowało wystawę czasową poświęconą dziejom wsi i rolnictwa wielkopolskiego w latach okupacji niemieckiej 1939–1945. Ekspozycja – dostępna obecnie w wersji cyfrowej na stronie Muzeum – ukazuje zmiany zachodzące na całym obszarze Kraju Warty (Reichsgau Wartheland). Dla nazistów Kraj Warty miał być spichlerzem Rzeszy, krainą niemieckich chłopów, społeczności jednolitej rasowo, duchowo i politycznie. Na polskich mieszkańców wsi spadły: terror, represyjne prawo, egzekucje, zsyłki do obozów koncentracyjnych, praca przymusowa, trudne warunki egzystencji i związane z tym choroby, wysiedlenia i przesiedlenia, a przede wszystkim pozbawienie wszelkiej własności nieruchomej i ruchomej.

Liczne fotografie z ekspozycji, w tym również pochodzące ze zbiorów Instytutu Zachodniego, zamieszczono na 140 stronach katalogu wystawy Streng verboten. Wielkopolska wieś w latach 1939-1945. Udostępniony w książce spis eksponatów zebranych na wystawie zawiera wiele nieznanych obiektów ze zbiorów muzealnych, archiwalnych oraz prywatnych. Część tekstowa  autorstwa Małgorzaty Pietrzak i Mariusza Niestrawskiego podsumowuje losy ludności wiejskiej pod rządami nazistów. Publikacja, w zamierzeniu katalog wystawy czasowej, dzięki bogactwu zamieszczonych materiałów stała się obszernym albumem ukazującym dzieje wsi w Kraju Warty podczas II wojny światowej.

Nowsze
Starsze