Browsing Category

Historia Polski

Migawki
Historia Polski, Książki,

Migawki z okupowanej Warszawy : 1939

  • Redakcja:  Robert  Spałek
  • Wydawca:  Instytut  Pamięci  Narodowej,  Warszawa  2021
  • Seria:  „Migawki z okupowanej Warszawy”,  t. 1
  • ISBN:  978-83-8229-137-7
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  318 s., [32] s. tablic

Książka Migawki z okupowanej Warszawy : 1939  jest pierwszym z siedmiu tomów serii omawiającej sytuację stolicy w latach okupacji hitlerowskiej.  Publikację otwiera tekst Droga do Września 39 ukazujący Polskę u schyłku lat trzydziestych XX wieku.

Autorzy kolejnych kilkunastu rozdziałów poruszają tematy związane z różnymi aspektami życia społecznego i politycznego w Warszawie w pierwszym roku II wojny światowej: od obrony miasta, przez działalność różnych ugrupowań i organizacji oraz przypomnienie postaci ważnych dla dziejów stolicy, po obraz Warszawy we Wrześniu 1939 w polskim filmie fabularnym.

Mniejszość niemiecka
Aktualności, Historia Polski, Niemcoznawstwo,

Mniejszość niemiecka w III Rzeczypospolitej Pols(...)

  • Autor:  Paweł  Popieliński
  • Wydawca:  Instytut  Studiów  Politycznych  PAN,  Warszawa  2020
  • ISBN:  978-83-65972-93-4
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  514

Jak przebiega integracja mniejszości niemieckiej ze społeczeństwem większościowym w Polsce w ostatnich 30 latach i co na nią wpływa? Odpowiedzi na to pytanie poszukuje socjolog i politolog z Instytutu Studiów Politycznych PAN, autor monografii Mniejszość niemiecka w III Rzeczypospolitej Polskiej… .

Paweł Popieliński przedstawia politykę Polski oraz Niemiec wobec mniejszości niemieckiej w państwie polskim. Autor analizuje profil społeczno-demograficzny, działalność kulturalną i oświatową oraz prawa językowe mniejszości niemieckiej w Polsce, ukazując zarazem ewolucję relacji i wzajemnych postaw społecznych mających znaczenie dla procesu integracji.

Aby utrzymać porządek
Historia Polski, Historia powszechna,

„Aby utrzymać porządek”. Raporty wojsk franc(...)

  • Tytuł równoległy: „Pour le maintien de l’ordre”. Les rapports des troupes françaises de la periode du deuxième soulèvement silésien (juillet – septembre 1920)
  • Redakcja:  Grzegorz  Bębnik,  Sebastian  Rosenbaum
  • Wydawca:  Instytut  Pamięci  Narodowej,  Oddział  w  Katowicach,  Warszawa – Katowice  2020
  • ISBN:  978-83-8229-004-2
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  288

Od końca stycznia 1920 r. do lipca 1922 r. zwierzchność nad górnośląskim obszarem plebiscytowym sprawowała Międzysojusznicza Komisja Rządząca i Plebiscytowa, której siłą zbrojną były wojska alianckie, w tym jednostki francuskie. Wybrane dokumenty Naczelnego Dowództwa Wojsk Sprzymierzonych na Górnym Śląsku powstałe w okresie II powstania śląskiego zamieszczono w dwujęzycznej polsko-francuskiej publikacji „Aby utrzymać porządek”. Raporty … = „Pour le maintien de l’ordre”. Les rapports… .

Zaprezentowane materiały, które nie były dotąd wykorzystywane w badaniach nad sytuacją panującą w regionie, ukazują postawy Francuzów i pozostałych aliantów wobec społeczności polskiej i niemieckiej oraz nastroje wśród Górnoślązaków, a także opinie wojsk francuskich na ich temat. Całości dopełniają liczne ilustracje pochodzące m.in. ze zbiorów francuskiej Biblioteki Narodowej.

Drogi do niepodległości
Historia Niemiec, Historia Polski,

Drogi do niepodległości. Ziemia wschowska i pogr(...)

  • Redakcja:  Marta  Małkus,  Kamila  Szymańska
  • Wydawcy:  Stowarzyszenie Czas A.R.T., Muzeum Okręgowe w Lesznie, Wschowa – Leszno  2020
  • ISBN:  978-83-63363-76-5 ; 978-83-61701-22-4
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  429

Po wygranym powstaniu wielkopolskim Wielkopolska nie wróciła w całości w granice odrodzonego państwa polskiego. Historyczna ziemia wschowska podzielona została pomiędzy dwa państwa:  Leszno włączono do Polski w 1920 r. na mocy traktatów pokojowych, a Wschowę dopiero po II wojnie światowej.

Publikacja Drogi do niepodległości…, pokłosie konferencji naukowej z 2018 r., przypomina trudną historię tych ziem. Autorzy 17 tekstów przybliżają skomplikowane losy obszaru przygranicznego, analizując postawy zamieszkujących te tereny Polaków i Niemców wobec wydarzeń 1918-1920 oraz budowania II Rzeczpospolitej. W książce nie zabrakło też głosów badaczy w dyskusji o tożsamości oraz pamięci o Niepodległej na Ziemiach Zachodnich.

Centrum_peryferia
Historia Niemiec, Historia Polski, Książki,

Centrum – peryferia – naród. Uwarunkowani(...)

  • Autor:  Aleksandra  Kmak-Pamirska
  • Wydawca:  Wydawnictwa Uniwersytetu  Warszawskiego,  Warszawa  2020
  • ISBN:  978-83-235-4327-5
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  391

Dolne Łużyce to region postrzegany jako peryferyjny w Niemczech, Podlasie – w Polsce. Te dwa obszary przywołuje w swojej publikacji Aleksandra Kmak-Pamirska, badając tworzenie wizerunku regionów peryferyjnych przez ośrodek centralny. Według autorki wpływ na obraz peryferii w oczach centrum mają uwarunkowania kulturowe, społeczne i polityczne, religijne i językowe, oświatowe i socjalne, a także komunikacyjne, przemysłowe i modernizacyjne.

Na podstawie zebranego bogatego materiału badawczego dotyczącego XIX i początków XX wieku A. Kmak-Pamirska stawia tezę, że wizerunek regionów peryferyjnych tworzony w regionach centralnych nabierał cech narodowych, a proces ten był nakierowany na stworzenie spójnego, jednolitego obrazu państwa w dyskursie ogólnokrajowym, zarówno w przypadku Podlasia, jak i Dolnych Łużyc.

300 lat Bambrów
Historia Polski, Historia powszechna,

300 lat Bambrów w Poznaniu. Wkład małych wspól(...)

  • Redakcja:  Anna Weronika  Brzezińska, Agnieszka  Szczepaniak-Kroll,  Anna  Szymoszyn
  • Wydawca:  Wydawnictwo Miejskie  Posnania,  Instytut  Archeologii  i  Etnologii  PAN,  Poznań  2019
  • ISBN:  978-83-7768-234-0 ; 978-83-66463-02-8
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  233, [2]

Publikacja 300 lat Bambrów w Poznaniu  jest wyrazem pamięci kulturowej o trwaniu lokalnych wspólnot. Autorzy nie ograniczyli się do dziedzictwa Bambrów, którzy od trzech wieków współtworzą społeczność Poznania. W książce przypomniano też inne grupy o podobnym doświadczeniu migracji z zachodniej Europy na wschód, jak Wilamowianie, Kosznajdrzy i Olędrzy.

Wilamowianie przybyli na ziemie polskie już w początkach XIV w. i zamieszkali na pograniczu małopolsko-śląskim, gdzie do dziś ich potomkowie zachowują swoje odrębne tradycje. Także w XIV w. dotarli z Niemiec Kosznajdrzy, funkcjonujący do zakończenia II wojny światowej we wsiach na obrzeżach Borów Tucholskich. Osadnictwo Olędrów od XVI w. skupiało się wzdłuż Wisły i jej dopływów. Bambrzy, którzy przybyli w okolice Poznania w XVIII w., zintegrowali się z lokalną społecznością. Wszystkie te grupy wniosły swój ślad do wspólnego dziedzictwa materialnego i kulturowego.

Rok 1918
Historia Polski, Historia powszechna,

Rok 1918 na Górnym Śląsku. Przełom społeczno-(...)

  • Redakcja:  Sebastian  Rosenbaum
  • Wydawca:  Muzeum  w  Gliwicach – Gliwice,  Instytut  Pamięci  Narodowej –  Warszawa,  Katowice  2020
  • ISBN:  978-83-8229-047-9
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  376

Przełomowy dla dziejów Polski rok 1918 wzbudza nadal zainteresowanie historyków polskich i niemieckich, którzy spotkali się w 2018 r. w Gliwicach na międzynarodowej konferencji zorganizowanej przez katowicki oddział Instytutu Pamięci Narodowej oraz Muzeum w Gliwicach. Jako pokłosie konferencji powstała publikacja Rok 1918 na Górnym Śląsku…. Autorzy 16 tekstów analizują ówczesne położenie regionu górnośląskiego w różnych aspektach: od sytuacji geopolitycznej i kwestii dyplomatycznych, przez zmiany polityczne i radykalizację społeczną, po warunki socjalne i postawy mieszkańców wobec zachodzących zmian. Wybiegając poza wydarzenia roku 1918 badacze podkreślają, że rok ów stanowi ważny moment szerszego zjawiska transformacji politycznej i społecznej na Górnym Śląsku.

Fotos aus Sobibor
Historia Niemiec, Historia Polski,

Fotos aus Sobibor. Die Niemann-Sammlung zu Holocau(...)

  • Autorzy tekstów:  Martin Cüppers,  Annett Gerhardt,  Karin Graf,  Steffen Hänschen,  Andreas Kahrs,  Anne Lepper,  Florian Ross
  • Redakcja:  Bildungswerk  Stanisław  Hantz  e.V. ; Forschungsstelle  Ludwigsburg,  Universität  Stuttgart
  • Wydawca:  Metropol-Verlag,  Berlin  2020
  • ISBN:  978-3-86331-506-1
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  382

Johann Niemann, zastępca komendanta hitlerowskiego obozu zagłady w Sobiborze, zginął 14 października 1943 r. w powstaniu więźniów. Niemann pozostawił po sobie bogatą kolekcję zdjęć, które wykonał lub zgromadził służąc w szeregach SS, w tym podczas udziału w akcji T4 oraz służby w obozach zagłady w Bełżcu i Sobiborze.

W 2015 roku wnuk Niemanna przekazał przechowywaną w rodzinie kolekcję zdjęć niemieckiemu stowarzyszeniu „Bildungswerk Stanislaw Hantz”. Dzięki współpracy stowarzyszenia z naukowcami z centrum badawczego w Ludwigsburgu Uniwersytetu w Stuttgarcie powstał album Fotos aus Sobibor obrazujący masowe mordy dokonywane przez hitlerowców na wschodnich ziemiach Polski.

Szreniawa
Historia Polski, Książki,

Streng verboten. Wielkopolska wieś w latach 1939-(...)

  • Autorzy:  Małgorzata  Pietrzak,  Mariusz  Niestrawski
  • Wydawca:  Muzeum Narodowe Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego,  Szreniawa  2020
  • ISBN:  978-83-64119-67-5
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  193, [1]

Muzeum Narodowe Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego w Szreniawie w 2020 roku przygotowało wystawę czasową poświęconą dziejom wsi i rolnictwa wielkopolskiego w latach okupacji niemieckiej 1939–1945. Ekspozycja – dostępna obecnie w wersji cyfrowej na stronie Muzeum – ukazuje zmiany zachodzące na całym obszarze Kraju Warty (Reichsgau Wartheland). Dla nazistów Kraj Warty miał być spichlerzem Rzeszy, krainą niemieckich chłopów, społeczności jednolitej rasowo, duchowo i politycznie. Na polskich mieszkańców wsi spadły: terror, represyjne prawo, egzekucje, zsyłki do obozów koncentracyjnych, praca przymusowa, trudne warunki egzystencji i związane z tym choroby, wysiedlenia i przesiedlenia, a przede wszystkim pozbawienie wszelkiej własności nieruchomej i ruchomej.

Liczne fotografie z ekspozycji, w tym również pochodzące ze zbiorów Instytutu Zachodniego, zamieszczono na 140 stronach katalogu wystawy Streng verboten. Wielkopolska wieś w latach 1939-1945. Udostępniony w książce spis eksponatów zebranych na wystawie zawiera wiele nieznanych obiektów ze zbiorów muzealnych, archiwalnych oraz prywatnych. Część tekstowa  autorstwa Małgorzaty Pietrzak i Mariusza Niestrawskiego podsumowuje losy ludności wiejskiej pod rządami nazistów. Publikacja, w zamierzeniu katalog wystawy czasowej, dzięki bogactwu zamieszczonych materiałów stała się obszernym albumem ukazującym dzieje wsi w Kraju Warty podczas II wojny światowej.

Denk Mal
Aktualności, Historia Niemiec, Historia Polski,

Denk mal an Polen. Eine deutsche Debatte

  • Autor:  Dieter  Bingen
  • Wydawca:  Edition.fotoTAPETA,  Berlin  2020
  • Seria:  „Edition.fotoTAPETA-Essay”
  • ISBN:  978-3-940524-98-0
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  82

Jesienią 2020 r. niemiecki parlament przyjął wniosek wzywający do utworzenia w Berlinie miejsca pamięci poświęconego polskim ofiarom II wojny światowej i niemieckiej okupacji w Polsce. Bundestag zobowiązał rząd Niemiec do utworzenia miejsca pamięci, które stałoby się miejscem spotkań, wymiany i konfrontacji z historią.

Jednym z orędowników upamiętnienia polskich ofiar wojny i okupacji jest Dieter Bingen, wieloletni dyrektor Niemiecko-Polskiego Instytutu w Darmstadt. W publikacji Denk mal an Polen  Bingen opisuje długą tradycję antypolskich stereotypów, które po części pokutują do dziś i utrudniają przebicie się z projektem pomnika, a także podsumowuje niemiecką debatę na temat upamiętnienia polskich ofiar II wojny światowej.

Nowsze
Starsze