Browsing Category

Książki

Sakson Mazur
Historia Polski, Książki,

Andrzej Sakson. Mazur z wyboru

  • Autor:  Martyna  Siudak
  • Wydawca:  Oficyna  Retman,  Dąbrówno  2023
  • ISBN:  978-83-62552-43-6
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  189, [3]

Publikacja  Andrzej Sakson. Mazur z wyboru  to reportaż biograficzny, w którym losy głównego bohatera stają się drogą do przybliżenia czytelnikom sprawy mazurskiej. Autorka porusza temat mniejszości narodowych i etnicznych zamieszkujących Ziemie Zachodnie i Północne.

Oparta na rzetelnej kwerendzie tekstów naukowych oraz wywiadach z bohaterem i jego otoczeniem książka ukazuje nie tylko biografię i drogę naukową związanego przez wiele lat z Instytutem Zachodnim profesora Andrzeja Saksona, ale także jego ustalenia naukowe. Interesująca opowieść o tożsamości Mazurów wybrzmiewa tu przez pryzmat badacza tej społeczności.

Wielkopolanie 44
Historia Polski, Książki,

Wielkopolanie ’44. Jak mieszkańcy Wielkopol(...)

  • Autor:  Agnieszka  Cubała
  • Wydawca:  Dom  Wydawniczy  Rebis,  Poznań  2022
  • ISBN:  978-83-8188-547-8
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  421

Podczas II wojny światowej wielu mieszkańców Kraju Warty, którzy zostali wysiedleni lub zmuszeni do ucieczki, przedostało się do stolicy, gdzie włączali się w działalność konspiracyjną, a w 1944 roku stanęli do walki w Godzinie „W”.

Agnieszka Cubała w swojej książce zebrała informacje o Wielkopolanach – uczestnikach powstania warszawskiego (w tym o Edwardzie Serwańskim, po II wojnie światowej związanym z Instytutem Zachodnim). Obszerny aneks publikacji zawiera alfabetycznie uszeregowane krótkie biogramy 1041 mieszkańców Wielkopolski, którzy zaangażowali się w ten narodowy zryw.

Kościoły Żary
Historia Polski, Książki,

Kościoły i ich wyposażenie na terenie miasta or(...)

  • Autorzy:  Anna  Polak,  Paweł  Karp
  • Wydawca:  Muzeum  Pogranicza  Śląsko-Łużyckiego,  Żary  2022
  • ISBN:  978-83-951920-4-3
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  115

Publikacja wydana przez Muzeum Pogranicza Śląsko-Łużyckiego w Żarach włącza się w nurt badań nad dziedzictwem kulturowym ziem przyłączonych do Polski po 1945 roku. Na potrzeby realizowanego projektu autorzy wykonali badania terenowe, dokumentując obecny stan i straty poniesione w wyposażeniu świątyń na terenie miasta i gminy Żary.

Anna Polak i Paweł Karp pokrótce przybliżają proces włączania Żar i okolic do Polski po II wojnie światowej, a następnie ukazują wybrane obiekty sakralne, począwszy od tych, które utraciły swoje wyposażenie. Odrębne miejsce poświęcono świątyniom obecnie nieistniejącym lub pozostającym w stanie ruiny. Całość wzbogaca obszerny materiał fotograficzny, obejmujący zarówno zdjęcia archiwalne – m. in. ze zbiorów Instytutu Zachodniego –  jak i wykonane współcześnie przez autorów.

Region czy regiony
Historia Polski, Książki,

Region czy regiony? Ziemie Zachodnie i Północne,(...)

  • Redakcja  naukowa:  Wojciech  Kucharski,  Adam  Makowski,  Andrzej  Sakson,  Brygida  Solga,  Grzegorz  Strauchold,  Ryszard  Tomkiewicz
  • Wydawca:  Ośrodek  „Pamięć  i  Przyszłość”,  Wrocław  2022
  • ISBN:  978-83-963893-9-8
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  717, [2]

Ziemie Zachodnie i Północne wiąże wewnętrznie jedno z najbardziej kluczowych wydarzeń dziejowych, jakim była II wojna światowa. W jej wyniku dokonały się znaczące procesy, których następstwa trwają do dzisiaj: zmiana przynależności państwowej tych terenów, niemal całkowita wymiana ludności, zmiana struktury etnicznej i wyznaniowej, a zatem również zmiana języka, kodów kulturowych oraz strategii politycznych. Przerwana została wówczas ciągłość pamięci. Pozostał krajobraz przyrodniczy i kulturowy, dziedzictwo nierzadko sięgające korzeniami średniowiecza, a także, mimo zniszczeń, dość duży potencjał gospodarczy.

Publikacja nie daje ostatecznej odpowiedzi na tytułowe pytanie: Region czy regiony. Jest to raczej próba zmierzenia się z tym zagadnieniem przez 37 autorów reprezentujących różne ośrodki badawcze, w tym Instytut Zachodni. Celem jest dostarczenie różnorodnych danych, także statystycznych, do analizy wskazanego problemu i przedstawienie możliwych odpowiedzi.

Mit Ziem
Historia Polski, Książki,

Mit Ziem Odzyskanych w literaturze. Postkolonialny(...)

  • Autor:  Arkadiusz  Kalin
  • Wydawca:  Akademia  im.  Jakuba  z  Paradyża,  Gorzów  Wielkopolski  2019
  • ISBN:  978-83-65466-84-6
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  628

Praca habilitacyjna Arkadiusza Kalina poświęcona jest problematyce kulturowej mitu politycznego Ziem Odzyskanych i jego reprezentacji w twórczości literackiej. Po II wojnie światowej mit Ziem Odzyskanych stał się oficjalną narracją. W początkach Polski Ludowej ukazywanie w literaturze procesów kolonizacyjnych odnoszących się do Ziem Odzyskanych miało wywierać istotny wpływ na kształtowanie postaw społecznych w państwie.

Wskazany przez autora przykład Ziemi Lubuskiej reprezentuje założenia politycznego mitu Ziem Odzyskanych. Zagospodarowanie terenów leżących w ujściu Warty i w środkowym biegu Odry wymagało wysiłków w celu kolonizacji kulturowej – procesu budowy świadomości polskości tego regionu, co znalazło swoje odzwierciedlenie m. in. w literaturze.

Słupsk
Historia Polski, Książki,

Słupsk i ziemia słupska od średniowiecza do wsp(...)

  • Redakcja:  Wojciech  Skóra,  Agnieszka  Teterycz-Puzio
  • Wydawca:  Wydawnictwo  Naukowe  Akademii  Pomorskiej  w  Słupsku,  Słupsk  2021
  • ISBN:  978-83-7467-343-3
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  473

Słupsk (Stolp) z 1944 r. i Słupsk obecny to dwa całkowicie odmienne miasta. Wymiana ludności objęła niemal 100%, zaś przekształcenia urbanistyczne nieodwracalnie zmieniły charakter miejscowości.

W  monografii  Słupsk i ziemia słupska  – na okładce której zamieszczono czarno-białe zdjęcie ze zbiorów Instytutu Zachodniego – w 20 tekstach poruszono zróżnicowane tematy poświęcone ziemi słupskiej od średniowiecza do współczesności. Szczególnie uwypuklone zostały powojenne losy miasta i powiatu. Zebrane artykuły są próbą utrwalenia przeszłości w czasach dynamicznych przemian, odzwierciedlając stan badań nad przeszłością regionu.

Niemiecki zbrodniarz
Historia Polski, Książki,

Niemiecki zbrodniarz przed polskim sądem. Krakows(...)

  • Autor:  Joanna  Lubecka
  • Wydawca:  Ośrodek  Myśli  Politycznej ; Instytut  Pamięci  Narodowej,  Kraków  2021
  • Seria:  „Studia i Analizy”,  t. 37
  • ISBN:  978-83-66112-46-9 ; 978-83-8229-303-6
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  392

Joanna Lubecka przedstawia krakowskie procesy przed Najwyższym Trybunałem Narodowym, w których po II wojnie światowej sądzono niemieckich zbrodniarzy wojennych. Autorka ukazuje atmosferę panującą  wokół procesów oraz dylematy prawne, z którymi konfrontowani byli polscy prawnicy.

Publikacja przybliża także sylwetki niemieckich oskarżonych oraz kładzie nacisk na zasługi polskich prawników w kwestii uznania działań okupantów za konsekwentnie realizowany plan eksterminacji narodu polskiego.

Wywiad II RP
Historia Polski, Książki,

Wywiad i kontrwywiad II Rzeczpospolitej w walce o (...)

  • Redakcja  naukowa:  Michał  Polak
  • Wydawca:  Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego; Centralny Ośrodek Szkolenia i Edukacji im. gen. dyw. Stefana Roweckiego „Grota”,  Warszawa, Wiązowna  2021
  • ISBN:  978-83-956907-8-5
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  342

Publikacja ukazuje, w jak niesprzyjających uwarunkowaniach zewnętrznych i wewnętrznych działały nowo powstałe polskie służby wywiadowcze i kontrwywiadowcze oraz formacje graniczne. Źródłem największych trudności były poważne problemy organizacyjno-kadrowe i mocno niestabilna sytuacja polityczna, kształtowana w dużej mierze przez wydarzenia wojny polsko-bolszewickiej.

Autorzy tekstów omawiają szeroki wachlarz zagadnień i tematów: rozwój struktur terenowych polskiego wywiadu i kontrwywiadu wojskowego, początki funkcjonowania służby kontrwywiadowczej i informacyjnej pierwszych formacji granicznych II RP, wywiadowcze przygotowanie ówczesnych operacji  Wojska Polskiego oraz działania Wywiadu Francuskiej Misji Wojskowej w Polsce. W kilku rozdziałach badacze poruszają wątki biograficzne – przedstawiona została m. in. działalność w służbie wywiadu i kontrwywiadu podpułkowników Maksymiliana Ciężkiego i Edmunda Charaszkiewicza, byłych powstańców wielkopolskich.

Rok 1919
Historia Polski, Książki,

Rok 1919 na Górnym Śląsku. Czas eskalacji konfl(...)

  • Redakcja:  Krzysztof  Gwóźdź,  Sebastian  Rosenbaum
  • Wydawca:  Muzeum  w  Tarnowskich  Górach,  Instytut  Pamięci  Narodowej,  Warszawa – Katowice, Tarnowskie  Góry  2021
  • ISBN:  978-83-948771-9-4 ; 978-83-8229-344-9
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  447

Na tom pokonferencyjny  Rok 1919 na Górnym Śląsku  składa się 18 tekstów zawierających m. in. próby syntezy sytuacji politycznej, społecznej i gospodarczej w regionie. Autorzy artykułów, czynni w rozmaitych instytucjach województw śląskiego i opolskiego – muzeach, archiwach, uniwersytetach, Instytucie Śląskim i Instytucie Pamięci Narodowej – ukazują też wydarzenia w perspektywie lokalnej oraz w odniesieniu do wybranych problemów, m. in. szkolnictwa, spraw kościelnych i funkcjonowania granicy. Całość zamyka prezentacja ikonografii i artefaktów dotyczących roku 1919, znajdujących się w Muzeum Czynu Powstańczego w Górze św. Anny.

Cancel Culture
Aktualności, Książki,

Cancel culture. Demokratie in Gefahr

  • Autor:  Kolja  Zydatiss
  • Wydawca:  Solibro  Verlag,  Münster  2021
  • Seria:  „Klarschiff”,  Bd. 17
  • ISBN:  978-3-96079-086-0
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  175

Kolja Zydatiss ukazuje genezę zjawiska cancel culture. Autor książki przedstawia różnorodność stosowanych metod zastraszania, a także ogrom osób, organizacji i dziedzin życia, których ten problem dotyka. Publicysta i psycholog pokazuje, w jaki sposób wykluczenie lub wyciszanie kontrowersyjnych, choć prawnie dopuszczalnych wypowiedzi, przyczynia się w Niemczech do powstawania atmosfery strachu.

Zdaniem autora kultura anulowania (unieważniania) ogranicza wolność wypowiedzi i zachęca do nietolerancji. Zydatiss opowiada się za powrotem do swobodnego przepływu idei i argumentów, uznając go za fundament demokratycznego społeczeństwa.