Browsing Category

Książki

Szreniawa
Historia Polski, Książki,

Streng verboten. Wielkopolska wieś w latach 1939-(...)

  • Autorzy:  Małgorzata  Pietrzak,  Mariusz  Niestrawski
  • Wydawca:  Muzeum Narodowe Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego,  Szreniawa  2020
  • ISBN:  978-83-64119-67-5
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  193, [1]

Muzeum Narodowe Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego w Szreniawie w 2020 roku przygotowało wystawę czasową poświęconą dziejom wsi i rolnictwa wielkopolskiego w latach okupacji niemieckiej 1939–1945. Ekspozycja – dostępna obecnie w wersji cyfrowej na stronie Muzeum – ukazuje zmiany zachodzące na całym obszarze Kraju Warty (Reichsgau Wartheland). Dla nazistów Kraj Warty miał być spichlerzem Rzeszy, krainą niemieckich chłopów, społeczności jednolitej rasowo, duchowo i politycznie. Na polskich mieszkańców wsi spadły: terror, represyjne prawo, egzekucje, zsyłki do obozów koncentracyjnych, praca przymusowa, trudne warunki egzystencji i związane z tym choroby, wysiedlenia i przesiedlenia, a przede wszystkim pozbawienie wszelkiej własności nieruchomej i ruchomej.

Liczne fotografie z ekspozycji, w tym również pochodzące ze zbiorów Instytutu Zachodniego, zamieszczono na 140 stronach katalogu wystawy Streng verboten. Wielkopolska wieś w latach 1939-1945. Udostępniony w książce spis eksponatów zebranych na wystawie zawiera wiele nieznanych obiektów ze zbiorów muzealnych, archiwalnych oraz prywatnych. Część tekstowa  autorstwa Małgorzaty Pietrzak i Mariusza Niestrawskiego podsumowuje losy ludności wiejskiej pod rządami nazistów. Publikacja, w zamierzeniu katalog wystawy czasowej, dzięki bogactwu zamieszczonych materiałów stała się obszernym albumem ukazującym dzieje wsi w Kraju Warty podczas II wojny światowej.

Mały Oświęcim
Historia Polski, Książki,

Mały Oświęcim. Dziecięcy obóz w Łodzi

  • Autorzy:  Jolanta  Sowińska-Gogacz,  Błażej  Torański
  • Wydawca:  Prószyński Media sp.z o.o.,  Warszawa  2020
  • ISBN:  978-83-8169-337-0
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  312 s., 24 s. tablic kolorowych

Od grudnia 1942 r. do stycznia 1945 r. w Łodzi funkcjonował obóz koncentracyjny dla polskich dzieci utworzony przez niemieckiego okupanta – Polen-Jugendverwahrlager der Sicherheitspolizei in Litzmannstadt. W ciągu ponad 2 lat przez obóz ukryty na obszarze łódzkiego getta przeszła nieznana liczba polskich dzieci w wieku od niespełna roku do 16 lat.

Dwoje autorów książki Mały Oświęcim  połączyło wyniki swoich badań. Jolanta Sowińska-Gogacz przeprowadziła ponad 20 rozmów z ostatnimi żyjącymi więźniami ocalałymi z obozu. Błażej Torański przeanalizował kilka tysięcy stron akt procesu wachmanki Genowefy Pohl vel Eugenii Pol. Dzięki ich wspólnej pracy przywrócona została pamięć o istnieniu łódzkiego obozu na Przemysłowej.

Mutter sprechen
Aktualności, Książki,

Mütter sprechen – Erziehung mit Herkunftssprach(...)

  • Autor:  Hanna  Pułaczewska  unter  Mitarbeit  von  Rupert  Hochholzer
  • Wydawca:  Verlag  Dr.  Kovač,  Hamburg  2018
  • Seria:  „Philologia : Sprachwissenschaftliche Forschungsergebnisse”,  Bd. 231
  • ISBN:  978-3-8300-9965-9
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  273

Kwestia osób dorastających w rodzinach dwujęzycznych była już przedstawiana w różnych opracowaniach z dziedziny socjolingwistyki, psycholingwistyki i psychologii wychowawczej. Autorzy tych prac zwykle kładli nacisk na sytuację wielojęzycznego dziecka i jego umiejętności językowe, nie zajmując się problemami wychowania dwujęzycznego z perspektywy rodziców.

Hanna Pułaczewska przedstawia wyniki badań nad przekazywaniem języka polskiego w rodzinach z perspektywy matek polskojęzycznych. Badanie opiera się na serii wywiadów z matkami, które uczyły swoje dzieci języka polskiego. Chociaż autorka skupia się na sytuacji Polaków w Ratyzbonie, wyciągnięte wnioski mogą służyć jako punkt wyjścia do bardziej ogólnych koncepcji przekazywania języków pochodzenia w rodzinie.

Książka Mütter sprechen  jest niemiecką wersją publikacji Wychowanie do języka polskiego w Niemczech na przykładzie Ratyzbony. Dwujęzyczność dzieci z perspektywy rodziców (Wydawnictwo Primum Verbum, Łódź 2017).

Wańkowska_Tamte lata
Historia Polski, Książki,

Tamte lata, tamci ludzie = Diese Jahre, diese Leut(...)

  • Autor:  Joanna  Wańkowska-Sobiesiak
  • Tłumaczenie:  André  Schmeier
  • Wydawca:  Olsztyńskie  Stowarzyszenie  Mniejszości  Niemieckiej,  Olsztyn  2019
  • ISBN:  978-63-922509-8-2
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  280

Joanna Wańkowska-Sobiesiak, autorka kilkunastu publikacji dotyczących historii Warmii i Mazur, tym razem przybliża dzieje dwóch szkół utworzonych po II wojnie światowej: Mazurskiego Uniwersytetu Ludowego w Rudziskach Pasymskich oraz Warmińskiego Uniwersytetu Ludowego w Jurkowym Młynie. Szkoły te miały przygotowywać młodych mieszkańców dawnych Prus Wschodnich do życia w polskiej rzeczywistości.

Pisarka rozpoczyna od przytoczenia udokumentowanych faktów związanych z kilkuletnią działalnością obu uniwersytetów ludowych, jednak najważniejszą częścią dwujęzycznej polsko-niemieckiej książki Tamte lata, tamci ludzie = Diese Jahre, diese Leute są rozmowy z ostatnimi żyjącymi świadkami powojennej historii. Dziesięcioro rozmówców opowiada autorce o swoich doświadczeniach związanych z MUL i WUL. W publikacji zawarto też dodatek Zapomniane słowa, słownik mazurskich słów, zwrotów i powiedzonek spisanych wiele lat temu przez Käte Zieziulewicz, Mazurkę z Mikołajek – świadectwo zanikającego na naszych oczach dawnego świata Mazurów.

Finnland 1944
Historia powszechna, Książki,

Finnland 1944. Zwischen Hitlers Deutschland und St(...)

  • Autor:  Henrik  Meinander
  • Wydawca:  Scoventa,  Bad Vilbel  2019
  • ISBN:  978-3-942073-49-3
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  413, [1]

Podczas II wojny światowej Finlandia znajdowała się w szczególnie trudnym położeniu. Państwo graniczące od wschodu z ZSRR, będące obiektem ataku Armii Czerwonej, nie miało możliwości dokonywania dobrych wyborów.

Henrik Meinander w swojej książce podąża chronologicznie za przebiegiem wydarzeń w Finlandii w 1944 roku. Fiński historyk przedstawia fakty z wybranego roku wojny, ukazując je z różnej perspektywy historiograficznej. Autor omawia udział Finów w walkach z ZSRR, a później z Niemcami, nie zapomina też o ludności cywilnej. Opisując trudne życie codzienne w kraju będącym w stanie wojny, Meinander naświetla m.in. kwestię ewakuacji ponad 35 tysięcy fińskich dzieci do Szwecji i problemy, z jakimi musiały się zmierzyć.

Represje
Historia Polski, Książki,

Represje za pomoc Żydom na okupowanych ziemiach p(...)

  • Redakcja:  Martyna  Grądzka-Rejak,  Aleksandra  Namysło
  • Wydawca:  Instytut  Pamięci  Narodowej,  Warszawa  2019
  • ISBN:  978-83-8098-667-1
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  463, [1]

Celem publikacji  Represje za pomoc Żydom  było ustalenie nazwisk obywateli polskich, nieobjętych ustawodawstwem norymberskim, represjonowanych przez Niemców za pomoc udzielaną Żydom podczas II wojny światowej. Tom piewszy zawiera 333 zweryfikowane noty dotyczące 654 osób, opisujące przyczyny, okoliczności i przebieg zdarzeń związanych z zapewnieniem pomocy ludności żydowskiej oraz konsekwencje, jakie spotkały pomagających ze strony organów władzy wojskowej i cywilnej III Rzeszy, włącznie z karą śmierci. Autorzy starali się poznać motywacje osób zaangażowanych w pomoc Żydom oraz okoliczności ujawnienia faktu jej udzielenia, aby zrekonstruować zjawisko zależności „pomoc – represja”.

W książce wykorzystano liczne dokumenty administracji niemieckiej, sądów i aparatu terroru, prasę niemiecką, świadectwa Żydów spisane podczas wojny, a także prasę i materiały wytworzone przez konspirację polską i żydowską. Redaktorki publikacji zapowiadają wydanie kolejnych tomów pracy, w miarę weryfikacji danych ze zgromadzonej kartoteki represjonowanych liczącej ponad 6 tys. nazwisk.

Sakson_Nowe społeczeństwo
Aktualności, Historia Polski, Książki,

Nowe społeczeństwo Ziem Zachodnich i Północnyc(...)

  • Autor:  Andrzej  Sakson
  • Wydawca:  Wydawnictwo Naukowe Wydziału  Nauk  Politycznych  i  Dziennikarstwa  UAM,  Poznań  2020
  • ISBN:  978-83-65817-29-7
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  225, [1]

Autor publikacji analizuje 75 lat tworzenia się społeczeństwa Ziem Zachodnich i Północnych, począwszy od migracji przez powstawanie polskiej administracji i zagospodarowanie, aż po kwestię rodzenia się nowego społeczeństwa postmigracyjnego. Andrzej Sakson przedstawia specyfikę przemian społecznych poszczególnych ziem pogranicza, uwzględniając też odmienności wynikające z różnego sąsiedztwa: Niemiec, Czech i Rosji (Obwodu Kaliningradzkiego). Książka nawiązuje do pamięci o przeszłości i polityki historycznej, w tym rozrachunków z II wojną światową, a także prezentuje przemiany etosu Ziem Odzyskanych od 1945 roku do dziś.

Procesy_twarda
Historia Polski, Książki,

Procesy osób oskarżonych o popełnienie zbrodni (...)

  • Autor:  Artur  Pawlicki
  • Wydawca:  Instytut  Pamięci  Narodowej,  Poznań – Warszawa  2019
  • ISBN:  978-83-8098-375-5 ;  978-83-8098-521-6
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  439  +  840

Publikacja autorstwa Artura Pawlickiego omawia kształtowanie się polskiego ustawodawstwa w dziedzinie ścigania i karania zbrodni wojennych i zbrodni przeciwko ludzkości, w ramach których mieściły się zbrodnie niemieckie.

W tomie 1. zamieszczono szczegółowe przykłady procesów odbywających się w omawianym okresie przed polskimi sądami specjalnymi, w tym proces Arthura Greisera przed Najwyższym Trybunałem Narodowym. W tabelach zebrano nazwiska konkretnych osób oskarżonych o popełnienie zbrodni niemieckich w poszczególnych powiatach Kraju Warty z uwzględnieniem wymiaru zasądzonej kary. Biogramy tych osób z uwzględnieniem podstawy źródłowej umieszczono w  tomie 2. publikacji. Treść książki ilustrują liczne fotografie pochodzące w większości ze zbiorów IPN, a także z kolekcji prywatnych.

Benedykt XV_nota pokojowa
Historia powszechna, Książki,

Dès le début. Die Friedensnote Papst Benedikts X(...)

  • Redakcja:  Birgit  Aschmann,  Heinz-Gerhard  Justenhoven
  • Wydawca:  Ferdinand  Schöningh,  Paderborn  2019
  • Seria:  „Veröffentlichungen der Kommission für Zeitgeschichte”,  Reihe C,  „Themen der Kirchlichen Zeitgeschichte”,  Bd. 2
  • ISBN:  978-3-506-70272-2
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  VI, 378

Trzy lata po rozpoczęciu pierwszej wojny światowej, 1 sierpnia 1917 roku, Benedykt XV opublikował notę pokojową skierowaną do walczących stron. Papież ukazywał w niej wojującym narodom drogę wyjścia z „ogólnego szaleństwa”.

Niniejsza antologia przypomina tę na wpół zapomnianą inicjatywę pokojową. W poszczególnych artykułach historycy i teolodzy badają szanse realizacji propozycji wystosowanych przez papieża, zadając pytania o bezpośrednie konsekwencje. Jednocześnie teksty dotyczą kwestii zakresu, w jakim inicjatywa Benedykta XV była później kontynuowana w watykańskiej etyce pokoju.

ZZiP w kinematografii
Historia Polski, Książki,

Ziemie Zachodnie i Północne w polskiej kinematog(...)

  • Redakcja:  Maciej  Kowalski,  Tomasz  Sikorski
  • Wydawca:  Wydawnictwo  Naukowe  Uniwersytetu  Szczecińskiego,  Szczecin  2019
  • Seria:  „Film. Historia i konteksty”,  t. 3
  • ISBN:  978-83-7972-290-7
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  252

Obraz Ziem Zachodnich i Północnych prezentowany przez powojenne polskie kino nie jest jednolity. W kolejnych dekadach PRL obraz ten ulegał zmianom, w zależności od polityki ówczesnych władz państwowych. Początkowo stawiały one na integrację i stabilizację nowego poczucia tożsamości, by w latach siedemdziesiątych XX wieku dojść do przekonania, że obecność motywu Ziem Odzyskanych  na ekranie nie jest już konieczna.

Autorzy poszczególnych tekstów zebranych w niniejszym tomie studiów ukazują ewolucję obrazu kinowego Ziem Zachodnich i Północnych – od poetyki socrealistycznej poprzez eksperymenty psychologiczne i warsztatowe lat pięćdziesiątych do swobodniejszej narracji w kolejnych latach, tak w produkcjach fabularnych, jak i dokumentalnych. Bogactwo poruszanej tematyki sprawia, że w publikacji omówiono tylko wybrane problemy, otwierając perspektywy do dalszych badań naukowych.

Nowsze
Starsze