Browsing Category

Najnowsze publikacje Instytutu Zachodniego

80 lat PZ
Aktualności, Czasopisma, Historia Polski, Najnowsze publikacje Instytutu Zachodniego,

80 lat „Przeglądu Zachodniego”. Antologia, T.(...)

  • Redakcja:  Natalia  Jackowska,  Krzysztof  Malinowski
  • Wybór tekstów:  Radosław  Grodzki,  Natalia  Jackowska,  Jadwiga  Kiwerska,  Piotr  Kubiak,  Krzysztof  Malinowski,  Maria  Wagińska-Marzec
  • Wydawca:  Wydawnictwo  Instytutu  Zachodniego,  Poznań  2024
  • Seria:  Biblioteka  „Przeglądu  Zachodniego”,  nr 23
  • ISBN:  978-83-66412-84-2 (T. 1-2)
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  605 + 707

Pierwszy numer „Przeglądu Zachodniego” – z lipca 1945 roku – był poświęcony w całości tematyce Ziem Zachodnich, co wskazywało ówczesny kierunek zainteresowań badawczych młodej placówki naukowej. Po przełomie politycznym w 1956 roku w czasopiśmie nastąpił zwrot ku problematyce niemieckiej, w tym ku relacjom polsko-niemieckim. Przełom demokratyczny roku 1989 pozwolił na dalsze rozszerzenie tematyki badań już bez krępującej wolność cenzury.

Dwutomowa antologia 80 lat „Przeglądu Zachodniego” zawiera subiektywny skrót dziejów czasopisma wydawanego od dziesięcioleci przez Instytut Zachodni. Autorzy obecnego wyboru tekstów zapraszają do odkrywania na kartach „Przeglądu Zachodniego” zawiłości minionych dekad.

Jak niemiecki Zachód
Historia Niemiec, Najnowsze publikacje Instytutu Zachodniego, Niemcoznawstwo,

Jak niemiecki Zachód wymyślił swój Wschód

  • Autor:  Dirk Oschmann
  • Tłumaczenie: Adam  Peszke
  • Wydawca:  Instytut  Zachodni,  Poznań  2024
  • Seria:  „Speculum”
  • ISBN:  978-83-66412-80-4
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  149, [1]

Od 1990 roku mieszkańcy byłej NRD doświadczają nierówności i wykluczenia. Przypisuje się im takie atrybuty jak populizm, niezrozumienie demokracji, rasizm oraz spiskowe teorie dziejów. Choć formalnie mają szansę na partycypację, reprezentację, a nawet możliwość awansu, realnie takich szans jest niewiele.

W swojej książce profesor literatury z Lipska Dirk Oschmann pokazuje, że ponad trzydzieści lat po upadku muru berlińskiego Zachód Niemiec wciąż definiuje siebie jako normę, a Wschód jako odstępstwo.

Zbrodnie niemieckie
Historia Niemiec, Historia Polski, Najnowsze publikacje Instytutu Zachodniego,

Zbrodnie niemieckie na inteligencji polskiej w pie(...)

  • Redakcja:  Bogumił  Rudawski
  • Wydawca:  Instytut  Zachodni,  Poznań  2023
  • Seria:  „Prace  Instytutu  Zachodniego”,  nr 100
  • ISBN:  978-83-66412-57-6
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  174

Publikacja Zbrodnie niemieckie na inteligencji polskiej w pierwszym okresie okupacji (1939-1940) jest pokłosiem konferencji popularnonaukowej zorganizowanej w Berlinie w 2021 roku. W dwóch pierwszych tekstach autorzy przedstawili genezę niemieckiej polityki okupacyjnej na przykładzie kolonialnych i imperialnych tradycji polityki niemieckiej oraz ewolucję stanowiska Hitlera w odniesieniu do Polski. Kolejne artykuły omawiają przebieg eksterminacji inteligencji polskiej w poszczególnych regionach – od Pomorza Gdańskiego, poprzez Wielkopolskę i Łódzkie oraz Górny Śląsk, po ziemie wchodzące w skład Generalnego Gubernatorstwa.

Moskiewski łącznik
Aktualności, Najnowsze publikacje Instytutu Zachodniego, Niemcoznawstwo, Stosunki międzynarodowe,

Moskiewski łącznik. Sieć Schrödera i droga Nie(...)

  • Autorzy:  Reinhard  Bingener,  Markus  Wehner
  • Przekład:  Joanna  Czudec
  • Wydawca:  Instytut  Zachodni,  Poznań  2023
  • Seria:  „Speculum”
  • ISBN:  978-83-66412-56-9
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  237,  [1]

Niemcy przez wiele lat lekceważyły zagrożenie, jakie dla bezpieczeństwa Europy stwarza Rosja rządzona przez Putina. Mimo ostrzeżeń ze strony sąsiadów, wciąż zwiększały swoje uzależnienie od rosyjskich surowców energetycznych. Dziennikarze „Frankfurter Allgemeine Zeitung” w reportażu politycznym udowadniają, że w znacznej mierze odpowiedzialność za ten największy błąd w niemieckiej polityce zagranicznej ponoszą Gerhard Schröder i jego otoczenie.

Reinhard Bingener i Markus Wehner ukazują, jakie powiązania biznesowe i polityczne, a także interesy gospodarcze i strategiczne sprawiły, że Niemcy traktowały Władimira Putina jak partnera. Autorzy pytają, jaką rolę odegrał Gerhard Schröder, kanclerz, a potem lobbysta gazowy wraz ze swoim otoczeniem politycznym i biznesowym. Dziennikarze zastanawiają się także, który z polityków rozpoznał niebezpieczeństwo, a kto był na nie ślepy i dlaczego.

Morozowski
Aktualności, Najnowsze publikacje Instytutu Zachodniego, Niemcoznawstwo, Stosunki międzynarodowe,

Współkształtowanie globalizacji. Polityka Repub(...)

  • Autor:  Tomasz  Morozowski
  • Wydawca:  Instytut  Zachodni,  Poznań  2022
  • Seria:  „Studium  Niemcoznawcze  Instytutu  Zachodniego”,  nr 101
  • ISBN:  978-83-66412-50-7
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  462

Postępująca od początku XXI wieku dynamiczna transformacja globalnego porządku przejawiała się w spadku znaczenia dotychczasowych ośrodków siły, przede wszystkim USA i Europy, przy jednoczesnym wzroście znaczenia nowych aktorów – szerokiej grupy państw określanych jako mocarstwa wschodzące. Niemcy odpowiedziały na globalne przemiany, angażując się na rzecz intensyfikacji stosunków z nowymi partnerami, określanymi w terminologii niemieckiej jako mocarstwa modelujące.

Tomasz Morozowski podjął rozważania na temat współczesnej polityki RFN w wymiarze globalnym: powstawania jej fundamentów koncepcyjnych od lat 90. XX wieku, wewnętrznego procesu wypracowywania interesów, uwarunkowań polityczno-gospodarczych oraz sposobów realizacji założeń koncepcyjnych w praktyce. Autor dokonał także analizy porównawczej przykładów współpracy Niemiec z wybranymi mocarstwami wschodzącymi: Arabią Saudyjską, Brazylią, Chinami, Indiami, Indonezją, Meksykiem, Nigerią, Republiką Południowej Afryki, Wietnamem i Zjednoczonymi Emiratami Arabskimi.

Książka powstała na podstawie pracy doktorskiej, nagrodzonej w konkursie Polskiego Towarzystwa Studiów Międzynarodowych jako najlepsza praca doktorska z zakresu nauki o stosunkach międzynarodowych obroniona w 2021 r.

Żerko Polityka
Historia Niemiec, Historia powszechna, Najnowsze publikacje Instytutu Zachodniego,

Niemiecka polityka zagraniczna 1933-1939

  • Autor:  Stanisław  Żerko
  • Wydawca:  Instytut  Zachodni,  Poznań  2022  (wyd. 2 uzupełnione)
  • Seria:  „Studium  Niemcoznawcze  Instytutu  Zachodniego”  nr  100
  • ISBN:  978-83-66412-42-2
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  463, [1]

Oparta na wnikliwej kwerendzie źródłowej publikacja ukazuje nazistowskie koncepcje polityki zagranicznej przed dojściem Hitlera do władzy oraz kolejne etapy polityki zagranicznej Trzeciej Rzeszy w latach 1933-1939.

Autor przedstawia główne kierunki aktywności niemieckiej dyplomacji w okresie konsolidacji reżimu hitlerowskiego, a także późniejsze wysiłki budowania mocarstwowej pozycji Rzeszy. Ważne miejsce zajmują relacje z Polską, w tym zabiegi o włączenie naszego kraju do grupy państw-sprzymierzeńców Rzeszy. Szczegółowo zostały też ukazane stosunki Niemiec z mocarstwami, zwłaszcza próby pozyskania Wielkiej Brytanii jako sojusznika, a także polityka Trzeciej Rzeszy wobec mniejszych państw.

Wyższy Sąd Krajowy
Historia Polski, Najnowsze publikacje Instytutu Zachodniego,

Wyższy Sąd Krajowy w Poznaniu 1939-1945. Zarys d(...)

  • Autor:  Bogumił  Rudawski
  • Tłumaczenie dokumentów:  Elżbieta Marszałek
  • Wydawca:  Instytut  Zachodni,  Poznań  2022
  • Seria:  „Documenta Occupationis”,  t. XVIII
  • ISBN:  978-83-66412-37-8
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  514

Wyższy Sąd Krajowy w Poznaniu był najważniejszym sądem powszechnym w Kraju Warty i jedną z głównych instytucji niemieckiego terroru. Pod pozorem czynności prawnych zwalczał on bezwzględnie wrogów III Rzeszy.

Przed sądem odbywały się przede wszystkim rozprawy dotyczące przygotowywania zdrady stanu. Były to sprawy polityczne wymierzone w Polaków, którzy przynależeli do organizacji konspiracyjnych. Drugim ważnym polem orzeczniczej działalności sądu były sprawy o defetyzm, którego dopuszczali się Niemcy. Przed Wyższym Sądem Krajowym stanęło ogółem blisko 1700 osób. 472 oskarżonych skazano na karę śmierci.

Publikacja Wyższy Sąd Krajowy w Poznaniu 1939-1945  wydana przez Instytut Zachodni zawiera m. in. wybór wyroków wydanych przez sąd, a także obszerny aneks z wykazem przeprowadzonych rozpraw oraz alfabetycznym spisem osądzonych osób.

Merkel_Kiwerska
Aktualności, Historia Niemiec, Najnowsze publikacje Instytutu Zachodniego, Niemcoznawstwo,

Interesy – wartości – kompromisy. Pol(...)

  • Redakcja:  Karol  Janoś,  Agata  Kałabunowska,  Jadwiga  Kiwerska,  Tomasz  Morozowski
  • Wydawca:  Instytut Zachodni,  Poznań  2022
  • Seria:  „Studium  Niemcoznawcze”,  nr  99
  • ISBN:  978-83-66412-39-2
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  445

W publikacji podjęto próbę oceny działań kanclerz Angeli Merkel w zakresie niemieckiej polityki zagranicznej. Autorzy zastanawiają się, czy skala i charakter zaangażowania Niemiec na arenie międzynarodowej w latach 2005-2021 odpowiadały potencjałowi państwa niemieckiego oraz czy były one adekwatne do oczekiwań i potrzeb społeczności międzynarodowej.

Analizując różne aktywności RFN w latach 2005-2021, badacze ukazują, jak zmieniała się w tym czasie rola Niemiec w Europie i świecie oraz jaki był w tym udział kanclerz Angeli Merkel.

Gauleiter
Historia Niemiec, Historia Polski, Najnowsze publikacje Instytutu Zachodniego,

Gauleiter Prus Wschodnich. Erich Koch – biog(...)

  • Autor:  Ralf  Meindl
  • Tłumaczenie:  Joanna  Black-Meindl
  • Wydawcy:  Instytut Zachodni,  Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego,  Poznań, Olsztyn  2022
  • Seria:  „Przekłady Instytutu Zachodniego”,  nr 4
  • ISBN:  978-83-66412-30-9 ; 978-83-960760-9-0
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  419

Postać osławionego gauleitera Prus Wschodnich Ericha Kocha (1896-1986), zbrodniarza wojennego skazanego w Polsce na karę śmierci (wyrok nie został wykonany), jednego z najważniejszych nazistowskich przywódców, do dziś wzbudza duże zainteresowanie. W czasie II wojny światowej podległe mu terytoria rozciągały się od Morza Bałtyckiego do Morza Czarnego. Zarządzał nimi stosując politykę eksterminacji i masowego terroru, która pochłonęła miliony ofiar.

Naukowa biografia tego nazistowskiego prominenta przybliża osobę i przede wszystkim karierę Kocha w strukturach nazistowskiej Rzeszy. Na podstawie gruntownych badań archiwalnych autor w swej rozprawie doktorskiej, będącej podstawą tej książki, po raz pierwszy w historiografii ukazał w tak pełny sposób rolę Ericha Kocha, jego działalność, a także zaangażowanie w zbrodnie wojenne. Biografia Kocha jest jednocześnie historią NSDAP, rządów Hitlera, ważnym fragmentem historii Prus Wschodnich oraz polityki okupacyjnej w Polsce i Ukrainie.

Między przyjaźnią
Aktualności, Najnowsze publikacje Instytutu Zachodniego, Stosunki międzynarodowe,

Między przyjaźnią a frustracją. Polska i Niemc(...)

  • Redakcja:  Justyna  Schulz,  Ernst  Hillebrand
  • Wydawca:  Instytut  Zachodni,  Poznań;  Fundacja  im.  Friedricha  Eberta.  Przedstawicielstwo  w  Polsce,  Warszawa  2021
  • Seria:  „Studium  Niemcoznawcze  Instytutu  Zachodniego”,  nr  98
  • ISBN:  978-83-66412-29-3
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  210

Zespół ekspertów z Polski i Niemiec, reprezentujących różne dyscypliny badawcze oraz organizacje społeczne,  dokonuje próby oceny stosunków polsko-niemieckich w ostatnich latach. Publikacja wydana przez Instytut Zachodni oraz Fundację im. Friedricha Eberta ukazuje międzynarodowy kontekst wzajemnych relacji, a także towarzyszących im wyzwań. Okazją do podjęcia dyskusji była przypadająca w 2021 roku 30. rocznica polsko-niemieckiego traktatu o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy.

Książkę wydano również w wersji niemieckojęzycznej: Zwischen Freundschaft und Frust. Deutschland und Polen 30 Jahre nach dem Nachbarschaftsvertrag (2021).