Browsing Category

Niemcoznawstwo

Entnazifizierungs
Historia Niemiec, Niemcoznawstwo,

Entnazifizierungsgeschichten. Die Auseinandersetzu(...)

  • Autor:  Hanne  Leßau
  • Wydawca:  Wallstein  Verlag, Göttingen  2020
  • ISBN:  978-3-8353-3514-1
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  526

Po 1945 roku alianci zażądali od milionów Niemców informacji o ich nazistowskiej przeszłości. Celem denazyfikacji było usunięcie ze stanowisk kierowniczych tych, którzy mogliby utrudniać ustanowienie powojennego porządku demokratycznego.

Niemiecka historyk  Hanne Lessau analizuje tamte próby rozliczenia się z przeszłością, opierając się na bogatych źródłach: aktach, pamiętnikach, notatkach, listach i artykułach prasowych. Autorka ukazuje, w jaki sposób opowiadanie o własnym życiu stało się dla wielu Niemców sposobem na zdystansowanie się od narodowego socjalizmu.

Lider w zadyszce
Aktualności, Niemcoznawstwo, Problematyka europejska,

Lider w zadyszce. Polityka klimatyczna Niemiec

  • Autorzy:  Michał  Kędzierski,  Rafał  Bajczuk
  • Wydawca:  Ośrodek  Studiów  Wschodnich  im.  Marka  Karpia,  Warszawa  2020
  • Współwydane w kierunku przeciwstawnym:The lider is gasping for breth. Germany’s climate policy
  • Seria:  „Raport OSW”
  • ISBN:  978-83-7972-290-7
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  33, [1], 33, [1]

Przez lata Niemcy, kojarzone na całym świecie z zaawansowaną transformacją ku odnawialnym źródłom energii, pretendowały do roli lidera światowej polityki klimatycznej. Michał Kędzierski i Rafał Bajczuk  zauważają jednak, że w ostatnich latach realizacja ambitnych celów została spowolniona przez brak determinacji we wdrażaniu niezbędnych rozwiązań.

Według autorów publikacji Lider w zadyszce asekuracyjna postawa władz RFN kosztowała Niemcy utratę przewodnictwa w międzynarodowej polityce klimatycznej. Warunkiem niezbędnym do odzyskania pozycji lidera będzie uporanie się z problemami Energiewende i powrót na ścieżkę redukcji emisji zgodnie z przyjętymi wcześniej założeniami.

Skrajna prawica
Aktualności, Najnowsze publikacje Instytutu Zachodniego, Niemcoznawstwo,

Skrajna prawica we współczesnych Niemczech. Uję(...)

  • Autor:  Agata  Kałabunowska
  • Wydawca:  Instytut  Zachodni,  Poznań  2021
  • Seria:  „Studium  Niemcoznawcze”,  nr  97
  • ISBN:  978-83-66412-13-2
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  429

Współczesna niemiecka myśl skrajnie prawicowa tworzy spójną strukturę ideologiczną. Dostrzegalne są w niej powiązania pomiędzy poszczególnymi ideami oraz wynikanie konkretnych propozycji politycznych z przyjętych idei. Autorka książki Skrajna prawica we współczesnych Niemczech. Ujęcie ideologiczne podjęła się systematyzacji wiedzy na temat ekstremizmu prawicowego we współczesnych Niemczech zarówno w systemie administracyjno-prawnym, jak i w obszarze nauk o polityce.

Agata Kałabunowska analizuje programy ideowo-polityczne pięciu wybranych organizacji skrajnie prawicowych, działających w Niemczech w okresie kryzysu migracyjnego (NPD, Die Rechte, Pro Bewegung, Identitäre Bewegung, AfD). Autorka ukazuje ich wizję państwa i społeczeństwa, a także potencjał do aktywizacji szerszych grup społecznych, głównie ze względu na zdolność do przeobrażania wyznawanych przez siebie poglądów w chwytliwe tematy, odpowiadające potrzebom aktualnej dyskusji politycznej.

Zaproponowane ujęcie badawcze pozwoliło na zerwanie z rozpatrywaniem skrajnej prawicy w odniesieniu do politycznego centrum lub do innych skrajności oraz na objęcie w jednym badaniu ugrupowań o odmiennych formach organizacyjnych – zarówno partii, jak i ruchów społecznych.

Sądownictwo
Historia Polski, Niemcoznawstwo,

Sądownictwo niemieckie i jego rola w polityce oku(...)

  • Autor:  Maximilian  Becker
  • Tłumaczenie:  Wieńczysław  Niemirowski
  • Wydawca:  Instytut  Pamięci  Narodowej,  Warszawa  2020
  • ISBN:  978-83-8098-199-7
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  382, [1]

System prawa i sądownictwa w III Rzeszy został ukształtowany w duchu narodowego socjalizmu i „narodowej” filozofii prawa. Niemiecki wymiar sprawiedliwości stał się strukturą nowej rasistowskiej idei „wspólnoty narodowej” oraz instrumentem panowania i ucisku na służbie Hitlera.

Maximilian Becker udowadnia, że taki charakter miało również sądownictwo niemieckie w okupowanej Polsce od końca 1939 roku. Dodatkowo uległo ono radykalizacji wskutek rozporządzeń „wojennego prawa karnego” i zaostrzenia orzecznictwa. Większość ofiar wymiaru sprawiedliwości stanowili Polacy, a zjawiskiem bardzo widocznym było nierówne traktowanie przez sądy Niemców i Polaków.

Autor przedstawia wymiar sprawiedliwości w kontekście historii niemieckiej okupacji. Becker wykazuje, że sądownictwo było ważnym, wręcz nieodzownym elementem niemieckiego panowania na terenach wschodnich podbitych przez III Rzeszę, służącym stabilizacji władzy i germanizacji.

Deutsche Bank
Aktualności, Historia Niemiec, Niemcoznawstwo,

Deutsche Bank. The global hausbank 1870-2020

  • Autorzy:  Werner  Plumpe,  Alexander  Nützenadel,  Catherine  R.  Schenk
  • Wydawca:  Bloomsbury,  London  2020
  • ISBN:  978-1-4729-7732-8
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  XVI,  736

W ciągu 150 lat swego istnienia Deutsche Bank budował pozycję jednego z głównych graczy w świecie finansów międzynarodowych. Jednak wydarzenia, które zmieniły oblicze Europy: dwie wojny światowe, powstanie i upadek komunizmu, nie mogły pozostać bez wpływu na działalność Banku, która w latach 1914-1989  ograniczała się głównie do ram krajowych.

Werner Plumpe, Alexander Nützenadel i Catherine R. Schenk w książce poświęconej dziejom Banku przedstawiają środki, jakie bankowcy podejmowali, aby stawić czoła głębokim wstrząsom zachodzącym w Europie i na świecie. Autorzy ukazują też, jak w ostatnich 30 latach Deutsche Bank powracał na rynek europejski i globalny, wytyczając nowe ścieżki w światowym biznesie kapitałowym.

Aufsteiger
Historia Niemiec, Historia powszechna, Niemcoznawstwo, Stosunki międzynarodowe,

Der Aufsteiger. Eine Geschichte Deutschlands von 1(...)

  • Autor:  Edgar  Wolfrum
  • Wydawca:  Klett-Cotta,  Stuttgart 2020
  • ISBN:  978-3-608-98317-3
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  368

Republika Federalna Niemiec znacznie zmieniła się od zjednoczenia w 1990 roku. Nie tylko zwiększyło się terytorium i wzrosła liczba ludności, ale Niemcy zaczęły być postrzegane przez inne kraje jako państwo o wielkim znaczeniu politycznym w świecie, a przez migrantów jako wymarzony punkt docelowy.

Edgar Wolfrum, historyk i politolog z Uniwersytetu w Heidelbergu, podsumowuje wydarzenia ostatnich 30 lat historii Niemiec. Autor książki Der Aufsteiger  odnotowuje wzrost znaczenia RFN w polityce światowej, ale zauważa również problemy podzielonego społeczeństwa i rozprzestrzeniający się pesymizm. Wolfrum zadaje pytanie, czy RFN jest nadal „udaną demokracją”, oraz ukazuje nowe wyzwania stojące przed państwem niemieckim we współczesnym świecie.

Helmut Kohl
Historia Niemiec, Niemcoznawstwo,

Helmut Kohl, przywódca polityczny / Monika Maria (...)

  • Autor:  Monika  Maria  Brzezińska
  • Wydawca:  CeDeWu,  Warszawa  2020
  • ISBN:  978-83-8102-350-4
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  124

Dzieło wybitnego przywódcy jest ponadczasowe, a jego dziedzictwo trwa, gdy jego samego już zabraknie. Do takich skutecznych polityków niewątpliwie można zaliczyć Helmuta Kohla (1930-2017).

Autorka książki Helmut Kohl  poddaje analizie przywództwo polityczne byłego niemieckiego kanclerza, rozpatrując je tak w ujęciu teoretycznym, jak i empirycznym. Monika M. Brzezińska skupia się na trzech płaszczyznach: odniesieniu do jednostki, państwa oraz struktur międzynarodowych. Nie przedstawiając biografii politycznej kanclerza ani kalendarium jego partyjnej kariery, politolog szuka odpowiedzi na pytanie, w jakim zakresie różne czynniki i uwarunkowania wewnętrzne oraz zewnętrzne wpłynęły na styl, charakter i rodzaj przywództwa reprezentowanego przez Helmuta Kohla.

Lutten Klein
Historia Niemiec, Niemcoznawstwo,

Lütten Klein. Leben in der ostdeutschen Transform(...)

  • Autor:  Steffen  Mau
  • Wydawca:  Suhrkamp,  Berlin  2019
  • ISBN:  978-3-518-42894-8
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  284, [2]

Lütten Klein, obecnie dzielnica Rostoku, osiedle z prefabrykatów powstałe w latach sześćdziesiątych dwudziestego wieku, zasiedlone było przez około 40 tysięcy mieszkańców. Miejsce to miało stanowić przykład socjalistycznego stylu życia obywateli NRD.

Steffen Mau, który dorastał w Lütten Klein, analizuje życie mieszkańców tej dzielnicy w latach przed i po upadku Muru Berlińskiego. Socjolog wykorzystuje swoje wspomnienia z dzieciństwa i młodości, aby ukazać zmiany, jakie dokonały się w tym wzorcowym osiedlu po zjednoczeniu Niemiec. Autor książki na przykładzie tytułowego Lütten Klein ukazuje społeczne skutki przemian politycznych w Niemczech oraz zmiany w mentalności społeczeństwa idące w kierunku nie tyle zasypywania różnic, co pogłębiania pęknięć.

Zeitung f D_twarda
Historia Niemiec, Niemcoznawstwo, Prasa niemiecka,

Zeitung für Deutschland. Die Geschichte der FAZ

  • Autor:  Peter  Hoeres
  • Wydawca:  Benevento,  München – Salzburg  2019
  • ISBN:  978-3-7109-0080-8
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  596, [1]

„Frankfurter Allgemeine Zeitung” (w skrócie: FAZ) to niemiecki wysokonakładowy dziennik o charakterze liberalno-konserwatywnym. Od 1949 roku FAZ uczestniczy w debatach politycznych, społecznych i gospodarczych Niemiec, mając swój udział w kształtowaniu opinii publicznej w RFN.

Opierając się na materiałach pozyskanych z archiwum FAZ, historyk Peter Hoeres analizuje 70 lat dziejów opiniotwórczego dziennika, ukazując kluczowe postacie i wydarzenia. Autor przedstawia FAZ na tle niemieckiej historii odzwierciedlonej w debatach na temat dziedzictwa narodowo-socjalistycznej przeszłości, lat zimnej wojny, aż po przyszłość Europy, rolę islamu i znaczenie cyfryzacji we współczesnym świecie.

Karl Foster
Historia Niemiec, Niemcoznawstwo,

Karl Forster (1928-1981). Katholizismus in der pol(...)

  • Autor:  Simon  Oelgemöller
  • Wydawca:  Ferdinand Schöningh,  Paderborn  2019
  • Seria:  Veröffentlichungen der Kommission für Zeitgeschichte”,  Reihe B,  „ Forschungen”,  Bd. 137
  • ISBN:  978-3-506-79271-6
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  XIII, [1], 400

Biografia Karla Forstera (1928–1981) ukazuje wybitną postać Kościoła katolickiego w Republice Federalnej Niemiec. Karl Forster, ksiądz katolicki, profesor teologii pastoralnej, a zarazem publicysta, popierający kulturę otwartej rozmowy kościoła ze światem, podczas II Soboru Watykańskiego oraz w czasie zmian społecznych lat 60. i 70. XX wieku zachęcał do otwarcia Kościoła.

K. Forster nieraz spotykał się z nieufnością, a także cierpiał z powodu ataków politycznych, jednak pozostawał zaangażowany w budowanie mostów politycznych w Niemczech, propagując prowadzenie dialogu. Niewątpliwie zasługą Karla Forstera jest  wczesne ustanowienie w Niemczech przełomowej kultury dyskursu politycznego oraz uczynienie z niego fundamentu polityki kościelnej i refleksji teologiczno-duszpasterskiej.