Browsing Category

Niemcoznawstwo

Helmut Kohl
Historia Niemiec, Niemcoznawstwo,

Helmut Kohl, przywódca polityczny / Monika Maria (...)

  • Autor:  Monika  Maria  Brzezińska
  • Wydawca:  CeDeWu,  Warszawa  2020
  • ISBN:  978-83-8102-350-4
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  124

Dzieło wybitnego przywódcy jest ponadczasowe, a jego dziedzictwo trwa, gdy jego samego już zabraknie. Do takich skutecznych polityków niewątpliwie można zaliczyć Helmuta Kohla (1930-2017).

Autorka książki Helmut Kohl  poddaje analizie przywództwo polityczne byłego niemieckiego kanclerza, rozpatrując je tak w ujęciu teoretycznym, jak i empirycznym. Monika M. Brzezińska skupia się na trzech płaszczyznach: odniesieniu do jednostki, państwa oraz struktur międzynarodowych. Nie przedstawiając biografii politycznej kanclerza ani kalendarium jego partyjnej kariery, politolog szuka odpowiedzi na pytanie, w jakim zakresie różne czynniki i uwarunkowania wewnętrzne oraz zewnętrzne wpłynęły na styl, charakter i rodzaj przywództwa reprezentowanego przez Helmuta Kohla.

Lutten Klein
Historia Niemiec, Niemcoznawstwo,

Lütten Klein. Leben in der ostdeutschen Transform(...)

  • Autor:  Steffen  Mau
  • Wydawca:  Suhrkamp,  Berlin  2019
  • ISBN:  978-3-518-42894-8
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  284, [2]

Lütten Klein, obecnie dzielnica Rostoku, osiedle z prefabrykatów powstałe w latach sześćdziesiątych dwudziestego wieku, zasiedlone było przez około 40 tysięcy mieszkańców. Miejsce to miało stanowić przykład socjalistycznego stylu życia obywateli NRD.

Steffen Mau, który dorastał w Lütten Klein, analizuje życie mieszkańców tej dzielnicy w latach przed i po upadku Muru Berlińskiego. Socjolog wykorzystuje swoje wspomnienia z dzieciństwa i młodości, aby ukazać zmiany, jakie dokonały się w tym wzorcowym osiedlu po zjednoczeniu Niemiec. Autor książki na przykładzie tytułowego Lütten Klein ukazuje społeczne skutki przemian politycznych w Niemczech oraz zmiany w mentalności społeczeństwa idące w kierunku nie tyle zasypywania różnic, co pogłębiania pęknięć.

Zeitung f D_twarda
Historia Niemiec, Niemcoznawstwo, Prasa niemiecka,

Zeitung für Deutschland. Die Geschichte der FAZ

  • Autor:  Peter  Hoeres
  • Wydawca:  Benevento,  München – Salzburg  2019
  • ISBN:  978-3-7109-0080-8
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  596, [1]

„Frankfurter Allgemeine Zeitung” (w skrócie: FAZ) to niemiecki wysokonakładowy dziennik o charakterze liberalno-konserwatywnym. Od 1949 roku FAZ uczestniczy w debatach politycznych, społecznych i gospodarczych Niemiec, mając swój udział w kształtowaniu opinii publicznej w RFN.

Opierając się na materiałach pozyskanych z archiwum FAZ, historyk Peter Hoeres analizuje 70 lat dziejów opiniotwórczego dziennika, ukazując kluczowe postacie i wydarzenia. Autor przedstawia FAZ na tle niemieckiej historii odzwierciedlonej w debatach na temat dziedzictwa narodowo-socjalistycznej przeszłości, lat zimnej wojny, aż po przyszłość Europy, rolę islamu i znaczenie cyfryzacji we współczesnym świecie.

Karl Foster
Historia Niemiec, Niemcoznawstwo,

Karl Forster (1928-1981). Katholizismus in der pol(...)

  • Autor:  Simon  Oelgemöller
  • Wydawca:  Ferdinand Schöningh,  Paderborn  2019
  • Seria:  Veröffentlichungen der Kommission für Zeitgeschichte”,  Reihe B,  „ Forschungen”,  Bd. 137
  • ISBN:  978-3-506-79271-6
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  XIII, [1], 400

Biografia Karla Forstera (1928–1981) ukazuje wybitną postać Kościoła katolickiego w Republice Federalnej Niemiec. Karl Forster, ksiądz katolicki, profesor teologii pastoralnej, a zarazem publicysta, popierający kulturę otwartej rozmowy kościoła ze światem, podczas II Soboru Watykańskiego oraz w czasie zmian społecznych lat 60. i 70. XX wieku zachęcał do otwarcia Kościoła.

K. Forster nieraz spotykał się z nieufnością, a także cierpiał z powodu ataków politycznych, jednak pozostawał zaangażowany w budowanie mostów politycznych w Niemczech, propagując prowadzenie dialogu. Niewątpliwie zasługą Karla Forstera jest  wczesne ustanowienie w Niemczech przełomowej kultury dyskursu politycznego oraz uczynienie z niego fundamentu polityki kościelnej i refleksji teologiczno-duszpasterskiej.

Energiewende
Niemcoznawstwo, Problematyka europejska,

Energiewende. Nowe niemieckie imperium / Jakub Wie(...)

  • Autor:  Jakub  Wiech
  • Wydawca:  Defence24,  Warszawa 2019
  • ISBN:  978-83-65960-13-9
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  124

Publikacja  Energiewende. Nowe niemieckie imperium  opisuje niemiecką transformację energetyczną, której celem jest odejście od paliw kopalnych, zamknięcie elektrowni jądrowych i zwrot ku odnawialnym źródłom energii. Do realizacji tych celów w RFN zaprzęgnięto nie tylko mechanizmy państwowe, ale również środki społeczne.

Dla Niemców Energiewende jest powodem do dumy, stawiającym ich w awangardzie krajów działających na rzecz środowiska. Według Jakuba Wiecha Energiewende stała się doktryną, wpływającą na całą Unię Europejską. Transformacja energetyczna ma prowadzić do stworzenia w Niemczech europejskiego energetycznego centrum dyspozycyjnego, czego skutkiem będzie – zdaniem autora publikacji – stopniowe uzależnienie innych państw i budowa nowego niemieckiego imperium w Europie.

Angela Merkel_twarda
Aktualności, Niemcoznawstwo,

Angela Merkel. Das Requiem / Gertrud Höhler

  • Autor:  Gertrud  Höhler
  • Wydawca:  Econ  2019
  • ISBN:  978-3-430-21027-0
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  351

Biografia polityczna Angeli Merkel została spisana 14 lat po przejęciu urzędu kanclerskiego przez niemiecką polityk. Autorka publikacji, Gertrud Höhler, która już w poprzednich swoich tekstach ostro atakowała Angelę Merkel, tym razem również bardzo krytycznie postrzega działania urzędującej kanclerz. Höhler twierdzi, że państwo niemieckie wychodzi osłabione z ery Merkel trwającej kilkanaście ostatnich lat.

Książka prezentująca kontrowersyjne poglądy autorki ukazuje odmienne spojrzenie na Angelę Merkel i politykę Niemiec na początku XXI wieku.

Jager Das Ende_miękka
Aktualności, Niemcoznawstwo, Stosunki międzynarodowe,

Das Ende des amerikanischen Zeitalters. Deutschlan(...)

  • Autor:  Thomas  Jäger
  • Wydawca:  Orell  Füssli  Verlag,  Zürich  2019
  • ISBN:  978-3-280-05694-3
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  191

Zmiany zachodzące w okresie prezydentury Donalda Trumpa w relacjach Stanów Zjednoczonych i Europy mają wpływ także na politykę zagraniczną Niemiec. Autor publikacji Das Ende des amerikanischen Zeitalters. Deutschland und die neue Weltordnung  sugeruje jednak, że sojusz między USA a Unią Europejską jest nadal koniecznością, szczególnie wobec najważniejszych problemów, które wciąż stoją przed Europą.

Relacje z Rosją i Chinami, kwestie migracyjne oraz konflikty na Bliskim Wschodzie nadal pozostają wyzwaniem tak dla Niemiec, jak i dla Unii Europejskiej. Pamiętając o tych problemach, a także o zmianach w polityce USA, państwo niemieckie – jak uważa autor książki – powinno na nowo zdefiniować swoją rolę w polityce europejskiej i światowej.

Frohlich Das Ende_twarda
Niemcoznawstwo, Problematyka europejska, Stosunki międzynarodowe,

Das Ende der Selbstfesselung. Deutsche Außenpolit(...)

  • Autor:  Stefan  Fröhlich
  • Wydawca:  Springer,  Wiesbaden  2019
  • ISBN:  978-3-658-25142-0
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  VIII, 172

Zarówno wewnętrzne problemy Unii Europejskiej związane między innymi z Brexitem, różnicami poglądów na temat reformy strefy euro oraz rozwojem nacjonalizmów w Europie, jak i zewnętrzne wyzwania ze strony Rosji i Chin, a także kwestie migracyjne, mają wpływ na politykę zagraniczną Niemiec. Ponadto do jej destabilizacji przyczynia się w ostatnim czasie zmiana taktyki Stanów Zjednoczonych wobec Europy.

Stefan Fröhlich, politolog i ekspert w dziedzinie niemieckiej polityki zagranicznej, stara się odpowiedzieć na zarzuty kierowane wobec Niemiec przez inne państwa, unikające przywództwa i globalnej odpowiedzialności. Autor książki Das Ende der Selbstfesselung. Deutsche Außenpolitik in einer Welt ohne Führung sugeruje, że w obecnej sytuacji międzynarodowej należałoby dokonać ponownej oceny roli państwa niemieckiego w Europie i na świecie.

Rosenburg
Historia Niemiec, Niemcoznawstwo,

Rosenburg – Federalne Ministerstwo Sprawiedliw(...)

  • Wydawca:  Bundesministerium der Justiz und für Verbraucherschutz,  Berlin [2019]
  • Tłumaczenie:  Magdalena Bainczyk
  • ISBN:  978-83-947075-4-5
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  [76]

Publikacja towarzyszy wystawie Rosenburg – Federalne Ministerstwo Sprawiedliwości Niemiec w cieniu narodowosocjalistycznej przeszłości, przygotowanej przez Bundesministerium der Justiz und für Verbraucherschutz.

W 2012 r. Bundesministerium der Justiz und für Verbraucherschutz powołało niezależną komisję naukową, która zbadała podejście tego urzędu do nazistowskiej przeszłości swoich pracowników, do ścigania zbrodni związanych z Holokaustem, do amnestii i przedawnienia tych zbrodni. W wyniku badań jednoznacznie ustalono, że w Ministerstwie Sprawiedliwości Republiki Federalnej Niemiec w latach 50. i 60. XX wieku (które wówczas miało swoją siedzibę w Rosenburgu) pracowało wielu prawników wcześniej związanych z wymiarem sprawiedliwości Rzeszy i uwikłanych w bezprawie tamtych czasów.

Efekty prac komisji przedstawiono w książce Die Akte Rosenburg. Das Bundesministerium der Justiz und die NS-Zeit (wyd. 2016), również dostępnej w Bibliotece Instytutu Zachodniego. Dla szerszej publiczności przygotowano wystawę w różnych wersjach językowych, prezentowaną w Niemczech od 2017 r., w Stanach Zjednoczonych w 1. połowie 2019 r. , w Polsce od jesieni 2019 r. (w tym w Poznaniu od 9 stycznia do 14 lutego 2020 r. ).

Literatura a polityka
Historia Niemiec, Niemcoznawstwo,

Literatura a polityka kulturalna w Prusach Wschodn(...)

  • Autorka:  Magdalena Kardach
  • Wydawca:  Wydawnictwo Naukowe UAM,  Poznań 2018
  • Seria: Filologia Germańska  –  Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • ISBN:  978-83-232-3336-7
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  336, [1] strona, [26] stron i [3] karty tablic

Autorka publikacji przedstawia krajobraz kulturowy Prus Wschodnich w latach 1933-1945, analizując oddziaływania między literaturą widzianą jako dziedzinę antropologicznie rozumianej kultury a historią.

Wychodząc z założenia, że literatura stanowi odzwierciedlenie świadomości społeczeństwa, w którym powstaje, Magdalena Kardach bada utwory pisarzy wschodniopruskich, poszukując w nich przejawów mitu niemieckiego wschodu. Według badaczki symbolika wykorzystywana przez twórców oscylowała wokół podstawowych elementów: narodu, ziemi ojczystej, ojcowizny, obowiązku wobec ziemi oraz krajobrazu.

Analiza poszczególnych dzieł ukazuje, w jaki sposób Prusy Wschodnie przekształcały się w mentalności społeczeństwa w bastion i przedmurze niemieckości na Wschodzie. Autorka podkreśla m.in. znaczący wpływ doświadczenia II wojny światowej, odzwierciedlonego w utworach literackich pisarzy wschodniopruskich.