Browsing Category

Niemcoznawstwo

Energiewende
Niemcoznawstwo, Problematyka europejska,

Energiewende. Nowe niemieckie imperium / Jakub Wie(...)

  • Autor:  Jakub  Wiech
  • Wydawca:  Defence24,  Warszawa 2019
  • ISBN:  978-83-65960-13-9
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  124

Publikacja  Energiewende. Nowe niemieckie imperium  opisuje niemiecką transformację energetyczną, której celem jest odejście od paliw kopalnych, zamknięcie elektrowni jądrowych i zwrot ku odnawialnym źródłom energii. Do realizacji tych celów w RFN zaprzęgnięto nie tylko mechanizmy państwowe, ale również środki społeczne.

Dla Niemców Energiewende jest powodem do dumy, stawiającym ich w awangardzie krajów działających na rzecz środowiska. Według Jakuba Wiecha Energiewende stała się doktryną, wpływającą na całą Unię Europejską. Transformacja energetyczna ma prowadzić do stworzenia w Niemczech europejskiego energetycznego centrum dyspozycyjnego, czego skutkiem będzie – zdaniem autora publikacji – stopniowe uzależnienie innych państw i budowa nowego niemieckiego imperium w Europie.

Angela Merkel_twarda
Aktualności, Niemcoznawstwo,

Angela Merkel. Das Requiem / Gertrud Höhler

  • Autor:  Gertrud  Höhler
  • Wydawca:  Econ  2019
  • ISBN:  978-3-430-21027-0
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  351

Biografia polityczna Angeli Merkel została spisana 14 lat po przejęciu urzędu kanclerskiego przez niemiecką polityk. Autorka publikacji, Gertrud Höhler, która już w poprzednich swoich tekstach ostro atakowała Angelę Merkel, tym razem również bardzo krytycznie postrzega działania urzędującej kanclerz. Höhler twierdzi, że państwo niemieckie wychodzi osłabione z ery Merkel trwającej kilkanaście ostatnich lat.

Książka prezentująca kontrowersyjne poglądy autorki ukazuje odmienne spojrzenie na Angelę Merkel i politykę Niemiec na początku XXI wieku.

Jager Das Ende_miękka
Aktualności, Niemcoznawstwo, Stosunki międzynarodowe,

Das Ende des amerikanischen Zeitalters. Deutschlan(...)

  • Autor:  Thomas  Jäger
  • Wydawca:  Orell  Füssli  Verlag,  Zürich  2019
  • ISBN:  978-3-280-05694-3
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  191

Zmiany zachodzące w okresie prezydentury Donalda Trumpa w relacjach Stanów Zjednoczonych i Europy mają wpływ także na politykę zagraniczną Niemiec. Autor publikacji Das Ende des amerikanischen Zeitalters. Deutschland und die neue Weltordnung  sugeruje jednak, że sojusz między USA a Unią Europejską jest nadal koniecznością, szczególnie wobec najważniejszych problemów, które wciąż stoją przed Europą.

Relacje z Rosją i Chinami, kwestie migracyjne oraz konflikty na Bliskim Wschodzie nadal pozostają wyzwaniem tak dla Niemiec, jak i dla Unii Europejskiej. Pamiętając o tych problemach, a także o zmianach w polityce USA, państwo niemieckie – jak uważa autor książki – powinno na nowo zdefiniować swoją rolę w polityce europejskiej i światowej.

Frohlich Das Ende_twarda
Niemcoznawstwo, Problematyka europejska, Stosunki międzynarodowe,

Das Ende der Selbstfesselung. Deutsche Außenpolit(...)

  • Autor:  Stefan  Fröhlich
  • Wydawca:  Springer,  Wiesbaden  2019
  • ISBN:  978-3-658-25142-0
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  VIII, 172

Zarówno wewnętrzne problemy Unii Europejskiej związane między innymi z Brexitem, różnicami poglądów na temat reformy strefy euro oraz rozwojem nacjonalizmów w Europie, jak i zewnętrzne wyzwania ze strony Rosji i Chin, a także kwestie migracyjne, mają wpływ na politykę zagraniczną Niemiec. Ponadto do jej destabilizacji przyczynia się w ostatnim czasie zmiana taktyki Stanów Zjednoczonych wobec Europy.

Stefan Fröhlich, politolog i ekspert w dziedzinie niemieckiej polityki zagranicznej, stara się odpowiedzieć na zarzuty kierowane wobec Niemiec przez inne państwa, unikające przywództwa i globalnej odpowiedzialności. Autor książki Das Ende der Selbstfesselung. Deutsche Außenpolitik in einer Welt ohne Führung sugeruje, że w obecnej sytuacji międzynarodowej należałoby dokonać ponownej oceny roli państwa niemieckiego w Europie i na świecie.

Rosenburg
Historia Niemiec, Niemcoznawstwo,

Rosenburg – Federalne Ministerstwo Sprawiedliw(...)

  • Wydawca:  Bundesministerium der Justiz und für Verbraucherschutz,  Berlin [2019]
  • Tłumaczenie:  Magdalena Bainczyk
  • ISBN:  978-83-947075-4-5
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  [76]

Publikacja towarzyszy wystawie Rosenburg – Federalne Ministerstwo Sprawiedliwości Niemiec w cieniu narodowosocjalistycznej przeszłości, przygotowanej przez Bundesministerium der Justiz und für Verbraucherschutz.

W 2012 r. Bundesministerium der Justiz und für Verbraucherschutz powołało niezależną komisję naukową, która zbadała podejście tego urzędu do nazistowskiej przeszłości swoich pracowników, do ścigania zbrodni związanych z Holokaustem, do amnestii i przedawnienia tych zbrodni. W wyniku badań jednoznacznie ustalono, że w Ministerstwie Sprawiedliwości Republiki Federalnej Niemiec w latach 50. i 60. XX wieku (które wówczas miało swoją siedzibę w Rosenburgu) pracowało wielu prawników wcześniej związanych z wymiarem sprawiedliwości Rzeszy i uwikłanych w bezprawie tamtych czasów.

Efekty prac komisji przedstawiono w książce Die Akte Rosenburg. Das Bundesministerium der Justiz und die NS-Zeit (wyd. 2016), również dostępnej w Bibliotece Instytutu Zachodniego. Dla szerszej publiczności przygotowano wystawę w różnych wersjach językowych, prezentowaną w Niemczech od 2017 r., w Stanach Zjednoczonych w 1. połowie 2019 r. , w Polsce od jesieni 2019 r. (w tym w Poznaniu od 9 stycznia do 14 lutego 2020 r. ).

Literatura a polityka
Historia Niemiec, Niemcoznawstwo,

Literatura a polityka kulturalna w Prusach Wschodn(...)

  • Autorka:  Magdalena Kardach
  • Wydawca:  Wydawnictwo Naukowe UAM,  Poznań 2018
  • Seria: Filologia Germańska  –  Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • ISBN:  978-83-232-3336-7
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  336, [1] strona, [26] stron i [3] karty tablic

Autorka publikacji przedstawia krajobraz kulturowy Prus Wschodnich w latach 1933-1945, analizując oddziaływania między literaturą widzianą jako dziedzinę antropologicznie rozumianej kultury a historią.

Wychodząc z założenia, że literatura stanowi odzwierciedlenie świadomości społeczeństwa, w którym powstaje, Magdalena Kardach bada utwory pisarzy wschodniopruskich, poszukując w nich przejawów mitu niemieckiego wschodu. Według badaczki symbolika wykorzystywana przez twórców oscylowała wokół podstawowych elementów: narodu, ziemi ojczystej, ojcowizny, obowiązku wobec ziemi oraz krajobrazu.

Analiza poszczególnych dzieł ukazuje, w jaki sposób Prusy Wschodnie przekształcały się w mentalności społeczeństwa w bastion i przedmurze niemieckości na Wschodzie. Autorka podkreśla m.in. znaczący wpływ doświadczenia II wojny światowej, odzwierciedlonego w utworach literackich pisarzy wschodniopruskich.

Deutsche Schreibschrift_1
Książki, Niemcoznawstwo, Zasoby archiwalne,

Dawne pismo niemieckie. Podręcznik do nauki pisma(...)

  • Autor:  Harald Süß
  • Tłumaczenie:  Joanna Drejer
  • Wydawca:  Fundacja Dobro Kultury, Słubice 2019
  • ISBN:  978-83-947075-4-5
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  84

Dla osób pragnących zgłębić tajniki dawnej kaligrafii niemieckiej została wydana polska wersja podręcznika do nauki pisma neogotyckiego „Deutsche Schreibschrift” autorstwa Haralda Süßa, w tłumaczeniu Joanny Drejer. Publikacja zatytułowana Dawne pismo niemieckie. Podręcznik do nauki pisma neogotyckiego zawiera tablice z wzorami pisma od XVIII wieku do 1. połowy XX wieku, a także liczne przykłady dawnych dokumentów niemieckich wraz z ich transkrypcją na alfabet łaciński. Książce towarzyszy wydana przez Joannę Drejer oraz Izabellę Parowicz Kurrenta. Zeszyt ćwiczeń do nauki pisma neogotyckiego. Autorki zeszytu proponują, aby naukę czytania poprzedzić nauką pisania, co pozwoli na samodzielne poznawanie budowy i kształtów poszczególnych liter. Służą temu zaproponowane ćwiczenia oraz liczne przykłady dokumentów ze zbiorów Archiwum Państwowego w Poznaniu.

Obie prace mogą być szczególnie przydatne dla osób zainteresowanych kwerendami w archiwach posiadających bogaty zasób z okresu XIX oraz początków XX wieku, nie tylko z terenów dawnego zaboru pruskiego. Nieznajomość dawnego niemieckiego pisma odręcznego jest bowiem poważną barierą dla badaczy, uniemożliwiającą prawidłowe odczytywanie części zasobów archiwów w zachodniej i północnej Polsce, a także w niemieckojęzycznej części Europy.

Pierwsza niemiecka okupacja
Historia Polski, Historia powszechna, Niemcoznawstwo,

Pierwsza niemiecka okupacja. Królestwo Polskie i (...)

  • Redakcja naukowa:   Grzegorz Kucharczyk
  • Wydawca:  Instytut Historii PAN, Warszawa 2019
  • ISBN:  978-83-65880-58-1
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  872

Po zakończeniu ofensywy armii niemieckiej i austro-węgierskiej na froncie wschodnim w połowie 1915 roku Rzesza Niemiecka okupowała znaczną część ziem dawnej Rzeczypospolitej. Pod władzą państw centralnych znalazły się wówczas tereny od wschodniej Wielkopolski po Dźwinę i Wołyń, dołączając do wcześniej zajętych ziem zaboru pruskiego i austriackiego.

Polityka stosowana przez niemieckie władze okupacyjne nie była jednolita. Na terenach zajętych podczas walk w 1915 roku mieszkańców traktowano inaczej niż pozostających pod władzą Berlina przed wybuchem I wojny światowej. Celem pracy zbiorowej Pierwsza niemiecka okupacja. Królestwo Polskie i kresy wschodnie pod okupacją mocarstw centralnych 1914-1918 jest m.in. przedstawienie tych różnic. Autorzy tekstów, wykorzystując liczne źródła archiwalne,  przedstawiają trzy sposoby funkcjonowania niemieckiego aparatu okupacyjnego na poszczególnych terenach: żadnych zmian w zaborze pruskim, politykę ustępstw w Warszawskim Generalnym Gubernatorstwie oraz dyktaturę wojskową na kresach wschodnich.

Dokonane porównanie wydarzeń pierwszej i drugiej wojny światowej na ziemiach polskich prowadzi autorów do wniosku, że wymieniona w tytule książki pierwsza okupacja niemiecka nie była totalitaryzmem. Prowadziła jednak do przemian w kulturze i myśli politycznej Niemiec, które miały w przyszłości skutkować totalitaryzmem II wojny.

Przemysł 4_0
Aktualności, Książki, Niemcoznawstwo,

Przemysł 4.0. Nowa polityka przemysłowa Niemiec (...)

  • Autorzy:   Konrad Popławski, Rafał Bajczuk
  • Wydawca:  Ośrodek Studiów Wschodnich im. Marka Karpia, Warszawa 2019
  • ISBN:  978-83-65827-33-3
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  78

Po czasach produkcji mechanicznej napędzanej siłą pary, produkcji masowej z zastosowaniem energii elektrycznej oraz sterowanej komputerowo zautomatyzowanej linii produkcyjnej, nadchodzi czas czwartej rewolucji przemysłowej, nazwanej Przemysł 4.0 (Industry 4.0). W jednorodnym systemie cyber-fizycznym (CPS – cyber-physical system) następuje integracja ludzi i sterowanych cyfrowo maszyn z Internetem oraz technologiami informacyjnymi. Przepływ informacji ma na celu optymalizację procesów produkcji na różnych jej etapach, co pozwala uzyskiwać przewagę nad konkurencją.

Konrad Popławski i Rafał Bajczuk w publikacji Przemysł 4.0. Nowa polityka przemysłowa Niemiec zastanawiają się, jakie są możliwości i kierunki realizacji założeń czwartej rewolucji przemysłowej w RFN. Autorzy analizują przykładowe przedsięwzięcia podejmowane przez władze niemieckie w celu wspierania krajowego przemysłu, aby umożliwić mu przystosowanie do transformującej się gospodarki globalnej, szczególnie w branży motoryzacyjnej, stoczniowej oraz odnawialnych źródeł energii. Opisane w książce działania pokazują na zwiększanie wpływu rządu federalnego na obszary gospodarki uznawane w Niemczech za strategiczne.

Fuhrungsmacht
Niemcoznawstwo, Stosunki międzynarodowe,

Führungsmacht Deutschland. Strategie ohne Angst (...)

  • Oprawa:  twarda
  • Autor:  Mangasarian, Leon (1960- ), Techau, Jan (1972- )
  • Wydawca:  DTV, München 2017
  • ISBN:  978-3-423-28125-6
  • Liczba stron: 173, [1]

Autorzy książki przedstawiają propozycje podstaw i założeń nowej strategii dla Niemiec w postaci koncepcji „służebnego przywództwa” (Servant Leadership). Została ona zapożyczona z pracy amerykańskiego przedsiębiorcy i teoretyka zarządzania Roberta Greenleafa pt. The Servant as Leader z 1970 r., w której przedstawił on swoje rozważania dotyczące przywództwa osobistego w toku prowadzonych wówczas dyskusji na temat zarządzania w sektorze biznesowym. Podstawą tej koncepcji jest założenie, że przywódca jest podmiotem, który w pierwszej kolejności musi skupiać się na zaspokojeniu potrzeb i interesów jednostek oraz instytucji, którym ma przewodzić.

Mangasarian i Techau do głównych pożądanych atrybutów charakteryzujących Niemcy jako państwo mające sprawować służebne przywództwo zaliczają: konieczność posiadania sprecyzowanych interesów narodowych oraz precyzyjnego wyobrażenia na temat własnego potencjału i pozycji w środowisku międzynarodowym; odgrywanie roli adwokata w stosunku do mniejszych i słabszych partnerów; gotowość do ponoszenia większych nakładów finansowych niż pozostali partnerzy; dysponowanie niezbędnymi zdolnościami do tego, aby móc wypełniać podjęte zobowiązanie związane z przywództwem oraz utrzymywanie wewnątrzpolitycznej legitymizacji dla pełnionej roli państwa przewodzącego.

Autorzy przedstawiają diagnozy uwarunkowań zewnętrznej aktywności RFN, w tym zwłaszcza dotyczących strategicznego myślenia i kultury strategicznej oraz głównych wyzwań dla polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Niemiec. Wskazują również konkretne propozycje rozwiązań i zmian w polityce niemieckiej. Choć część postulowanych zmian w polityce RFN była już wcześniej podnoszona przez innych niemieckich autorów, zaletą jest dokonanie przejrzystej systematyzacji stanowiącej jasną i spójną receptę na stojące przed Niemcami problemy i wyzwania.

Nowsze
Starsze