Browsing Tag

II wojna światowa

Smukała obóz
Historia Niemiec, Historia Polski, Historia powszechna,

Niemiecki obóz przesiedleńczy w Smukale (1941-19(...)

  • Autor:  Mateusz  Maleszka
  • Wydawca:  Instytut Pamięci Narodowej,  Bydgoszcz,  Warszawa  2023
  • Seria:  „Publikacje  Delegatury  IPN  w  Bydgoszczy”,  t. 1
  • ISBN:  978-83-8229-813-0
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  118, [2] s., [8] s. tablic

We wrześniu 1941 roku na terenie przedwojennej fabryki „Karbid Wielkopolski” w Smukale (dziś dzielnica Bydgoszczy) okupanci hitlerowscy utworzyli niemiecki obóz przesiedleńczy. Wysiedlano tam całe wielopokoleniowe rodziny. Obóz został zlikwidowany w lutym 1943 roku, a pozostałych więźniów przeniesiono do obozu w Potulicach.

Mateusz Maleszka opisuje funkcjonowanie i znaczenie niemieckiego obozu przesiedleńczego w Smukale jako elementu niemieckiej polityki ludobójczej realizowanej w czasie II wojny światowej na terenie Pomorza Gdańskiego. Ważną częścią publikacji jest imienna lista 334 osób, które zmarły w obozie.

Zbrodnie niemieckie
Historia Niemiec, Historia Polski, Najnowsze publikacje Instytutu Zachodniego,

Zbrodnie niemieckie na inteligencji polskiej w pie(...)

  • Redakcja:  Bogumił  Rudawski
  • Wydawca:  Instytut  Zachodni,  Poznań  2023
  • Seria:  „Prace  Instytutu  Zachodniego”,  nr 100
  • ISBN:  978-83-66412-57-6
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  174

Publikacja Zbrodnie niemieckie na inteligencji polskiej w pierwszym okresie okupacji (1939-1940) jest pokłosiem konferencji popularnonaukowej zorganizowanej w Berlinie w 2021 roku. W dwóch pierwszych tekstach autorzy przedstawili genezę niemieckiej polityki okupacyjnej na przykładzie kolonialnych i imperialnych tradycji polityki niemieckiej oraz ewolucję stanowiska Hitlera w odniesieniu do Polski. Kolejne artykuły omawiają przebieg eksterminacji inteligencji polskiej w poszczególnych regionach – od Pomorza Gdańskiego, poprzez Wielkopolskę i Łódzkie oraz Górny Śląsk, po ziemie wchodzące w skład Generalnego Gubernatorstwa.

Nazi Germany
Historia Niemiec, Historia Polski, Historia powszechna,

Nazi Germany, annexed Poland, and colonial rule. R(...)

  • Autor:  Rachel  O’Sullivan
  • Wydawca:  Bloomsbury  Publishing,  London – New York  2023
  • Seria:  „Modern  Histories  of  Politics  and  Violence”
  • ISBN:  978-1-3503-7722-6
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  [12], 252, [4]

Publikacja Nazi Germany, annexed Poland, and colonial rule  przedstawia ekspansję nazistowskich Niemiec w dwóch okręgach – Kraju Warty i Gdańsku-Prusach Zachodnich, ukazując ją przez pryzmat kolonializmu.

Autorka bada idee i dyskursy związane z ekspansją, osadnictwem i propagowaną misją cywilizacyjną, uznając je za nieodłączny element rządów III Rzeszy w Polsce. Rachel O’Sullivan porównuje metody stosowane przez nazistów z kolonialnymi metodami asymilacji, ujarzmienia i przemocy stosowanymi przez Niemców w Afryce.

Wśród źródeł i ilustracji wykorzystanych w książce brytyjskiej historyczki znalazły się m. in. dokumenty z Archiwum II wojny światowej ze zbiorów Instytutu Zachodniego.

Unser Ns
Historia Niemiec, Niemcoznawstwo,

Unser Nationalsozialismus. Reden in der deutschen (...)

  • Autor:  Götz  Aly  (mit einem Aufsatz von  Anne  Prior)
  • Wydawca:  S. Fischer Verlag,  Frankfurt am Main  2023
  • ISBN:  978-3-10-397196-5
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  300, [1]

Götz Aly w swoich wystąpieniach zebranych w publikacji Unser Nationalsozialismus, ukazuje praktyki zrzucania winy za zbrodnie hitlerowskie na różnych sprawców lub niezidentyfikowanych narodowych socjalistów. Niemiecki historyk dowodzi, że setki tysięcy Niemców aktywnie dopuściło się zbrodni przeciw ludzkości na ogromną skalę, ale wiele milionów je aprobowało lub przynajmniej na nie przyzwalało.

W książce poświęconej kwestii, kim byli owi narodowi socjaliści, zamieszczony został także tekst autorstwa Anne Prior, stanowiący biografię Irmgard Kroymann, po II wojnie światowej kreującej się na ofiarę nazizmu.

Zamęt
Historia Niemiec, Historia Polski,

Zamęt. Czas powojnia w Stargardzie i okolicznych (...)

  • Autor:  Jolanta  Aniszewska
  • Wydawcy:  Muzeum  Archeologiczno-Historyczne  w  Stargardzie,  Bogucki  Wydawnictwo  Naukowe,  Poznań  2022
  • ISBN:  Cz. 1: 978-83-7986-434-8 ; 978-83-61456-78-0 ; Cz. 2: 978-83-7986-435-5 ; 978-83-61456-82-7
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  335 + 599

Zamęt  to opowieść o Stargardzie i pobliskich wsiach oraz miasteczkach, a także o zmianach zachodzących w latach 1933-1947. Część pierwsza opisuje przedwojenne niemieckie miasto, które dało się uwieść Hitlerowi i jego losy podczas ostatnich miesięcy wojny. Drugi tom ukazuje trudny czas powojnia, z bezprecedensową w swej skali wymianą ludności oraz proces budowania nowej społeczności.

Autorka wykorzystała liczne źródła odnalezione w kilkudziesięciu instytucjach, w tym w rosyjskich archiwach, a także w zasobach prywatnych. Zebrane w książce opowieści mieszkańców przeplatają się z dokumentami i fotografiami, pozwalając lepiej poznać dzieje miasta i jego obywateli.

Pohl N Verbrechen
Historia Niemiec, Historia Polski, Historia powszechna,

Nationalsozialistische Verbrechen 1939-1945

  • Autor:  Dieter  Pohl
  • Wydawca:  Klett-Cotta,  Stuttgart  2022
  • Seria:  „Handbuch der deutschen Geschichte – Gebhardt”,  Bd. 20
  • ISBN:  978-3-608-60020-9
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  LIII, [1], 406, [1]

Dieter Pohl przedstawia dzieje II wojny światowej, skupiając się szczególnie na polityce okupacyjnej i eksterminacyjnej nazistowskich Niemiec. W publikacji wydanej w serii „Handbuch der deutschen Geschichte – Gebhardt” niemiecki historyk kompleksowo ukazuje zbrodnie narodowego socjalizmu, które miały miejsce na terenach zajmowanych przez III Rzeszę.

Autor Nationalsozialistische Verbrechen 1939-1945  stara się wyśledzić źródła tych zbrodni, przyglądając się prześladowaniom, jakie jeszcze przed wybuchem wojny dotykały różne grupy społeczne i narodowościowe w Niemczech. Według Pohla świadomość wydarzeń z lat wojny nabiera dziś fundamentalnego znaczenia dla zachodniej kultury pamięci.

Making Justice
Historia Niemiec, Historia Polski, Historia powszechna,

Making justice visible. War crimes trials, media a(...)

  • Redakcja:  Ruth  Leiserowitz,  Gintarė  Malinauskaitė,  Hektoras  Vitkus
  • Wydawca:  Fibre Verlag,  Osnabrück  2022
  • Seria:  „Einzelveröffentlichungen des Deutschen Historischen Instituts Warschau”,  Bd. 45
  • ISBN:  978-3-944870-80-9
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  352

W jakim stopniu media kształtowały postrzeganie procesów hitlerowskich zbrodniarzy wojennych? Jakie wspomnienia z przeszłości zostały uwypuklone, a jakie wykluczone dzięki przekazom medialnym? Książka Making justice visible  ukazuje złożoną historię procesów po II wojnie światowej, analizując wzajemne relacje między prawem, mediami i pamięcią.

Autorzy omawiają, jak media przedstawiały wybrane procesy zbrodniarzy wojennych w Polsce, Związku Radzieckim, Jugosławii oraz Niemczech Wschodnich i Zachodnich. Koncentrując się na tych procesach jako wydarzeniach medialnych, badacze pokazują, w jaki sposób media relacjonowały je szerszej publiczności i tłumaczyły zasady prawne systemów sądowniczych.

Raport o stratach
Historia Polski, Historia powszechna,

Raport o stratach poniesionych przez Polskę w wyn(...)

  • Redakcja:  Konrad  Wnęk (cz. 1-3),  Adam Pleskaczyński (cz. 2)
  • Wydawca:  Polska  Fundacja  Narodowa,  Warszawa  2022
  • ISBN:  978-83-954388-2-0 ; 978-83-954388-3-7
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  532, [2] + 441, [1] + 335, [1]

Raport zawiera najnowszą rekonstrukcję strat wojennych Polski poniesionych w wyniku drugiej wojny światowej. Informacje zebrano w trzech obszernych tomach:

I. Opracowanie – opis oraz oszacowanie strat materialnych i niematerialnych;

II. Dokumentacja fotograficzna – wybór ilustracji z okresu II wojny światowej (zaprezentowano w nim również fotografie ze zbiorów archiwalnych Instytutu Zachodniego);

III. Lista miejsc zbrodni – zestawienie miejsc zbrodni dokonanych przez okupanta na ludności cywilnej.

Publikacja jest dostępna również w wersji cyfrowej zarówno w języku polskim, jak i angielskim.

Aust Erinnerungs
Historia Niemiec, Historia Polski, Historia powszechna,

Erinnerungsverantwortung. Deutschlands Vernichtung(...)

  • Autor:  Martin  Aust
  • Wydawca:  Bundeszentrale  für  politische  Bildung,  Bonn  2021
  • Seria:  „Schriftenreihe  der  Bundeszentrale  für  Politische  Bildung”,  Bd. 10658
  • ISBN:  978-3-7425-0658-0
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  219 s.,  [3] s. tablic

Niemcy zaatakowały Polskę 1 września 1939 roku, a Związek Radziecki 22 czerwca 1941 roku. Według Martina Austa te dwie daty wyznaczają początek i nasilenie niemieckiej wojny na wyniszczenie w Europie Wschodniej.

W jaki sposób i na jakich ideologicznych podstawach dokonała się radykalizacja narodowosocjalistyczna w Niemczech? Jakie są korzenie przemocy niemieckiej na wschodzie? Jak kształtowały się wspomnienia o tragicznych wydarzeniach wojny? Szukając odpowiedzi na te pytania, historyk oddaje głos m. in. niemieckim krytykom wojny eksterminacyjnej oraz ludziom z krajów okupowanych. Martin Aust podkreśla też kwestię odpowiedzialności Niemiec za pamięć o zbrodniach dokonanych w Polsce, Białorusi, Ukrainie i Rosji i komentuje nowe wyzwania współczesnej kultury pamięci.

Nigdy więcej
Historia Niemiec, Historia Polski,

“Nigdy więcej wojny!” 1 września w k(...)

  • Autorzy:  Waldemar  Czachur,  Peter  Oliver  Loew
  • Wydawca:  Wydawnictwo  Naukowe  Scholar,  Warszawa  2022
  • Seria:  „Współczesne  Społeczeństwo  Polskie  Wobec  Przeszłości”,  t. 14
  • ISBN:  978-83-66849-80-8
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  375

Hasło „Nigdy więcej wojny” w istotny sposób współtworzyło pamięć o 1 września w Polsce, NRD i RFN. W każdym z tych krajów stało się jednak nośnikiem odmiennych treści.

Autorzy publikacji “Nigdy więcej wojny!” pokazują, jak w Polsce oraz w obu państwach niemieckich od 1945 do 1989 roku media kształtowały pamięć zbiorową o ataku Niemiec na Polskę i o wybuchu II wojny światowej. Badacze poszukują odpowiedzi na pytanie, kto upamiętniał 1 września 1939 roku, jakie rozwijały się rytuały związane z obchodami tej rocznicy, a także co symbolizowała ona w pamięci zbiorowej Polaków i Niemców. Czachur i Loew próbują ustalić, czy upamiętnianie wybuchu II wojny światowej wykorzystywano do rozwijania wspólnej pamięci opartej na dialogu i czy wpłynęło ono na proces zbliżenia między Polakami i Niemcami.

Starsze