Browsing Tag

II wojna światowa

Zamęt
Historia Niemiec, Historia Polski,

Zamęt. Czas powojnia w Stargardzie i okolicznych (...)

  • Autor:  Jolanta  Aniszewska
  • Wydawcy:  Muzeum  Archeologiczno-Historyczne  w  Stargardzie,  Bogucki  Wydawnictwo  Naukowe,  Poznań  2022
  • ISBN:  Cz. 1: 978-83-7986-434-8 ; 978-83-61456-78-0 ; Cz. 2: 978-83-7986-435-5 ; 978-83-61456-82-7
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  335 + 599

Zamęt  to opowieść o Stargardzie i pobliskich wsiach oraz miasteczkach, a także o zmianach zachodzących w latach 1933-1947. Część pierwsza opisuje przedwojenne niemieckie miasto, które dało się uwieść Hitlerowi i jego losy podczas ostatnich miesięcy wojny. Drugi tom ukazuje trudny czas powojnia, z bezprecedensową w swej skali wymianą ludności oraz proces budowania nowej społeczności.

Autorka wykorzystała liczne źródła odnalezione w kilkudziesięciu instytucjach, w tym w rosyjskich archiwach, a także w zasobach prywatnych. Zebrane w książce opowieści mieszkańców przeplatają się z dokumentami i fotografiami, pozwalając lepiej poznać dzieje miasta i jego obywateli.

Pohl N Verbrechen
Historia Niemiec, Historia Polski, Historia powszechna,

Nationalsozialistische Verbrechen 1939-1945

  • Autor:  Dieter  Pohl
  • Wydawca:  Klett-Cotta,  Stuttgart  2022
  • Seria:  „Handbuch der deutschen Geschichte – Gebhardt”,  Bd. 20
  • ISBN:  978-3-608-60020-9
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  LIII, [1], 406, [1]

Dieter Pohl przedstawia dzieje II wojny światowej, skupiając się szczególnie na polityce okupacyjnej i eksterminacyjnej nazistowskich Niemiec. W publikacji wydanej w serii „Handbuch der deutschen Geschichte – Gebhardt” niemiecki historyk kompleksowo ukazuje zbrodnie narodowego socjalizmu, które miały miejsce na terenach zajmowanych przez III Rzeszę.

Autor Nationalsozialistische Verbrechen 1939-1945  stara się wyśledzić źródła tych zbrodni, przyglądając się prześladowaniom, jakie jeszcze przed wybuchem wojny dotykały różne grupy społeczne i narodowościowe w Niemczech. Według Pohla świadomość wydarzeń z lat wojny nabiera dziś fundamentalnego znaczenia dla zachodniej kultury pamięci.

Making Justice
Historia Niemiec, Historia Polski, Historia powszechna,

Making justice visible. War crimes trials, media a(...)

  • Redakcja:  Ruth  Leiserowitz,  Gintarė  Malinauskaitė,  Hektoras  Vitkus
  • Wydawca:  Fibre Verlag,  Osnabrück  2022
  • Seria:  „Einzelveröffentlichungen des Deutschen Historischen Instituts Warschau”,  Bd. 45
  • ISBN:  978-3-944870-80-9
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  352

W jakim stopniu media kształtowały postrzeganie procesów hitlerowskich zbrodniarzy wojennych? Jakie wspomnienia z przeszłości zostały uwypuklone, a jakie wykluczone dzięki przekazom medialnym? Książka Making justice visible  ukazuje złożoną historię procesów po II wojnie światowej, analizując wzajemne relacje między prawem, mediami i pamięcią.

Autorzy omawiają, jak media przedstawiały wybrane procesy zbrodniarzy wojennych w Polsce, Związku Radzieckim, Jugosławii oraz Niemczech Wschodnich i Zachodnich. Koncentrując się na tych procesach jako wydarzeniach medialnych, badacze pokazują, w jaki sposób media relacjonowały je szerszej publiczności i tłumaczyły zasady prawne systemów sądowniczych.

Raport o stratach
Historia Polski, Historia powszechna,

Raport o stratach poniesionych przez Polskę w wyn(...)

  • Redakcja:  Konrad  Wnęk (cz. 1-3),  Adam Pleskaczyński (cz. 2)
  • Wydawca:  Polska  Fundacja  Narodowa,  Warszawa  2022
  • ISBN:  978-83-954388-2-0 ; 978-83-954388-3-7
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  532, [2] + 441, [1] + 335, [1]

Raport zawiera najnowszą rekonstrukcję strat wojennych Polski poniesionych w wyniku drugiej wojny światowej. Informacje zebrano w trzech obszernych tomach:

I. Opracowanie – opis oraz oszacowanie strat materialnych i niematerialnych;

II. Dokumentacja fotograficzna – wybór ilustracji z okresu II wojny światowej (zaprezentowano w nim również fotografie ze zbiorów archiwalnych Instytutu Zachodniego);

III. Lista miejsc zbrodni – zestawienie miejsc zbrodni dokonanych przez okupanta na ludności cywilnej.

Publikacja jest dostępna również w wersji cyfrowej zarówno w języku polskim, jak i angielskim.

Aust Erinnerungs
Historia Niemiec, Historia Polski, Historia powszechna,

Erinnerungsverantwortung. Deutschlands Vernichtung(...)

  • Autor:  Martin  Aust
  • Wydawca:  Bundeszentrale  für  politische  Bildung,  Bonn  2021
  • Seria:  „Schriftenreihe  der  Bundeszentrale  für  Politische  Bildung”,  Bd. 10658
  • ISBN:  978-3-7425-0658-0
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  219 s.,  [3] s. tablic

Niemcy zaatakowały Polskę 1 września 1939 roku, a Związek Radziecki 22 czerwca 1941 roku. Według Martina Austa te dwie daty wyznaczają początek i nasilenie niemieckiej wojny na wyniszczenie w Europie Wschodniej.

W jaki sposób i na jakich ideologicznych podstawach dokonała się radykalizacja narodowosocjalistyczna w Niemczech? Jakie są korzenie przemocy niemieckiej na wschodzie? Jak kształtowały się wspomnienia o tragicznych wydarzeniach wojny? Szukając odpowiedzi na te pytania, historyk oddaje głos m. in. niemieckim krytykom wojny eksterminacyjnej oraz ludziom z krajów okupowanych. Martin Aust podkreśla też kwestię odpowiedzialności Niemiec za pamięć o zbrodniach dokonanych w Polsce, Białorusi, Ukrainie i Rosji i komentuje nowe wyzwania współczesnej kultury pamięci.

Nigdy więcej
Historia Niemiec, Historia Polski,

“Nigdy więcej wojny!” 1 września w k(...)

  • Autorzy:  Waldemar  Czachur,  Peter  Oliver  Loew
  • Wydawca:  Wydawnictwo  Naukowe  Scholar,  Warszawa  2022
  • Seria:  „Współczesne  Społeczeństwo  Polskie  Wobec  Przeszłości”,  t. 14
  • ISBN:  978-83-66849-80-8
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  375

Hasło „Nigdy więcej wojny” w istotny sposób współtworzyło pamięć o 1 września w Polsce, NRD i RFN. W każdym z tych krajów stało się jednak nośnikiem odmiennych treści.

Autorzy publikacji “Nigdy więcej wojny!” pokazują, jak w Polsce oraz w obu państwach niemieckich od 1945 do 1989 roku media kształtowały pamięć zbiorową o ataku Niemiec na Polskę i o wybuchu II wojny światowej. Badacze poszukują odpowiedzi na pytanie, kto upamiętniał 1 września 1939 roku, jakie rozwijały się rytuały związane z obchodami tej rocznicy, a także co symbolizowała ona w pamięci zbiorowej Polaków i Niemców. Czachur i Loew próbują ustalić, czy upamiętnianie wybuchu II wojny światowej wykorzystywano do rozwijania wspólnej pamięci opartej na dialogu i czy wpłynęło ono na proces zbliżenia między Polakami i Niemcami.

Hoffmann Alles
Historia Niemiec, Historia Polski,

Alles, was wir nicht erinnern. Zu Fuß auf dem Flu(...)

  • Autor:  Christiane  Hoffmann
  • Wydawca:  Verlag  C.H. Beck,  München  2022
  • ISBN:  978-3-406-78493-4
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  274, [5]

22 stycznia 2020 roku Christiane Hoffmann wyruszyła ze wsi Różyna na Dolnym Śląsku. Zamierzała przebyć pieszo drogę, którą odbył jako dziecko jej ojciec, uciekając przed Armią Czerwoną zimą 1945 roku. W drodze Hoffmann prowadziła rozmowy z napotkanymi ludźmi.

Po przebyciu zaplanowanej 550-kilometrowej trasy na zachód Christiane Hoffmann podzieliła się swoimi przemyśleniami w publikacji Alles, was wir nicht erinnern. Napisana przez niemiecką publicystkę książka nie tylko przedstawia dzieje jej rodziny na tle historii, ale także przytacza relacje naocznych świadków wydarzeń wojennych oraz ludzi spotkanych przez autorkę, obrazując nieszczęścia spowodowane przez wojnę.

Plunderung Polen
Historia Niemiec, Historia Polski,

Die Plünderung Polens. Die Reichsfinanzverwaltung(...)

  • Autor:  Ramona  Bräu
  • Wydawca:  De  Gruyter  Oldenbourg,  Berlin  2022
  • Seria:  „Das  Reichsfinanzministerium  im  Nationalsozialismus”,  Bd. 4
  • ISBN:  978-3-11-071793-8
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  484, [1]

Publikacja Die Plünderung Polens  ukazuje, jak niemiecka nazistowska administracja finansowa działająca w okupowanej Polsce pomagała systematycznie plądrować podbity kraj. Badania podjęte przez Ramonę Bräu w ramach projektu finansowanego przez Federalne Ministerstwo Finansów dowodzą, że pozornie nieszkodliwi biurokraci byli mocno zaangażowani w okupację i wojnę, umożliwiając rządy terroru III Rzeszy.

Niemieccy urzędnicy podatkowi i celni dokonywali masowych wywłaszczeń, kradnąc majątek państwa polskiego i obywateli polskich na ogromną skalę. Po II wojnie światowej nie ponieśli za to odpowiedzialności – jak wynika z przeprowadzonych badań, w administracji finansowej Niemiec istniał wysoki poziom ciągłości kadrowej przed i po 1945 roku.

Wyższy Sąd Krajowy
Historia Polski, Najnowsze publikacje Instytutu Zachodniego,

Wyższy Sąd Krajowy w Poznaniu 1939-1945. Zarys d(...)

  • Autor:  Bogumił  Rudawski
  • Tłumaczenie dokumentów:  Elżbieta Marszałek
  • Wydawca:  Instytut  Zachodni,  Poznań  2022
  • Seria:  „Documenta Occupationis”,  t. XVIII
  • ISBN:  978-83-66412-37-8
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  514

Wyższy Sąd Krajowy w Poznaniu był najważniejszym sądem powszechnym w Kraju Warty i jedną z głównych instytucji niemieckiego terroru. Pod pozorem czynności prawnych zwalczał on bezwzględnie wrogów III Rzeszy.

Przed sądem odbywały się przede wszystkim rozprawy dotyczące przygotowywania zdrady stanu. Były to sprawy polityczne wymierzone w Polaków, którzy przynależeli do organizacji konspiracyjnych. Drugim ważnym polem orzeczniczej działalności sądu były sprawy o defetyzm, którego dopuszczali się Niemcy. Przed Wyższym Sądem Krajowym stanęło ogółem blisko 1700 osób. 472 oskarżonych skazano na karę śmierci.

Publikacja Wyższy Sąd Krajowy w Poznaniu 1939-1945  wydana przez Instytut Zachodni zawiera m. in. wybór wyroków wydanych przez sąd, a także obszerny aneks z wykazem przeprowadzonych rozpraw oraz alfabetycznym spisem osądzonych osób.

Wydarzenia bydgoskie
Historia Niemiec, Historia Polski,

Wydarzenia bydgoskie 1939 roku

  • Redaktor:  Bogusław  Kopka
  • Wydawca:  Instytut  De  Republica,  Warszawa  2022
  • Seria:  „Monografie  Instytutu  De  Republica.  Historia”  nr 1
  • ISBN:  978-83-67253-03-1
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  221, [1] strona, [1] karta tablic

W pierwszych miesiącach II wojny światowej Bydgoszcz i Pomorze stały się poligonem doświadczalnym dla ludobójczych działań wojskowych i policyjnych formacji III Rzeszy. W dokonanej wówczas przez hitlerowców zbrodni pomorskiej zginęło co najmniej 30 tys. osób.

Monografia Wydarzenia bydgoskie 1939 roku  powstała jako pokłosie konferencji naukowej zorganizowanej przez Instytut De Republica 3 września 2021 roku, w rocznicę krwawej niedzieli w Bydgoszczy. Publikacja zawiera referaty wygłoszone przez badaczy reprezentujących różne ośrodki naukowe, a także plansze z wystawy oraz fotoreportaż z konferencji, której celem było upamiętnienie tragicznych wydarzeń, określanych przez propagandę wojenną III Rzeszy jako Bromberger Blutsonntag.