Browsing Tag

II wojna światowa

Konsulat RP Londyn
Historia Polski, Historia powszechna,

Działalność Konsulatu Generalnego Rzeczypospoli(...)

  • Autor:  Dagmara Grajczak
  • Wydawca:  Instytut Pamięci Narodowej,  Lublin – Warszawa  2019
  • ISBN:  978-83-8098-647-3
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  247

Dwudziestolecie międzywojenne było czasem spokojnym dla Konsulatu Generalnego RP w Londynie. Zmienił to wybuch II wojny światowej, który przyniósł znaczne poszerzenie wachlarza obowiązków. Podczas wojny, zwłaszcza w latach 1941-1945, Wielka Brytania i Londyn były dla Polaków miejscem szczególnym. Przebywało tam nie tylko wielu obywateli polskich, ale także przedstawiciele władz, w tym premier, wódz naczelny i minister spraw zagranicznych. Mimo obecności władz polskich w Londynie sprawami obywateli polskich, zgodnie z regulacjami prawa międzynarodowego, zajmowała się służba konsularna.

Opieka nad tysiącami polskich uchodźców, organizacja oświaty, pobór do wojska na terenie Wielkiej Brytanii, koordynacja prac i nadzór nad konsulatami honorowymi to tylko niektóre z zadań pełnionych przez pracowników polskiego urzędu. Kwestie te omawia szczegółowo Dagmara Grajczak w publikacji będącej poprawioną wersją rozprawy doktorskiej. Autorka analizuje zasadnicze obszary aktywności konsulatu podczas II wojny światowej zestawione w układzie problemowym. Tekst uzupełniają aneksy przedstawiające m.in. obsady personalne Konsulatu Generalnego RP w Londynie w poszczególnych latach oraz biogramy konsulów generalnych odpowiedzialnych za działanie tej placówki.

Germanisierung1
Historia Polski, Historia powszechna,

Germanisierung im besetzten Ostoberschlesien währ(...)

  • Redaktor:  Hans-Werner Retterath
  • Wydawca:  Waxmann, Münster – New York 2018
  • Seria:  Schriftenreihe des Instituts für Volkskunde der Deutschen des östlichen Europa,  Bd. 20
  • ISBN:  978-3-8309-3828-6
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron: 307

Publikacja Germanisierung im besetzten Ostoberschlesien während des Zweiten Weltkriegs powstała jako pokłosie konferencji z jesieni 2014 r. Niemieccy uczeni we współpracy z polskimi badaczami zajęli się sytuacją we wschodniej części Górnego Śląska podczas II wojny światowej. Po ogólnym omówieniu kwestii przesiedleń, autorzy tekstów analizują germanizację na płaszczyźnie biopolityki, kontroli ludności, nakładania sankcji oraz zarządzania tożsamością. Skupiają się również na tematyce polskiej prasy podziemnej, miejscach pobytu wypędzonych Polaków, a także kulturze pamięci o przesiedlonych.

Szczególnym odnotowanym w książce przykładem jest Aktion Saybusch – wysiedlenie kilkunastu tysięcy Polaków z Żywiecczyzny do Generalnej Guberni, dokonane przez hitlerowców jesienią 1940 roku, a następnie zasiedlenie Żywca i okolic przez niemieckie rodziny sprowadzone głównie z Galicji Wschodniej i północnej Bukowiny.

Brewing_W cieniu Auschwitz
Historia Polski, Najnowsze publikacje Instytutu Zachodniego,

W cieniu Auschwitz. Niemieckie masakry polskiej lu(...)

  • Autor:  Daniel Brewing
  • Wydawca:  Instytut Zachodni, Poznań 2019
  • Tłumaczenie:  Roman Dziergwa
  • Seria:  „Przekłady Instytutu Zachodniego” nr 1
  • ISBN:  978-83-61736-95-0
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  399

W cieniu Auschwitz to pierwsza w zachodniej historiografii monografia analizująca niemieckie masakry polskiej ludności cywilnej w okresie okupacji 1939-1945. Daniel Brewing, przedstawiciel młodego pokolenia historyków niemieckich, rozprawia się ze stereotypem pomijającym polską ludność cywilną wśród ofiar II wojny światowej. Na podstawie archiwalnych źródeł niemieckich i polskich, protokołów z powojennych przesłuchań sprawców oraz relacji tych, którzy ocaleli z hitlerowskich „pacyfikacji”, autor szczegółowo i w nowatorskiej formie przedstawia okoliczności, w jakich na terenie okupowanej Polski dochodziło do tego szczególnego rodzaju zbrodni wojennych.

Daniel Brewing zwraca uwagę na  motywy sprawców i późniejsze próby usprawiedliwiania tych czynów. Dodatkowym walorem książki jest rozdział przedstawiający niepowodzenia zachodnioniemieckiego wymiaru sprawiedliwości w zakresie karania sprawców zbrodni.

Publikacja jest dostępna również w wersji oryginalnej: Im Schatten von Auschwitz. Deutsche Massaker an polnischen Zivilisten 1939-1945 (Darmstadt 2016).

Stanisław_Taczak
Historia Polski, Historia powszechna, Książki,

Generał Stanisław Taczak 1874-1960 / Bogusław P(...)

  • Autorzy:  Bogusław Polak,  Michał Polak
  • Wydawca:  Instytut Pamięci Narodowej, Poznań – Warszawa 2019
  • ISBN:  978-83-8098-606-0
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  350

Album  Generał Stanisław Taczak 1874-1960  przybliża postać pierwszego dowódcy Powstania Wielkopolskiego 1918-1919. Autorzy publikacji w rozdziale biograficznym ukazali całe życie urodzonego w wielkopolskim Mieszkowie Stanisława Taczaka: jego edukację i drogę do armii, udział w Powstaniu i wojnie polsko-bolszewickiej 1919-1920, służbę wojskową do 1930 roku, losy podczas II wojny światowej, działalność społeczną oraz wysiłki podejmowane na rzecz zachowania pamięci o Powstaniu Wielkopolskim.

Książka ukazuje także bliskich generała i ich losy oraz przedstawia różne starania o upamiętnienie Stanisława Taczaka, w tym sprowadzenie jego prochów do Poznania w 1988 roku. Część albumowa zawiera wiele niepublikowanych dotąd zdjęć i dokumentów pochodzących ze zbiorów rodzinnych, ponadto zgromadzonych przez muzea, archiwa oraz prywatnych kolekcjonerów.

Porządek_Warszawa
Historia Polski, Książki,

Porządek publiczny i bezpieczeństwo w okupacyjne(...)

  • Redakcja:  Robert Spałek
  • Wydawca:  Instytut Pamięci Narodowej, Warszawa 2018
  • ISBN:  978-83-8098-430-1
  • Seria:  „Warszawa Nie?pokonana”, t. XVII
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  507, [1]

Instytucje i organizacje działające podczas II wojny światowej w ramach Polskiego Państwa Podziemnego podjęły się ochrony porządku publicznego i bezpieczeństwa ludności Warszawy. Elity państwa konspiracyjnego walczyły o przywracanie mieszkańcom stolicy minimum bezpieczeństwa, nawet jeśli walka ta była ograniczona, często nieskuteczna, a po części iluzoryczna. Instytucje państwa podziemnego zwalczały szpiegostwo, kolaborację i zdradę, ale też przestępczość pospolitą i bandytyzm oraz szmalcownictwo.

Książka Porządek publiczny i bezpieczeństwo w okupacyjnej Warszawie powstała jako plon konferencji naukowej zorganizowanej w 2015 roku przez warszawski Oddział Instytutu Pamięci Narodowej. Większość wygłoszonych wówczas referatów została obecnie opublikowana w wersji rozszerzonej. Autorzy poszczególnych tekstów omówili wybrane fragmenty aktywności poszczególnych instytucji i organizacji Polskiego Państwa Podziemnego, poczynając od konspiracyjnego sądownictwa, poprzez działania policyjne (Państwowy Korpus Bezpieczeństwa, a także współpraca z funkcjonariuszami policji granatowej), aż po działalność Kierownictwa Dywersji Armii Krajowej (Kedywu), batalionu „Miotła” oraz grupy ekspropriacyjno-likwidacyjnej Andrzeja Popławskiego „Andrzeja Sudeczki”. Zwrócono również uwagę na przestępczość pospolitą żołnierzy AK oraz próby jej zwalczania.

W publikacji znalazły się przyczynki, syntezy oraz studia problemów, podsumowujące dotychczasowe badania, niejednokrotnie łączące je z nowatorskimi ustaleniami i nieznanymi szczegółami. Tom zawiera również teksty o cechach pionierskich, wytyczające nowe kierunki badań. Książka przekazuje interesująco przedstawioną wiedzę dotyczącą wybranego przez autorów zakresu tematyki, skierowaną nie tylko do badaczy, ale również do nauczycieli, studentów, dziennikarzy oraz miłośników historii.

źródło: wstęp do publikacji

Gdynia
Historia Polski, Książki,

Projekt edukacyjny „Miasto Gdynia w okresie II w(...)

  • Opracowanie:    Wydział Współpracy  i  Analiz  Samorządowych  Urzędu Miasta Gdyni
  • Kierownik projektu:   Ryszard Toczek
  • Wydawca:  Urząd Miasta Gdyni, Gdynia 2019
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  T. 1: 764 ; T. 2: 853

Urząd Miasta Gdyni od 2007 roku prowadzi projekt badawczy: „Miasto Gdynia w okresie II wojny światowej”, którego celem jest ustalenie możliwie pełnej informacji o historii miasta podczas II wojny światowej. W ramach projektu kompletowana jest wiedza o losach mieszkańców Gdyni w tym tragicznym okresie: o nalotach, masowych wysiedleniach, mordach, a także osadzaniu w obozach pracy przymusowej, gettach oraz obozach koncentracyjnych. Pracownicy Wydziału Współpracy i Analiz Samorządowych UM Gdyni pod kierunkiem Ryszarda Toczka opracowują listy ofiar wśród żołnierzy oraz ludności cywilnej, w tym przedstawicieli inteligencji rozstrzelanych w Lasach Piaśnickich. Urząd Miasta pozyskał też skany niemieckiego publikatora urzędowego z Gdyni Amtsblatt des Stadtkommissars Gotenhafen z lat 1939-1945. Przygotowano opracowania dotyczące poszczególnych zagadnień. Uzupełniają je wspomnienia znanych Gdynian oraz Księga adresowa Gdyni 1937-1938.

Materiały zebrane przez autorów projektu były sukcesywnie publikowane w Internecie pod adresem www.2wojna.gdynia.pl . W roku 2019 większość z nich została wydana drukiem jako Projekt edukacyjny „Miasto Gdynia w okresie II wojny światowej”.  Dwa tomy składające się z 24 zeszytów (w tym jeden zeszyt wieloczęściowy) zawierają wiele stron materiałów źródłowych, m.in. wyżej wymieniony Amtsblatt. Zgromadzone dokumenty są doskonałym źródłem nie tylko dla historyków, ale także dają szeroki dostęp do wiedzy dla mieszkańców miasta i innych osób zainteresowanych historią II wojny światowej, co podkreśla dodane w tytule sformułowanie „projekt edukacyjny”.

Estonias war Children
Historia powszechna, Książki,

Estonia’s war children: a fractured generati(...)

  • Oprawa:  miękka
  • Autor:  Maddisson, Mai
  • Wydawca:  Brolga Publishing, Melbourne 2017
  • ISBN:  978-1-925367-96-6
  • Liczba stron: 552

Estonia’s war children: a fractured generation porusza mało znaną tematykę losu estońskich dzieci podczas II wojny światowej. Autorka, Mai Maddisson, pochodzi z rodziny uchodźców wojennych z Estonii, która podczas wojny wyemigrowała do Australii. Po wielu latach przepracowanych jako psycholog, Maddisson zebrała opowieści swoich rodaków, którzy jako dzieci podczas wojny trafili w różne miejsca. Niektórych zesłano na Syberię, inni na statkach opuścili Europę, część pozostała w swoim kraju. Każde z tych miejsc miało inny wpływ na życie estońskich dzieci z „podzielonej generacji”.

Książkę wzbogacają unikatowe materiały ilustracyjne pozyskane przez autorkę z prywatnych zbiorów jej rozmówców, podobnie jak i drugą pracę Maddisson: From here began the journey to far off lands. Hats off to Estonian war parents (Melbourne 2017), również dostępną w Bibliotece Instytutu Zachodniego. Obie publikacje, nieobecne w innych polskich książnicach, stanowią rzadkość w bibliotekach europejskich.

Sprawiedliwosc i polityka
Historia Polski, Książki,

Sprawiedliwość i polityka : Działalność Głó(...)

  • Oprawa:  miękka
  • Autor:  Jasiński, Łukasz (1985- )
  • Wydawca:  Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk, Gdańsk – Warszawa 2018
  • ISBN:  978-83-65972-28-6
  • Liczba stron:  506

Książka Sprawiedliwość i polityka przedstawia szczegółowo działalność Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce do roku 1989. Prace Komisji zostały przedstawione w kontekście powojennych rozliczeń, które miały miejsce w innych krajach europejskich. Autor zauważa, że w Polsce na proces rozliczeń zbrodni popełnionych w czasie II wojny światowej negatywnie wpływały ingerencje polityczne. Jednak niezależnie od ograniczeń zaistniałych w konsekwencji braku demokratycznego państwa prawa Główna Komisja Badania Zbrodni Hitlerowskich starała się realizować polskie interesy i działać na korzyść Polski.

Patroni naszych ulic
Historia Polski, Książki,

Patroni naszych ulic / red. Iwona Gałęzowska [et(...)

  • Oprawa:  twarda
  • Redakcja:  Iwona Gałęzowska, Magdalena Jagielska, Anna Mirecka, Izabela Szufa
  • Wydawca:  Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, Warszawa 2018
  • ISBN:  978-83-8098-345-8
  • Liczba stron:  375, [1]

Instytut Pamięci Narodowej w serii broszur „Patroni Naszych Ulic” przypomina osoby, które w wyjątkowy sposób zapisały się w historii Polski. W książce Patroni naszych ulic (wyd. 2018) IPN prezentuje teksty 12 wcześniej wydanych zeszytów serii. Przybliżają one czytelnikom dokonania wybranych bohaterów walk o wolność Polski, poczynając od Kazimierza Sosnkowskiego i innych generałów, a kończąc na obrońcach Poczty Polskiej w Gdańsku. Niektóre z opisanych postaci są patronami ulic i placów, inne również zasługują na upamiętnienie.

Nowsze