- Autor: Mateusz Maleszka
- Wydawca: Instytut Pamięci Narodowej, Bydgoszcz, Warszawa 2023
- Seria: „Publikacje Delegatury IPN w Bydgoszczy”, t. 1
- ISBN: 978-83-8229-813-0
- Oprawa: twarda
- Liczba stron: 118, [2] s., [8] s. tablic
We wrześniu 1941 roku na terenie przedwojennej fabryki „Karbid Wielkopolski” w Smukale (dziś dzielnica Bydgoszczy) okupanci hitlerowscy utworzyli niemiecki obóz przesiedleńczy. Wysiedlano tam całe wielopokoleniowe rodziny. Obóz został zlikwidowany w lutym 1943 roku, a pozostałych więźniów przeniesiono do obozu w Potulicach.
Mateusz Maleszka opisuje funkcjonowanie i znaczenie niemieckiego obozu przesiedleńczego w Smukale jako elementu niemieckiej polityki ludobójczej realizowanej w czasie II wojny światowej na terenie Pomorza Gdańskiego. Ważną częścią publikacji jest imienna lista 334 osób, które zmarły w obozie.