Pożegnanie prof. Lecha Trzeciakowskiego
Z głębokim smutkiem żegnamy
prof. dra hab. Lecha Trzeciakowskiego
dyrektora Instytutu Zachodniego w latach 1973-1978.
Odszedł wybitny historyk, znawca dziejów Polski i świata XIX i XX wieku, wspaniały propagator historii Wielkopolski i rodzinnego Poznania.
Pozostanie w naszej pamięci jako Człowiek o wielkiej erudycji i szerokich zainteresowaniach.
Rodzinie Zmarłego składamy wyrazy szczerego współczucia
Dyrekcja, obecni i byli pracownicy
Instytutu Zachodniego w Poznaniu
Prof. dr hab. Lech Trzeciakowski (24 XII 1931 – 7 I 2017)
Profesor Lech Trzeciakowski, należał do grona tych historyków, których nazwisko znane było w Polsce dość powszechnie. Kojarzono Go bowiem jako konsultanta historycznego jednego z najchętniej oglądanych seriali w Polskiej Telewizji – „Najdłuższej wojny nowoczesnej Europy” w reżyserii Jerzego Sztwiertni. Emitowany po raz pierwszy może w nie najlepszym czasie, bo w 1982 r. (aż 12 odcinków), jednak przyciągał uwagę Polaków opowieścią o zmaganiach Wielkopolan z zaborcą, o ich wysiłkach, aby przetrwać na polu gospodarczym i właśnie pracą organiczną walczyć o zachowanie polskości. To, że dzieje gen. Dezyderego Chłapowskiego, Karola Marcinkowskiego, Hipolita Cegielskiego, czy ks. Piotra Wawrzyniaka tak bardzo zainteresowały Polaków z dawnej Kongresówki i Galicji było też zasługą Profesora Trzeciakowskiego, który merytorycznie wsparł pracę twórców filmu. Uczynił go prawdziwym historycznie i cennym poznawczo, a przy okazji fascynującym i frapującym.
Profesor Trzeciakowski był wybitnym historykiem, znawcą dziejów Polski i świata XIX i XX wieku, ale przede wszystkim zapisał się jako wspaniały i cenny propagator historii Wielkopolski i rodzinnego Poznania (był synem powstańca wielkopolskiego). Jakże uboga byłaby polska historiografia bez prac Profesora Trzeciakowskiego, który z pasją odkrywał przed czytelnikami dzieje zaboru pruskiego, historię Wielkopolan, ich zaangażowania politycznego, gospodarczego i społecznego. Na długiej liście znajdują się takie prace, jak: Walka o polskość miast Poznańskiego na przełomie XIX i XX wieku (Poznań 1964); Kulturkampf w zaborze pruskim (Poznań 1970); Pod pruskim zaborem 1850-1918 (Warszawa 1973); wraz z M. Trzeciakowską, W dziewiętnastowiecznym Poznaniu. Życie codzienne miasta 1815-1914 (Poznań 1982); The Kulturkampf in Prussian Poland. East European Monographs (New York 1990); W kręgu polskości. Polacy i Niemcy w XIX wieku (Poznań 2002); Posłowie polscy w Berlinie. 1848-1928 (Warszawa 2003).
Jako dyrektor Instytutu Zachodniego w latach 1973-1978 Profesor Trzeciakowski zainicjował nowe historyczne kierunki badawcze, a przede wszystkim starał się wprowadzić poznańską placówkę w świat nauki zachodniej, gdzie sam - mimo trudnych uwarunkowań czasów komunizmu – już funkcjonował. Próbował nawiązać relacje z zachodnioniemieckimi ośrodkami badawczymi. Jego odwołanie z funkcji dyrektora Instytutu Zachodniego ówczesne władze partyjne nieoficjalnie uzasadniały właśnie względami politycznymi. Nadal jednak utrzymywał kontakty naukowe z Instytutem Zachodnim, uczestniczył w konferencjach, seminariach, uroczystościach jubileuszowych.
Ogromna erudycja i szerokie zainteresowania Profesora czyniły z Niego wspaniałego uczestnika spotkań i dyskusji towarzyskich. Jego opowieści i anegdoty zapadały w pamięć. Przekazywał słuchaczom doświadczenia wyniesione z licznych podróży zagranicznych, wyjazdów stypendialnych i konferencji międzynarodowych.
Wraz ze śmiercią Profesora Trzeciakowskiego świat nauki bardzo zubożał, a Wielkopolska i Poznań straciły swego wybitnego promotora.