Mocarstwowe aspiracje Niemiec w Europie w XXI wieku

Kierownik: prof. dr hab. Bogdan Koszel
Projekt indywidualny
Instytucja finansująca: Narodowe Centrum Nauki
Okres realizacji: 2011- 2013 

Opis projektu:

Światowy kryzys gospodarczy i katastrofa finansów publicznych w Grecji w 2009 r. spowodowały, że Niemcy jako największa gospodarka Unii Europejskiej znalazły się w centrum zainteresowania światowej opinii publicznej, gdyż od ich gospodarczego i politycznego zaangażowania w olbrzymim stopniu zależy rozwój europejskich procesów integracyjnych. Projekt badawczy ma udzielić odpowiedzi na pytanie, czy w zjednoczonych Niemczech istnieją skłonności i tendencje hegemonistyczne - o które często posądzają ich niektórzy najbliżsi sąsiedzi - czy też ich aktywność europejska i międzynarodowa skoncentrowana jest przede wszystkim na realizacji „projektu Europa", a także zapewnieniu bezpieczeństwa i harmonijnego rozwoju państw wschodnioeuropejskich i bałkańskich. Celowe jest zbadanie najważniejszych wewnętrznych mechanizmów, które wpływają oraz kształtują bieżącą i długofalową politykę Berlina na kontynencie europejskim.

Projekt badawczy składać się będzie z pięciu części, ułożonych według kryteriów chronologiczno-problemowych:

1. Położenie międzynarodowe i status Niemiec po zjednoczeniu w 1990 r.;
2. Wzmacnianie pozycji międzynarodowej Niemiec w Europie w okresie rządów kolacji SPD-Zieloni (1998-2005);
3. Ewolucja samoidentyfikacji;
4. Czynniki wzmacniające i osłabiające niemiecką mocarstwowość (w tym: nowy patriotyzm i polityka historyczna, proeksportowa gospodarka i handel zagraniczny, zaangażowanie międzynarodowe, problemy z dokończeniem reunifikacji, wzrastające uzależnienie od importu niezbędnych surowców, zwłaszcza energetycznych, demografia, trudna sytuacja w niemieckich siłach zbrojnych, ograniczenia wynikające ze środkowoeuropejskiego położenia (Mittellage), spore rozbieżności i rozchwianie wśród elit politycznych co do priorytetów i kierunków niemieckiej aktywności w przyszłości);
5. In dubio pro Europa? -  przekształcenia w polityce Niemiec wobec Unii Europejskiej. 

Rezultaty:

Publikacje:

1. B. Koszel, Mocarstwowe aspiracje Niemiec w Europie XXI wieku: realia i perspektywy (Raport z badań), „IZ Policy Papers" nr 6/2012;
2. B. Koszel, Niemcy wobec kryzysu finansowego strefy euro państw Unii Europejskiej, „Rocznik Integracji Europejskiej" nr 5/2011;
3. B. Koszel, Niemiecko-francuskie przywództwo w Unii Europejskiej w okresie rządów Angeli Merkel, „Przegląd Zachodni"nr 2/2012.

Referaty:

1. Konferencja międzynarodowa nt. „Europa XXI w.: Europa i Unia Europejska wobec kryzysu", organizatorzy: Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, Collegium Polonicum, Słubice, 2-3.02.2012, referat „ Niemcy wobec kryzysu finansowego państw strefy euro";
2. Konferencja nt. „Determinanty rozwoju regionów w Europie", organizator: Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Pile, 15.03-16.03.2012, referat „Kryzys finansowy strefy euro czy ładu społecznego Unii Europejskiej?;
3. Konferencja międzynarodowa nt. „Unia Europejska - drogi wyjścia z kryzysu. Polski i niemiecki punkt widzenia" organizatorzy: Instytut Zachodni, Wyższa Szkoła Nauk Humanistycznych i Dziennikarstwa w Poznaniu, 8-09.05.2012, referat „Przyszłość Unii Europejskiej. Harmonizacja interesów Polski i Niemiec";
4. Konferencja międzynarodowa nt. „Przywództwo Niemiec w Europie - polskie oczekiwania, obawy i potrzeby", organizator: Instytut Zachodni w Poznaniu, 23.05.2012 udział w panelu: Polskie oczekiwania w sprawie przywództwa Niemiec w UE i NATO.
5. Konferencja nt. „Rola ministerstw spraw zagranicznych po II wojnie światowej", organizator: Wyższa Szkoła Studiów Międzynarodowych w Łodzi, 24.-25.05.2012, referat „Rola Urzędu Spraw Zagranicznych w kreowaniu polityki zagranicznej Niemiec".