Oswojone dziedzictwo – Ziemie Zachodnie i Północne

Oprawa: Miękka
Autor: Praca zbiorowa
Wydawca: Instytut Zachodni
PL ISSN: 0033-2437
Data wydania: 20 czerwca 2024
Numer: 1/2024
Liczba stron: 174
Format: A5

Tematyka Ziem Zachodnich i Północnych obecna na łamach „Przeglądu Zachodniego” od pierwszych wydań czasopisma, nabiera w ostatnich latach nowego wymiaru. Oblicze tych regionów kształtuje dziś już trzecie, a nierzadko czwarte pokolenie powojennych mieszkańców, a pytania o ich współczesną specyfikę oraz akceptację i sposoby upamiętniania złożonej przeszłości stawia kolejna generacja badaczy oraz popularyzatorów.

Nowy tom kwartalnika Instytutu Zachodniego otwierają artykuły traktujące – przez pryzmat literatury oraz kolekcji sztuki – o Ziemi Lubuskiej, której powojenna tożsamość do dziś czeka na zdefiniowanie. Wolna od gwałtowności powojennego odniemczania i eksperymentu odgórnego narzucania piastowskiego dziedzictwa przesiedlonym z Kresów Wschodnich mieszkańcom, coraz bardziej akceptuje swój palimpsestowy charakter. Artykuł o potrzebie badania strat i wywołanych wojną przemieszczeń dzwonów na Dolnym Śląsku unaocznia, że i w tym przypadku czasy powojenne dopisały dalszy ciąg historii zabytków ruchomych. Opracowania dotyczące muzeów regionalnych i izb pamięci łączą dwa wątki: gromadzenie i zachowanie pamiątek przeszłości oraz sposoby ich przechowania i udostępniania. Zawiłe losy elementów pomnika wojennego z Lisiego Pola, podobnie jak opisane placówki muzealne, oprócz przeszłości dokumentują także spojrzenie współczesnych mieszkańców regionów na zawiłości historii, zrozumienie zmienności ich tożsamości narodowych czy konfesyjnych, a wreszcie akceptację – „oswojenie” małych ojczyzn. Trudno sobie wyobrazić wszystkie te zmiany bez minionych dekad wolności, budowy poczucia obywatelskiego samostanowienia oraz nieustannego rozwoju badań naukowych i interpretacji zmieniającego się otoczenia.