50 lat temu rozpoczęła się druga tzw. akcja łączenia rodzin
#migracje #rocznica #łączenierodzin #układ1970
W dniu 24 stycznia 1971 r. pierwszy transport z osobami z Polski planującymi stały pobyt w RFN przybył do obozu przejściowego we Friedland w ramach drugiej fali powojennych migracji.
Na terenach przyłączonych do Polski w wyniku II wojny światowej miała dokonać się całkowita wymiana ludności. Część obywateli niemieckich zdecydowała się pozostać w dotychczasowych miejscach swojego zamieszkania, które od 1945 r. stanowiły obszar Polski. Ok. 1 mln osób został zweryfikowany jako ludność autochtoniczna, posiadająca polskie pochodzenie.
Pierwsza tzw. akcja łączenia rodzin w latach 50. była możliwa dzięki uchwale KC PZPR z 15 grudnia 1955 r. Na jej podstawie Polskę opuściło ok. 250 tys. Niemców oraz przedstawicieli ludności rodzimej ze Śląska, Kaszub, Warmii i Mazur. Od 1959 r. polskie władze uznawały akcję za zakończoną, a problem mniejszości niemieckiej za nieistniejący, określając jej liczebność na ok. 3 tys. osób.
W dniu 24 stycznia 1971 r. pierwsze osoby z drugiej tzw. akcji łączenia rodzin mogły przenieść się do RFN. Było to możliwe dzięki podpisanemu w grudniu 1970 r. układowi o normalizacji stosunków polsko-niemieckich, który potwierdzał granicę na Odrze i Nysie Łużyckiej. Ślązacy, Kaszubi, Warmiacy i Mazurzy, podlegający w PRL repolonizacji, oraz Niemcy wychowywani w polskich szkołach byli w RFN traktowani z rezerwą, a ich napływ powodował napięcia i problemy językowe.
Według prowadzonych współcześnie badań, zaproszenia na przyjazd stały do Niemiec wystosowane do mniejszości niemieckiej w Polsce w latach 70. tylko w 56% pochodziły od najbliższej rodziny, 34% od dalszych krewnych, a 10% od osób całkowicie obcych.
W latach 1971-1989 do RFN dotarło ponad 800 tys. osób dotychczas mieszkających w Polsce. W 2016 r. we Friedland, nieopodal obozu przejściowego, otwarto Muzeum Migracji, opowiadające o jego losach oraz migracjach od 1945 r. do czasów współczesnych. (MBu)
J. Kijonka, Migracje z Górnego Śląska do Republiki Federalnej Niemiec w latach 1970-1989, czyli między ojczyzną prywatną a ideologiczną, 2013.