„Historia(e) Tanzanii” − nowa wystawa w Humboldt Forum w Berlinie
#Berlin #HumboldtForum #wystawa ##historiaTanzanii #Roth
W Humboldt Forum w Berlinie otwarta została (29.12.2024 r.) wystawa pt. „Historia(e) Tanzanii” („Geschichte(n) Tansanias”), przygotowana wspólnie przez kuratorów tanzańskich i niemieckich, przy współpracy przedstawicieli społeczności Tanzanii.
W okresie 1884-1918 Tanzania (wraz z dzisiejszą Ruandą i Republiką Burundi) należały do kolonii niemieckiej tzw. Deutsch-Ostafrika. Minister stanu ds. kultury Claudia Roth przyznała podczas otwarcia wystawy, że trwający tam przez dziesiątki lat ucisk, wyzysk i przemoc ze strony kolonizatorów odcisnęły na długi czas swe piętno, a ich skutki są odczuwalne po dziś dzień. Tysiące „obiektów kultury” („Cultural Belongings”) z terenów obecnej Tanzanii zostało wywiezionych do Niemiec. Ponad 10 tys. eksponatów znajduje się w samym tylko Muzeum Etnologicznym w Berlinie.
Roth podkreśliła, że te obiekty i artefakty nie są jedynie zwykłymi przedmiotami posiadającymi wartość (materialną), ale one są częścią kulturowej tożsamości Afryki. Zwróciła uwagę na ogrom krzywd, jakie spowodowała kolonizacja niemiecka w tamtym czasie. Uważa, że chcąc uporać się z tą przeszłością, ważne jest, aby podjąć ze sobą dialog. W jej przekonaniu kultura i sztuka mogą stworzyć przestrzeń, w której będzie można spotkać się i przepracować „naszą” historię. Kultura i sztuką są bowiem częścią tożsamości, a tam, gdzie ją ze sobą dzielimy, tam dzielimy się też cząstką siebie, mówiła.
Najważniejszą zasadą, jaką przyjęto od początku prac nad wystawą było to, że nie może ona powstać bez zgody drugiej strony. W pierwszej kolejności kuratorzy udali się więc do Tanzanii, by nawiązać kontakt z przedstawicielami tamtejszej społeczności, z potomkami i właścicielami praw do tych obiektów, aby uzgodnić konkretne kwestie związane z ich prezentacją.
W efekcie powstała wystawa, w której znalazły wydźwięk bardzo różnorodne perspektywy. Opowiada ona nie tylko o historii tego kraju naznaczonej piętnem kolonializmu, ale traktuje też o ludziach i społecznościach go zamieszkujących. Te historie zostały zobrazowane poprzez rozmaite przedmioty.
Na wystawie zaprezentowano również prace artystów wschodnioafrykańskich, którzy w sposób krytyczny zmierzyli się z tematem kolonializmu w swej twórczości. Pokazano także filmy krótkometrażowe przygotowane przez uczniów w ramach międzynarodowego projektu, którego celem jest znajdowanie widocznych jeszcze obecnie śladów kolonializmu. Uwidoczniony został też proces powstawania ekspozycji; można zobaczyć np. miejsca pochodzenia niektórych obiektów, sfilmowane w trakcie podróży do Tanzanii, są też wywiady z przedstawicielami tamtejszej społeczności. Wystawie towarzyszy bogaty program imprez dotowany ze środków BKM.
Otwarcie wystawy w Humboldt Forum o historii Tanzanii w okresie, kiedy obszar ten był kolonią Cesarstwa Niemieckiego, świadczy o tym, że Niemcy poważnie traktują próbę zmierzenia się z własną przeszłością tego okresu. Wielką orędowniczą takiego podejścia i zwolenniczką wzięcia odpowiedzialności przez Niemcy za wyrządzone wówczas krzywdy jest minister Roth, która deklaruje to nie tylko werbalnie, ale też wspiera konkretnymi działaniami (restytucje dóbr kultury, finansowanie wystaw i imprez o tej tematyce). (M. Wagińska-Marzec)
https://www.humboldtforum.org/de/programm/dauerangebot/ausstellung/geschichten-tansanias-136691/