Krytyczne podejście Francji do niemieckiego modelu transformacji energetycznej
#Niemcy #Francja #energetyka #energiajądrowa #atom #USA #OZE
Według Michaeli Wiegel, korespondentki „Frankfurter Allgemeine Zeitung” (FAZ, 23.02.2023) władze francuskie krytycznie postrzegają próby Niemiec narzucania całej Unii Europejskiej swojego modelu transformacji energetycznej, co tworzy napięcia na linii Paryż–Berlin. Jak stwierdza Wiegel, francuski rząd pod przywództwem prezydenta Emmanuela Macrona „poszedł na otwarty kurs konfrontacyjny z rządem federalnym w kwestii energii jądrowej, którego tłem jest współpraca nuklearna części państw UE z USA”.
Przyjęty przez administrację amerykańską model transformacji energetycznej oparty na energii jądrowej koresponduje z francuskim, który prezydent Macron przedstawił jeszcze w 2021 r., przed inwazją rosyjską na Ukrainę w agendzie „Francja 2030”. W dokumencie tym przewidziano program rozbudowy energetyki jądrowej idący w parze z ekspansją OZE. Pokłosiem tych planów stała się dwustronna grupa robocza ds. cywilnej energetyki jądrowej między USA i Francją, powołana do życia podczas oficjalnej wizyty Macrona w Waszyngtonie w grudniu 2022 r. Celem tej platformy jest m.in. „promowanie najnowocześniejszej energii jądrowej na całym świecie, ponieważ odgrywa ona ważną rolę w zmniejszaniu globalnej emisji CO2”, szukanie drogi uniezależnienia się od Rosatomu w kwestii wzbogacania paliwa jądrowego oraz projektowanie w ramach Międzynarodowej Agencji Energetycznej (IEA) „światowego powrotu energii jądrowej”.
Jak opisuje Wiegel, w ramach UE Francja zabiega o uznanie za ekologiczny wodoru produkowanego w elektrowniach jądrowych. Ponadto we Francji parlamentarna komisja śledcza pod przewodnictwem konserwatywnych republikanów (LR) od listopada 2022 r. bada „przyczyny utraty przez Francję suwerenności i niezależności w sektorze energetycznym”, a przesłuchania, które odbywają się w Zgromadzeniu Narodowym, „zbliżają się do rozliczenia z nieudaną europejską polityką energetyczną pod niemieckim przywództwem”. Zeznania złożyli już szefowie firmy energetycznej Électricité de France (EDF), która obsługuje 56 reaktorów jądrowych, zaś w dniu 16 marca br. mają być przesłuchani dwaj byli prezydenci Nicolas Sarkozy i François Hollande.
Ciekawe konkluzje w ramach komisji przyniosło przesłuchanie w grudniu 2022 r. byłego szefa EDF (2009-2014) Henriego Proglio. W czasie jego kadencji EDF był eksporterem energii zapewniającej najtańszy prąd w Europie. Paradoksalnie wówczas na europejskim rynku energii elektrycznej cena rynkowa była powiązana z ceną gazu ‒ było to podejście „niemieckie”. Proglio przytoczył również słowa z 2012 r. kanclerz Angeli Merkel, która miała stwierdzić, że powód wycofania się RFN z atomu jest czysto polityczny. Według Proglio zmieniające się rządy federalne próbowały osłabić konkurencyjność energii produkowanej przez EDF, aby przynieść korzyści niemieckiemu przemysłowi. Poprzednicy i następcy Proglio złożyli przed komisją śledczą podobne, choć bardziej dyplomatyczne oświadczenia. W zeznaniach kształtuje się obraz polityki samoograniczenia energetyki jądrowej, która skutkowała w 2012 r. deklaracją władz francuskich dotyczącą zmniejszenia udziału energii jądrowej do 50% we francuskim miksie energetycznym.
Raport końcowy komisji śledczej ma ukazać się w kwietniu br., a jej działalność jest postrzegana jako przejaw „woli emancypacji od niemieckiego modelu transformacji energetycznej”. Dodatkowo we Francji pomysł wycofania się z energetyki jądrowej ma coraz mniejsze poparcie społeczne, nawet wśród zwolenników partii lewicowych. (W. Ostant)
27 lutego 2023