,,Ziemie. Historie odzyskiwania i utraty’’ wg Karoliny Ćwiek-Rogalskiej
#Karolina Ćwiek-Rogalska #książka #ZZiP#
Książka Karoliny Ćwiek-Rogalskiej to doprowadzona do współczesności opowieść o ZZiP, o których autorka pisze, posługując się terminem „Ziemie Odzyskane”. W książce tej, przedstawiającej dzieje ZZiP na tle wydarzeń politycznych i międzynarodowych, przeczytamy o ówczesnej propagandzie, układach międzynarodowych, budowie pamięci, mitów i ich dekonstrukcji. Autorka używa pojęć recyklingu, obszarów post-przesiedleniowych czy konkurencji pamięci.
Na facebookowym profilu Radia Naukowego odbyła się premiera książki Karoliny Ćwiek-Rogalskiej pt. „Ziemie. Historie odzyskiwania i utraty”, wydanej nakładem Wydawnictwa Radia Naukowego. Z autorką rozmawiała red. Agnieszka Krzemińska. K. Ćwiek-Rogalska to antropolożka, doktor kulturoznawstwa, bohemistka. Autorka w swojej pracy korzystała z dokumentów, relacji, pamiętników, dzięki którym przedstawiła grupy osadników i skonstruowała obraz ludzi usiłujących odnaleźć się w nowym miejscu. Posługując się także kategorią historii mówionej, często oddawała głos zarówno dobrowolnym osadnikom, jak i tym wysiedlonym ze wschodu, a także żołnierzom szturmującym Wał Pomorski, urzędnikom oraz Niemcom, dla których te tereny stanowiły Heimat, dom, ojczyznę.
Ćwiek-Rogalska używa pojęcia recyklingu na określenie mechanizmu przywracania do życia rzeczy pozostawionych przez poprzednich mieszkańców, przymusowo wysiedlonych po 1945 r., przez nowych osadników, w tym renegocjację ich roli w życiu codziennym. Używając terminu „obszary post-przesiedleniowe”, próbuje nazwać miejsca, w których na skutek przemocy politycznej i symbolicznej doszło do zmiany demograficznej. Jak podaje autorka: „mieszkańcy, reprezentujący odmienne kultury, zastąpili na takich terenach poprzednich mieszkańców. W omawianym przypadku ‘Ziem Odzyskanych’ kluczową formą postprzesiedleniowości jest ‘poniemieckość’”. Autorka zakłada również, że pod wpływem niemieckiej materialności wytworzyły się też inne mechanizmy, takie jak konkurencja pamięci. Jak podano we wstępie: „Karolina Ćwiek-Rogalska nie ocenia i nie stygmatyzuje, (…) z szacunkiem wsłuchuje się w opowieści swoich przewodniczek i przewodników, mających przecież własną wersję zdarzeń i bagaż doświadczeń. (…) Dlatego ta książka może być ważna zarówno dla potomków tych, którzy w 1945 roku ruszyli na Zachód, stając się osadnikami, jak i tych, którzy owej wielkiej wędrówki nie doświadczyli. Wszyscy bowiem – w taki czy inny sposób – staliśmy się uczestnikami odzyskiwania i utraty”. (N. Gorzkiewicz)
https://www.facebook.com/RadioNaukowe/videos/1352815952221778