9 listopada - obchody rocznicowe w Berlinie i innych miastach Niemiec
#Niemcy #historia #rocznica #9.11 #Murberliński #NRD
Dzień 9 listopada to w Niemczech wielce znamienna data, naznaczona wieloma wydarzeniami o różnym charakterze, które odcisnęły znaczący ślad na dalszym biegu historii tego kraju. Stąd też bywa on często nazywany w Niemczech „Dniem losu” (Schicksalstag). Z datą tą łączy się kilka symbolicznych rocznic.
Najbardziej doniosłe znaczenie, o daleko idących skutkach nie tylko dla współczesnych Niemiec, ale i dla Europy, posiada data 9 listopada 1989 r., kiedy doszło do obalenia Muru Berlińskiego. Obecnie świętowano 32. rocznicę tamtych wydarzeń. Uroczystości z tym związane odbyły się w centralnym miejscu upamiętniającym podział Niemiec, jakim jest Gedenkstätte Berliner Mauer przy Bernauerstraße w Berlinie. Uczestniczyli w nich m.in. urzędujący burmistrz Berlina Michael Müller (SPD), minister stanu ds. kultury Monika Grütters (CDU), senator ds. kultury Klaus Lederer (Die Linke), pełnomocniczka rządu federalnego ds. ofiar dyktatury SED Evelyn Zupke, przewodniczący parlamentu Dennis Buchner (SPD) oraz liczni przedstawiciele świata polityki i społeczeństwa. Na pamiątkę jesieni 1989 r. zgromadzeni goście umieszczali kolorowe róże w szczelinach pozostałości muru.
Wydarzenia pokojowej rewolucji w b. NRD na jesieni 1989 r., minister Grütters nazwała „magiczną chwilą w niemieckiej historii”, gdyż nie tylko utorowały one drogę do upadku muru, ale też doprowadziły ostatecznie do zjednoczenia Niemiec (3.10.1990). Grütters przypomniała odwagę i umiłowanie wolności, jaką wówczas wykazali się obywatele NRD uczestniczący w protestach i pokojowych demonstracjach przeciwko reżimowi SED.
Burmistrz Berlina określając 9 listopada 1989 r. „historyczną cezurą”, przypomniał, że w ciągu jednej nocy Berlin stał się, po prawie trzech dekadach, „miastem wolności”, które znów zaczęło się zrastać. Dzień ten jest jednocześnie okazją, by wspominać wszystkich, którzy wówczas stracili życie i zdrowie. Jak mówił Müller: „Nigdy nie możemy zapomnieć odwagi i determinacji tych, którzy z wielkim poświęceniem walczyli o upadek muru”, a wydarzenie to przypomina stale „jak wielką wartość stanowi wolność”. Dyrektor Fundacji Berliner Mauer, Axel Klausmeier, podkreślił z kolei, że poprzez obchody rocznicy obalenia muru chciano dać wyraźny sygnał do przeciwstawienia się rasizmowi i dyskryminacji i opowiedzenia się za solidarnością społeczną i tolerancją.
Dzień 9 listopada przypomina jednak także o innej, niechlubnej karcie w historii Niemiec – o pogromie na ludności żydowskiej, dokonanym przez narodowych socjalistów 9 listopada 1938 r., który przeszedł do historii pod nazwą „Nocy Kryształowej” (Kristallnacht). Oddziały SA i SS zniszczyły wówczas ponad 1400 synagog, zdewastowano liczne instytucje i sklepy należące do Żydów, 30 tys. osób zostało deportowanych do obozów koncentracyjnych, a wiele straciło życie. Obecnie można spotkać się z opinią, że społeczeństwo niemieckie miało świadomość tych aktów terroru, ale nie reagowało, i tylko nieliczni pomagali wtedy swym żydowskim sąsiadom. W tym roku obchodzono 83. rocznicę pogromu na Żydach. Uroczystości z tej okazji odbywały się tego dnia w wielu miastach na terenie całego kraju, m.in. w Berlinie, Poczdamie, Norymberdze, Moguncji, Heilbronn. Pamięć o ofiarach tamtych tragicznych wydarzeń jest w Niemczech wciąż żywa, a dla rządu RFN jest ona „stałym zobowiązaniem”, jak przyznają politycy.
Warto przypomnieć, że z datą tą związane są też jeszcze inne, symptomatyczne wydarzenia: 9 listopada 1918 r. doszło do proklamowania Republiki Weimarskiej w Berlinie; a 9 listopada 1923 r. miał miejsce pucz monachijski – nieudana próba zamachu stanu przeprowadzona przez Hitlera i Ludendorffa w okresie Republiki Weimarskiej.
Na temat znaczenia tej symbolicznej daty w dziejach Niemiec i asocjacji z nią związanych, ukazała się ostatnio praca historyka i publicysty Wolfganga Niessa pt. „Der 9. November. Die Deutschen und ihr Schicksalstag”, wydana nakładem C.H. Beck Verlag w Monachium (2021). (MWM)
10 listopada 2021
https://www.berlin.de/rbmskzl/aktuelles/pressemitteilungen/2021/pressemitteilung.1143689.php
https://www.berlin.de/aktuelles/berlin/7074613-958092-berlin-gedenkt-des-mauerfalls-am-9-novem.html
https://hauptstadt.tv/unkategorisiert/32-jahrestag-des-mauerfalls/
https://www.potsdam.de/gedenken-zum-83-jahrestag-der-pogromnacht