Niemcy, Francja i Wielka Brytania: odnowienie sankcji ONZ na Iran
#Niemcy #JCPOA #Iran #RadaBezpieczeństwaONZ #snapback
Niemcy, Francja i Wielka Brytania zainicjowały 28 sierpnia br. proces ponownego nałożenia sankcji na Iran, wskazując, że państwo to nadal rozwija program zbrojeń nuklearnych. W liście do Rady Bezpieczeństwa ONZ zarzucono, że Iran „znacząco nie wywiązuje się” z zobowiązań wynikających z nuklearnego porozumienia JCPOA (Wspólnego Kompleksowego Planu Działań) z 2015 r. w sprawie irańskiego programu nuklearnego. Postawienie tego zarzutu uruchomiło mechanizm „snapback”, czyli odwieszenia zawieszonych dotychczas sankcji ONZ.
Porozumienie JCPOA zostało zawarte w 2015 r. między Iranem a Chinami, Francją, Rosją, Stanami Zjednoczonymi i Wielką Brytanią oraz Niemcami (zwanymi łącznie P5+1) i zatwierdzone przez Radę Bezpieczeństwa ONZ. Wprowadzało ono ograniczenia obejmujące irański program nuklearny w zamian za zwolnienie z sankcji ONZ nakładanych na Iran w latach 2006–2010. Problemy z przestrzeganiem JCPOA pogłębiły się znacząco w 2018 r., gdy administracja Donalda Trumpa wycofała USA z porozumienia i jednostronnie przywróciła sankcje. W reakcji Iran zaczął ograniczać stosowanie JCPOA i m.in. wzbogacać uran do poziomu ok. 90%, czyli takiego, który umożliwia produkcję broni. Choć państwa europejskie podtrzymały obowiązywanie porozumienia, to jego wiarygodność dla Iranu spadła. Następnie, 12 czerwca br., Rada Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej uznała, że państwo to nie wywiązuje się z zobowiązań wynikających z Układu o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej. Po izraelsko-amerykańskim ostrzale Iranu w czerwcu br. i zerwaniu współpracy z MAEA przez Iran kontrola irańskiego programu nuklearnego stała się niemożliwa.
Procedura przywrócenia uchylonych sankcji ONZ jest zawarta w mechanizmie „snapback” porozumienia JCPOA. Może go rozpocząć każda ze stron porozumienia, a powodem inicjującym działanie jest „znaczące niewywiązywanie się” przez Iran ze swych zobowiązań. W procedurze przywracania sankcji uczestniczy UE oraz RB ONZ. Proces w ramach UE został zainicjowany w styczniu br., a w RB ONZ - 28 sierpnia br. Jeśli w ciągu 30 dni RB ONZ nie przyjmie rezolucji o dalszym znoszeniu sankcji, to sankcje, które zostały wcześniej nałożone na Iran i zawieszone w wyniku przyjęcia JCPOA, automatycznie zaczną obowiązywać. Wobec faktu, że o odwieszenie sankcji wnioskuje dwóch stałych członków Rady Bezpieczeństwa ONZ, to ich przywrócenie jest niemal przesądzone. (J. Dobosz-Dobrowolska)
https://www.auswaertiges-amt.de/de/newsroom/e3-iran-snapback-mechanismus-2732586