Otwarcie nowych wystaw w Humboldt Forum w Berlinie i kontekst dziedzictwa kolonialnego
#Niemcy #muzea #sztuka #HumboldtForum #Berlin #kolonializm #dziedzictwo
W dniu 22 września 2021 r. miało miejsce otwarcie wystaw Muzeum Etnologicznego i Muzeum Sztuki Azjatyckiej w zachodnim skrzydle Humboldt Forum w Berlinie. Są to eksponaty ze zbiorów prezentowanych dotąd w kompleksie muzealnym w Dahlem w Berlinie. W uroczystej inauguracji udział wzięli wysokiej rangi politycy, z prezydentem Frankiem-Walterem Steinmeierem i minister stanu ds. kultury Moniką Grütters na czele.
Wystawy obu muzeów zostały usytuowane na drugim i trzecim piętrze okazałego gmachu HF. Na powierzchni liczącej ponad 8,5 tys.m2 pokazano ok. 10 tys. eksponatów, przedstawiających rozmaite skarby kultur świata, z Afryki, Azji, Ameryki i Oceanii, naświetlone z różnych perspektyw. Liczne obiekty zostały zaprezentowane po raz pierwszy; wśród nich znajdują się m.in.: tron Królestwa Bamum (Kamerun) z XIX w., łodzie z różnych regionów Oceanii, zwłaszcza wspaniale zdobiona, 15-metrowa łódź z Papui-Nowej Gwinei, a także skarby sztuki hinduskiej, japońskiej i in. Do lata przyszłego roku na wystawach w HF ma się znaleźć łącznie ok. 27 tys. obiektów. Dzięki temu, zgodnie z ideą, jaka przyświecała twórcom koncepcji HF, zwiedzający będą mieli możność zapoznania się z przedmiotami i dziełami sztuki, które powstały na obszarze pięciu kontynentów przez niemal dwa tysiące lat.
Wystawy, przygotowane we współpracy z partnerami zagranicznymi i członkami społeczeństw kraju pochodzenia obiektów, wzbudzają jednak wiele kontrowersji z uwagi na to, że zawierają m.in. także eksponaty należące do spuścizny o kontekście kolonialnym; wśród nich wymienić należy przede wszystkim słynne Brązy z Beninu, pochodzące z dawnego Królestwa Benin (płd. Nigeria). Ich wyeksponowanie wywołało na nowo sporo emocji społecznych i politycznych związanych z kwestią ich restytucji oraz dalszym losem dzieł sztuki i przedmiotów kultu religijnego z czasów kolonializmu.
Minister Grütters wyraziła uznanie dla pomysłu „wydobycia z cienia” znajdujących się na uboczu w Dahlem zbiorów obu Muzeów i przeniesienia ich do centrum Berlina, aby „pozwolić im nawiązać dialog ze sztuką i kulturą europejską”. Stwierdziła też, iż warto było walczyć o taką wizję polityki kulturalnej, która jest też zgodna z ideami, jakie przyświecały braciom Humboldtom, a jest to właśnie udostępnienie przestrzeni dla pokazania „otwartości na świat”. W ten sposób Humboldt Forum ‒ mówiła ‒ będzie w przyszłości nadal realizowało ich przesłanie i przekazywało wiedzę o kulturach Afryki, Ameryki, Azji i Oceanii.
W przemówieniu prezydenta Steinmeiera znalazło się natomiast wiele odniesień do odpowiedzialności Niemiec za skutki i działania w czasach kolonializmu. „Zbrodnie popełnione wówczas, oddziałują nadal po dziś dzień” ‒ mówił. I przypomniał, że w dzisiejszej Namibii zginęło za sprawą niemieckich kolonizatorów ok. 75 tys. Herero i Nama. Zwrócił przy tym uwagę, że bezprawie, jakiego dopuścili się Niemcy w okresie kolonializmu, dotyczy nas, jako całego społeczeństwa niemieckiego, gdyż również obecnie, w codziennym życiu ma miejsce rasizm, dyskryminacja, poniżanie „rzekomo obcych” aż po ataki i akty przemocy wobec nich. (MWM)
24 września 2021
https://www.morgenpost.de/berlin/article233389319/Steinmeier-eroeffnet-Museen-im-Humboldt-Forum.html