Prywatne archiwum Wolfa Biermanna przekazane Bibliotece Państwowej w Berlinie
#Biermann #archiwum #muzyka #NRD #SED
Znany autor piosenek Wolf Biermann, który poprzez swe pieśni i utwory poetyckie stał się „głosem” opozycji politycznej w NRD w latach 70. i jej najbardziej rozpoznawalnym symbolem, a zarazem jedną z ofiar dyktatury SED, przekazał w dniu 13 lipca 2021 r. swe prywatne archiwum zbiorom Biblioteki Państwowej w Berlinie (Staatsbibliothek zu Berlin), gdzie będzie ono przechowywane dla przyszłych pokoleń jako znaczące świadectwo czasu i cenne źródło informacji o najnowszej historii niemiecko-niemieckiej.
Wolf Biermann (ur. 1936 r. w Hamburgu) po szkole średniej przeniósł się do NRD (1954); studiował filozofię i matematykę na Uniwersytecie Humboldtów w Berlinie. Już w czasach studenckich zaczął pisać wiersze i pieśni, stając się swoistą ikoną wśród pieśniarzy niemieckiego obszaru językowego. Biermann stworzył w odniesieniu do własnej działalności pojęcie „liedermacher” (autor tekstu, muzyki i wykonawca), które przyjęło się później także wobec innych pieśniarzy lat 60. i 70., kontestujących rzeczywistość społeczną i polityczną w Niemczech Zachodnich oraz w b. NRD. Jego protest-songi, ostro krytykujące reżim SED, sprawiły, że w 1965 r. zakazano wydawania jego utworów, a po cyklu koncertów w Kolonii w 1976 r. nie zezwolono mu na powrót i pozbawiono obywatelstwa NRD. Fakt ten wywołał liczne protesty wśród intelektualistów we wschodnich, jak też zachodnich Niemczech, zwłaszcza w środowisku pisarzy i artystów. Po przełomie w 1989 r. Biermann uczestniczył aktywnie w życiu publicznym RFN, biorąc udział w dyskusjach i sporach dotyczących rozliczania się z okresem dyktatury SED; poprzez swe eseje polityczne inicjował często ważne debaty polityczne. W 2006 r. otrzymał Federalny Krzyż Zasługi (Bundesverdienstkreuz).
Archiwum W. Biermanna zawiera bogaty zbiór różnego rodzaju materiałów i dokumentów, obejmujący zwłaszcza jego utwory muzyczne, szkice literackie i zbiory poezji, a także dzienniki prowadzone od 1954 r., jak również manuskrypty, nuty, listy, fotografie, nagrania, zapiski z debat, spotkań i wydarzeń, recenzje, autografy, notatki, osobiste refleksje, rozważania, krytyczne komentarze i in. W ten sposób powstała nie tylko opowieść o życiu artysty, ale zarazem jedyne w swym rodzaju, znaczące z narodowego punktu widzenia, archiwum, dokumentujące przeplatanie się życia artystycznego i politycznego w rzeczywistości enerdowskiej. Gromadzone przez niego przez wiele lat materiały stanowią obecnie cenne świadectwo tamtej epoki i wiele mówią o mechanizmach działania aparatu władzy w b. NRD.
Minister stanu ds. kultury Monika Grütters zaliczyła Wolfa Biermanna do grona najważniejszych artystów i intelektualistów w Niemczech. Dziękując mu za powierzenie swego prywatnego archiwum Bibliotece Państwowej w Berlinie zapewniła, iż znajdzie się ono we właściwym miejscu, gdzie będzie przechowywane (obok spuścizny Beethovena i Bacha oraz innych wartościowych rękopisów i dzieł o randze narodowej i międzynarodowej) w jednej z najważniejszych bibliotek nie tylko w Niemczech, ale i w świecie.
Biblioteka Państwowa podlegająca Fundacji Stiftung Preußischer Kulturbesitz nabyła prywatną oraz zawodową spuściznę Biermanna dzięki środkom z budżetu federalnego przeznaczonego na kulturę (BKM) oraz z puli Krajowej Fundacji Kultury. (MWM)
16 lipca 2021