Uchwała Bundestagu zielonym światłem do budowy Centrum Dokumentacyjnego „Druga wojna światowa i okupacja niemiecka w Europie”
#Berlin #Bundestag #CentrumDokumentacyjneDrugaWojnaŚwiatowaiOkupacjaNiemieckawEuropie
Podczas posiedzenia w dniu 19 października 2023 r. Bundestag podjął decyzję o utworzeniu Centrum dokumentacyjnego „Druga wojna światowa i okupacja niemiecka w Europie” (Zweiter Weltkrieg und deutsche Besatzungsherrschaft in Europa, ZWBE). Nowa instytucja ma przedstawiać historię okupacji niemieckiej w czasie II wojny światowej na obszarze Europy oraz stać się miejscem refleksji i przestrzenią do upamiętnienia ofiar tamtych wydarzeń.
Postanowienie parlamentu przewiduje powołanie do życia, pod patronatem Niemieckiego Muzeum Historycznego (Deutsches Historisches Museum, DHM) w Berlinie, niezależnej fundacji prawa publicznego, która będzie sprawowała pieczę nad przyszłym Centrum dokumentacyjnym. Oznacza też zielone światło do rozpoczęcia fazy planowania budowy gmachu, tworzenia koncepcji wystawy oraz kształtowania programu działalności ZWBE.
Podwaliny ku temu daje obszerna koncepcja wypracowana już (od 2021 r. na zlecenie rządu federalnego i Bundestagu) przez DHM. Zakłada ona, że w centrum uwagi nowej instytucji znajdą się przede wszystkim doświadczenia, cierpienie i losy ofiar, ujęte w perspektywie tematycznej i obejmującej różne kraje. Specyfika tych doświadczeń zostanie pokazana na tle rasistowskiej ideologii sprawców. Ponadto mają być też unaocznione miejsca i te grupy ofiar, którym nie poświęcano dotąd zbytnio uwagi. W Centrum zostaną również bardziej uwypuklone rozmiary i formy przemocy, stosowane przez niemieckiego okupanta, aby uzmysłowić ich bezmiar i stać się zarazem przyczynkiem do refleksji w kontekście czasów współczesnych.
Minister Roth podkreśliła, że pamięć o zbrodniach popełnionych w imieniu narodu niemieckiego w całej Europie nie powinna nigdy wygasnąć. W jej ocenie, wraz z utworzeniem ZWBE w centralnym miejscu Berlina powstanie instytucja, która będzie przywoływała okrucieństwa wywołanej przez Niemcy „zaborczej i eksterminacyjnej wojny”. To ważne dla obszaru kultury pamięci przedsięwzięcie stanowi, jej zdaniem, wyraźny sygnał, że „nigdy nie zapomnimy o cierpieniach osób w krajach okupowanych wówczas przez Wehrmacht”.
Roth wyraziła jednocześnie zadowolenie, że uchwała o utworzeniu Centrum dokumentacyjnego została przyjęta głosami frakcji: SPD, Zielonych, FDP oraz CDU/CSU (czyli oprócz AfD). W jej opinii jest to wyraźne opowiedzenie się tych ugrupowań za gotowością do rozliczenia się z narodowym socjalizmem w Niemczech.
Prof. Raphael Gross, przewodniczący Fundacji Stiftung Deutsches Historisches Museum, zwrócił z kolei uwagę, że przyszłe Centrum dokumentacyjne jest ofertą skierowaną do społeczeństwa niemieckiego, aby w mocno rozszerzonej Europie „skierowało nowe i pogłębione spojrzenie na swoich sąsiadów”.
W ramach nowo powstającej instytucji planuje się stworzenie wystawy stałej, obejmującej lata 1939-1945. Jej uzupełnieniem będą wystawy czasowe, wykraczające poza ten okres, które będą sięgały także czasów obecnych, jak również wybiegały wstecz, naświetlając wcześniejsze tło historyczne. Ta perspektywa ma umożliwić nowe, lepsze zrozumienie współczesnej Europy. Oprócz tego przewidziane jest także podjęcie pracy muzealno-pedagogicznej skierowanej do uczniów szkół średnich oraz zainicjowanie programów stypendialnych. (M. Wagińska-Marzec)
24.10.2023
https://www.dhm.de/assets/DHM/Download/Museum/Realisierungsvorschlag_ZWBE_DE.pdf