Upamiętnianie historii ucieczek w Domu Kultur Świata w Berlinie
#Niemcy #historia #kultura #ucieczki #NRD #RFN #HKW #Berlin
W Domu Kultur Świata (Haus der Kulturen der Welt, HKW) w Berlinie została zaprezentowana instalacja w postaci filmu dokumentalnego, będąca uzupełnieniem materiałów, jakie zostały zebrane w ramach projektu historii mówionej i udostępnione od końca września 2021 r. online.
Projekt ten, realizowany przez publicystkę Carolin Emcke i badaczkę zajmującą się migracjami Manuelę Bojadžijev, dokumentuje historie ucieczek osób, które w minionych ponad 70 latach z różnych powodów musiały opuścić swój kraj i przybyły do RFN i NRD. Powody ich migracji i przybycia do obu państw niemieckich były różne, a ich spektrum bardzo szerokie; były to m.in. ucieczki ze Śląska po II wojnie światowej (1945 r.), pucz w Chile (1973 r.), irańska rewolucja islamska (1979 r.), zamach stanu w Turcji (2016 r.), ucieczki z byłej NRD, ucieczki z Libii (2016 r.).
Podczas realizacji projektu zostało przeprowadzonych 41 niemal sześciogodzinnych wywiadów (w 9 językach) z osobami pochodzącymi z 27 krajów. Ich historie zostały utrwalone w postaci filmu dokumentalnego. Opowiadają one o swej ojczyźnie i doświadczeniach imigracji. W ten sposób dają zarazem świadectwo wielowarstwowej historii kraju, do którego przybyly. Celem projektu było ocalenie ich wspomnień przed zapomnieniem. W ten sposób powstało „Archiwum Ucieczek” („Archiv der Flucht”), cyfrowe miejsce pamięci, nowa forma upamiętniania w dzisiejszych społeczeństwach migracyjnych.
Instalacja w HKW, będącym miejscem prezentowania międzynarodowej sztuki współczesnej i produkcji artystycznych oraz forum dyskutowania o aktualnych trendach w światowej sztuce, zawiera filmowe relacje tychże świadków czasu, zebrane w przeciągu pięciu lat podczas rozmów z osobami z różnych pokoleń. Dokumentują one ich przeżycia, doświadczenia i wspomnienia z ucieczek, a jednocześnie stanowią ‒ w opinii kuratorek instalacji ‒ integralną część powojennej historii Niemiec. Informacje te będą mogły być wykorzystane do badań nad migracjami, a także dla celów politycznej pracy edukacyjnej.
W zamyśle realizatorek projektu ma on dopomóc w zrozumieniu zjawiska związanego z migracjami: „Ludzie ci mają szansę, by samemu opowiedzieć swą historię w taki sposób, że ich sytuacja nie zostanie zredukowana tylko do historii ich ucieczki bądź ich egzystencji jako uchodźcy”, wyjaśniała Bojadžijev. Zespół realizujący projekt chciał też pokazać zróżnicowany kontekst i powody tych ucieczek (natury społecznej, religijnej czy też politycznej). Realizatorkom zależało też na tym, by w przedstawianych historiach nie miało miejsca hierarchizowanie, czemu niekiedy daje wyraz dyskurs publiczny.
Instalacja w HKW będzie czynna do 3.01.2022 r. Wystawie towarzyszy też bogaty program imprez obejmujący m.in. warsztaty oraz rozmowy z publicznością.
„Archiwum ucieczek” jest dostępne online pod linkiem: https://archivderflucht.hkw.de/. Można w nim znaleźć również informacje dotyczące zasadniczej idei i historii powstania projektu oraz osób w nim uczestniczących. (MWM)
26 listopada 2021
https://www.br.de/kultur/gesellschaft/archiv-der-flucht-100.html